Του Αλέξανδρου Σκούρα
Σε περιόδους μεγάλης ανεργίας ή οικονομικής ύφεσης, όπως αυτή που ζούμε τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, οι πολιτικοί συνηθίζουν να υπόσχονται πως αν αναλάβουν την εξουσία, θα δώσουν κίνητρα για νέες επενδύσεις. Αυτό είναι κατ' αρχάς καλό, καθώς δείχνει -αν μη τι άλλο- πως αντιλαμβάνονται την αναγκαιότητα επανεκκίνησης της πραγματικής οικονομίας - πράγμα καθόλου αυτονόητο όπως αποδεικνύει η ελληνική εμπειρία των τελευταίων ετών, όπου ακόμη ακούμε να υποστηρίζεται στα σοβαρά ότι «η ανάπτυξη μπορεί να έρθει μόνο από τον δημόσιο τομέα».
Παρ' όλα αυτά, υπάρχουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις ώστε οι εξαγγελίες αυτές να πετύχουν με την εφαρμογή τους πραγματικά τους επιδιωκόμενους στόχους τους.
Είναι αδιαμφισβήτητο ότι η προσέλκυση νέων επενδύσεων - με φορολογικά, ρυθμιστικά ή διαδικαστικά κίνητρα - είναι μια θετική εξέλιξη για την εκάστοτε χώρα. Η παροχή ενός σταθερού φορολογικού συστήματος, ένα ευνοϊκό προς τις επενδύσεις νομικό καθεστώς και η μείωση της γραφειοκρατίας είναι η αυτονόητη συνταγή για την προσέλκυση επενδύσεων, για τη δημιουργία νέων και καλά αμειβομένων θέσεων εργασίας, για την ανάπτυξη και την ευημερία.
Υπάρχει όμως μια συχνή παγίδα: ο διαχωρισμός μεταξύ νέων και ήδη υφιστάμενων επενδύσεων. Πάρτε για παράδειγμα τα φορολογικά κίνητρα: Αν αυτά αφορούν μόνο τις νέες επενδύσεις και τις νέες επιχειρήσεις, τότε οι ήδη υφιστάμενες, αυτές δηλαδή που άντεξαν την κρίση, πιθανότατα με κόπο και θυσίες, καταλήγουν να επιδοτούν τις νέες και ανταγωνίστριές τους.
Έτσι, το κράτος φτάνει -ακόμη κι αν δεν είναι αυτή η αρχική πρόθεση των κυβερνώντων- να επιλέγει νικητές και ηττημένους στην οικονομία και την επιχειρηματικότητα. Φτάνει, με άλλα λόγια, να σφετερίζεται μια λειτουργία που ανήκει αποκλειστικά στους πολίτες και καταναλωτές. Η τεχνητή, κρατική ενίσχυση των νέων επιχειρήσεων εις βάρος των ήδη υφιστάμενων διαστρεβλώνει το μήνυμα που στέλνουμε όταν καθημερινά επιλέγουμε το ένα προϊόν έναντι ενός άλλου. Με άλλα λόγια, υπονομεύει το σημαντικότερο εργαλείο οικονομικής ανάπτυξης και κοινωνικής ευημερίας, τον ελεύθερο ανταγωνισμό.
Υπάρχει όμως και μια ακόμη παγίδα, η στασιμότητα. Αν η εφαρμογή ευνοϊκών μέτρων για νέες επενδύσεις και επιχειρήσεις αρχίσει να αποδίδει θετικά αποτελέσματα στην ανάπτυξη, την απασχόληση και την ευημερία -πράγμα εξαιρετικά πιθανό- τότε είναι εξίσου πιθανό η πολιτική εξουσία να επαναπαυθεί στις δάφνες της και να μην προχωρήσει σε βαθύτερες τομές που θα ευνοήσουν την πραγματική οικονομία στο σύνολό της. Έτσι, προβλήματα που πρέπει να επιλυθούν κρύβονται κάτω από το χαλί. Όμως, κάποια στιγμή και οι νέες επενδύσεις θα παλιώσουν.
Η μόνη πραγματική λύση για την προσέλκυση νέων επενδύσεων και την επίτευξη θετικών μακροπρόθεσμων αποτελεσμάτων για την οικονομία και την κοινωνία είναι η ισότιμη αντιμετώπιση όλων των επενδυτών, η δημιουργία ενός ευνοϊκού για την επιχειρηματικότητα πλαισίου, που θα αφορά όλους, παλιούς και νέους.
*Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο της Πέμπτης, 17 Μαΐου
