Του Λέανδρου Ρακιντζή
Ο κ. Υπουργός της Δικαιοσύνης αναγγέλλοντας τη κατάθεση του νομοσχεδίου στη Βουλή για τις τροποποιήσεις στον Ποινικό Κώδικα και στον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας ανέφερε ότι η πολιτική ηγεσία (εννοούσε την προηγουμένη) άσκησε σε μέλη της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής πίεση. Αλλά δεν διευκρίνισε σε ποια μέλη και για ποιες διατάξεις του νέου Π.Κ ασκήθηκε η πίεση. Oύτε εάν τα μέλη αυτά ενέδωσαν στη πίεση με συνέπεια οι διατάξεις αυτές να μην είναι προϊόντα επιστημονικής επεξεργασίας για τον εκσυγχρονισμό του δικαίου, όπως τις παρουσίασαν.
Aλλά να εξυπηρετούν πολιτικές σκοπιμότητές, γεγονός τελείως απαράδεκτο, γιατί οι κώδικες θεσπίζονται για να ισχύσουν για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Ο προηγούμενος Π.Κ. ίσχυσε εβδομήντα χρόνια και δεν θα άλλαζε εσπευσμένα την τελευταία ημέρα πριν τη διάλυση της Βουλής, εάν δεν έπρεπε να ευνοηθούν συγκεκριμένες κατηγορίες εγκληματιών, όπως οι τρομοκράτες, αναρχικοί κλπ.
Δεν γνωρίζω τι είδους ήταν οι πιέσεις, που ασκήθηκαν , γιατί ο υπουργός μπορεί μεν να δίνει στις νομοπαρασκευαστικές επιτροπές κατευθυντήριες γραμμές, αλλά όχι να πιέζει για να γίνουν δεκτές οι απόψεις του, εάν τα μέλη αυτά αντιστάθηκαν στις πιέσεις και μέχρι ποιού σημείου. Γιατί κανονικά θα έπρεπε να είχαν υποβάλλει τις παραιτήσεις τους από μέλη των επιτροπών, αλλά δεν έχει νόημα εκ των υστέρων να γίνεται συζήτηση για τις πιέσεις, γιατί «tacere est consentire». Και επιπλέον γεννώνται αμφιβολίες για τις λοιπές διατάξεις, που δεν τροποποιούνται με το υπό ψήφιση νομοσχέδιο, εάν δεν εξυπηρετούν και αυτές κάποιες σκοπιμότητες.
Εξάλλου οι υπό τροποποίηση διατάξεις ισχύουν, ως ηπιότερος νόμος για τα μέχρι τώρα τελεσθέντα αδικήματα και θα επωφεληθούν από αυτές και οι ήδη έγκλειστοι στις φυλακές τρομοκράτες κλπ , επομένως εάν οι ευνοϊκές αυτές διατάξεις θεσπίσθηκαν κατόπιν πιέσεων της προηγουμένης πολιτικής ηγεσίας ο σκοπός επετεύχθη.
Το κατατεθέν στη Βουλή νομοσχέδιο με τις τροπολογίες των ποινικών κωδίκων δεν θα συζητηθεί κατά τη διαδικασία των κωδίκων, αλλά κατά τη κοινή διαδικασία κι ελπίζω όχι κατά τη διαδικασία του κατεπείγοντος, ώστε να γίνει ευρεία συζήτηση. Ο νέος Π.Κ. παρουσιάζει πολλές ατέλειες και δυσλειτουργίες και όχι μόνο αυτές, που προσπαθεί να διορθώσει το υπό ψήφιση νομοσχέδιο και απορώ γιατί πολλές από αυτές, ενώ είχαν ήδη επισημανθεί με πειστικά επιχειρήματα, δεν περιελήφθησαν στις υπό τροποποίηση διατάξεις.
Συγκεκριμένα πιστεύω , 1)ότι είναι λάθος η κατάργηση της ελαφριάς \παραβατικής συμπεριφοράς ως ποινικού αδικήματος, γνωστού ως πταίσματος, που ίσχυε από τη θέσπιση του ποινικού νόμου το 1835 και συντέλεσε στη εδραίωση της κοινωνικής ειρήνης. Εάν ο πολίτης στερηθεί της δικαστικής προστασίας για τα αδικήματα αυτά, πιθανόν θα καταφύγει σε πράξεις αυτοδικίας. Υπάρχει ολόκληρη τάξη πταισματοδικών , που δίκαζαν τα πταίσματα και οι οποίοι είναι αξιόλογοι δικαστικό λειτουργοί. Τώρα με τη κατάργηση του πταίσματος ως ποινικού αδικήματος δεν έχουν δικαστική ύλη για να εκδικάσουν και περιορίζονται να ασκούν προανακριτικά καθήκοντα, που ασκούν και τα αστυνομικά όργανα. Είναι κρίμα πεπειραμένοι δικαστές να σπαταλώνται αδίκως και πρέπει να χρησιμοποιηθούν επωφελώς.
2) Καταργήθηκε η μετατροπή των ποινών φυλάκισης σε χρηματική ποινή. Αυτό σημαίνει, ότι ο καταδικαζόμενος σε ποινή φυλακίσεως κατωτέρα των τριών ετών , της οποίας δεν είναι δυνατή η αναστολή εκτελέσεως, θα οδηγείται στις ήδη υπερκορεσμένες φυλακές.
3)Καταργήθηκε δια παραλείψεως το άρθρο 232Α Π.Κ., που καθιστούσε ως ποινικό αδίκημα τη μη συμμόρφωση σε προσωρινή διαταγή δικαστηρίου ή δικαστή. Αυτό σημαίνει ότι οι αποφάσεις ασφαλιστικών μέτρων και οι προσωρινές διαταγές του δικαστή δεν θα γίνονται σεβαστές και θα παραβιάζονται ελλείψει ποινικών κυρώσεων, που θα έχει σοβαρό αντίκτυπο στις συναλλαγές και στη καθημερινή ζωή. Το άρθρο 167 Π.Κ. ρυθμίζει μόνο ορισμένες προσωρινές δικαστικές διαταγές οικογενειακής φύσεως.
4)Ο συλλαμβανόμενος επί αυτοφώρω πλημμελήματα οδηγείται στο δικαστήριο για να δικαστεί κατά την επ'' αυτοφόρω διαδικασία, έχει δικαίωμα να ζητήσει αναβολή εκδικάσεως και τότε σύμφωνα με τη νέα τροποποίηση της ποινικής δικονομίας, που αποφασίσθηκε από άλλη νομοπαρασκευαστική επιτροπή, το δικαστήριο είναι υποχρεωμένο να τον αφήσει ελεύθερο, γιατί σύμφωνα με την έωλη άποψη της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής, δεν επιτρέπεται η κράτηση στα πλημμελήματα.
Καθημερινά διαμαρτύρονται, γιατί κακοποιοί συλλαμβάνονται για αυτόφωρα αδικήματα, αφήνονται ελεύθεροι από τα δικαστήρια και ξαναγυρίζουν στο τόπο του εγκλήματος για να δράσουν. Ο νόμος είναι παντοδύναμος και μπορεί να προβλέψει τη κράτηση τους, όλα τα άλλα είναι απλές θεωρίες. Τα παραπάνω μπορούν να διορθωθούν με απλές τροπολογίες κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου, αρκεί κάποιοι να τολμήσουν και να αναλάβουν πρωτοβουλίες.
*Λέανδρος Τ.Ρακιντζής, Αρεοπαγίτης ε.τ.
