Του Νίκου Μηλαπίδη*
Το ελληνικό δημοψήφισμα του 2015 ήταν ένα κολοσσιαίο πολιτικό λάθος, ένα σκωτσέζικο ή βρετανικό καλύτερα ντους για την ελληνική κοινωνία.
Είναι βέβαιο -ούτε η κυβέρνηση το αμφισβητεί πλέον- πως την ημέρα που προκήρυξε το δημοψήφισμα, γνώριζε καλά ότι οδηγούσε τη χώρα σε κεφαλαιακούς ελέγχους και τραπεζική αργία. Εξάλλου, ήταν πολύ νωπή η περίπτωση της Κύπρου.
Κατά μία και μόνο έννοια βέβαια το δημοψήφισμα έκανε καλό, αφού ανέδειξε με τον πιο οδυνηρό τρόπο τις απάτες και τις αυταπάτες. Δυστυχώς, ο λαϊκισμός ηττάται, όταν νικάει.
Στην πραγματικότητα, όμως, τρία χρόνια πριν η διενέργεια του δημοψηφίσματος προκάλεσε χάος και πρωτόγνωρη ανασφάλεια στη χώρα.
Πότε στην ιστορία της μεταπολίτευσης μία και μόνο πρωθυπουργική απόφαση δεν κόστισε στη χώρα τόσο πολύ. Τραπεζική αργία, κεφαλαιακοί ελέγχοι, ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, μερικές μονάδες ΑΕΠ και πολλά δισ. Ευρώ, λόγω της απαξίωσης των τραπεζικών μετοχών που κατείχε το ελληνικό Δημόσιο.
Παράλληλα όμως, αυτή η επικίνδυνη ζαριά για την χώρα τραυμάτισε σοβαρά και την Δημοκρατία μας. Όξυνε την κρίση εμπιστοσύνης στους δημοκρατικούς θεσμούς, αφού η κυβέρνηση υφάρπαξε και αλλοίωσε την λαϊκή βούληση. Πολλοί νέοι πιστεύουν ότι έχουμε δημοκρατία μόνο κατ'' όνομα, ενώ οι πιο έμπειροι συμπολίτες μας θεωρούν ότι πάντα υπάρχει τρόπος να παρακάμπτεται το Σύνταγμα και το κράτος δικαίου, όταν ο «σκοπός αγιάζει τα μέσα».
Το δημοψήφισμα αύξησε ακόμα περισσότερο την καχυποψία των πολιτών απέναντι στο εγχώριο πολιτικό σύστημα και τις εκλογές. Αρκετά μεγάλο ποσοστό, σχεδόν οι μισοί Έλληνες, θεωρούν ότι όλα τα αποφασίζουν οι «ξένοι». Η μεγάλη αύξηση του ευρωσκεπτικισμού οφείλεται και στα αντι-ευρωπαϊκά αισθήματα, που καλλιέργησε ο ΣΥΡΙΖΑ πριν και μετά την ανάληψη της εξουσίας.
Το χειρότερο που έκανε όμως το δημοψήφισμα-παρωδία ήταν, ότι η αναβίωση του εθνικού διχασμού διαχώρισε τους Έλληνες σε «δικούς μας» και «εχθρούς», σε «φιλελέδες γερμανοτσολιάδες» και σε «αριστεροδεξιούς τσολιάδες».
Ποτέ η επιλογή του δημοψηφίσματος δεν στόχευε σε βελτίωση της διαπραγματευτικής θέσης της χώρας. Ανεξαρτήτως αποτελέσματος του δημοψηφίσματος, η κυβέρνηση θα προχωρούσε σε συμφωνία με τους δανειστές, αλλά επέλεξε τον πιο επιβλαβή εθνικά τρόπο, για να λύσει τις εσωκομματικές διαφωνίες. Το κάρο (εξουσία) μπήκε μπροστά από το άλογο (οικονομία) γι' αυτό και η κυβέρνηση κατέληξε σε μια αναγκαία αλλά κακή συμφωνία.
Μία αχρείαστη πολιτική πρωτοβουλία προκάλεσε τεράστια οικονομική και δημοκρατική ζημία, για να διατηρηθεί η νομή της εξουσίας.
Σήμερα, οι περισσότεροι Έλληνες καταλήγουν σε μια μοιρολατρική εκτίμηση για τη χώρα και δίνουν την μάχη της καθημερινής επιβίωσης, γιατί κάποιοι εν γνώσει τους, τους «έπαιξαν στα ζάρια». Δεν είναι όμως η μοίρα του τόπου αυτή.
Τόσα χαμένα χρόνια και ακόμα να μάθουνε, ότι το αριστερά-δεξιά έχει ξεπέσει και απαιτείται πλεόνασμα συναίνεσης και συνεννόησης, για να βρει η χώρα τον χαμένο της ορίζοντα.
*Ο κ. Νίκος Μηλαπίδης είναι Νομικός και Διευθυντής ΚΟ στο «ΠΟΤΑΜΙ».
