Φωτογραφία αρχείου
F-35: Τι προβλέπει η συμφωνία με τις ΗΠΑ για μαχητικά και στρατιωτικό εξοπλισμό
AP Photo/Rick Bowmer
AP Photo/Rick Bowmer
Φωτογραφία αρχείου

F-35: Τι προβλέπει η συμφωνία με τις ΗΠΑ για μαχητικά και στρατιωτικό εξοπλισμό

Την αποτρεπτική δύναμη της Ελλάδας θα ενισχύσουν τα 40 μαχητικά αεροσκάφη F-35 που πρόκειται να αποκτήσει η χώρα μας από τις ΗΠΑ, μετά την έγκριση του ελληνικού αιτήματος από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Επίσης, ένα «πακέτο» αμερικανικού στρατιωτικού εξοπλισμού θα δοθεί δωρεάν στη χώρα μας στο πλαίσιο της EDA (Excess Defence Articles) περί πλεονάζοντος υλικού.

Όπως τονίζουν κυβερνητικά στελέχη, με τη συγκεκριμένα συμφωνία αναγνωρίζεται εμπράκτως ο ηγετικός ρόλος της Ελλάδας, η χώρα μας παραμένει πυλώνας σταθερότητας, ειρήνης και ασφάλειας αλλά και αξιόπιστος εταίρος και σύμμαχος. Παράλληλα, δικαιώνεται η πολιτική στις γεωπολιτικές κρίσεις, ενώ εδραιώνεται το ιστορικά υψηλό των ελληνοαμερικανικών σχέσεων.

Και υπογραμμίζουν πως είναι ότι η σχέση της χώρας μας με τις ΗΠΑ είναι: αυτόνομη, δεν ετεροπροσδιορίζεται, είναι αυτοτελής και ανεξάρτητη από σχέσεις με άλλες χώρες

Σταθερή ελληνική θέση, άλλωστε, είναι ότι κανένας εξοπλισμός που αποδίδεται σε μια χώρα δεν μπορεί να χρησιμοποιείται σε βάρος συμμάχου χώρας.

Η Πολεμική Αεροπορία είχε ήδη το «προβάδισμα» στο Αιγαίο μετά την απόκτηση των γαλλικών Rafale, όμως με την απόκτηση και των F-35, θα έχει πλέον στρατηγικό πλεονέκτημα και θα αποτελεί μια από τις ισχυρότερες αεροπορικές δυνάμεις στην περιοχή.

Οι ιδιότητες του F-35 και τα τεχνικά του χαρακτηριστικά

Το F-35 είναι ένα πολεμικό αεροσκάφος 5ης γενιάς, αόρατο, τύπου stealth με προηγμένα συστήματα πλοήγησης. Το σύγχρονο μαχητικό αεροσκάφος της Lockheed Martin μπορεί να φέρει πυραύλους αέρος, αέρος και αέρος εδάφους και κατευθυνόμενες βόμβες λέιζερ, ενώ έχει και τη δυνατότητα κάθετης απογείωσης και προσγείωσης.

Επίσης μπορεί να συμμετέχει στη συλλογή πληροφοριών και στην επιτήρηση τεράστιων περιοχών ενώ μπορεί να κάνει αναγνωριστικές αποστολές.

Πρόκειται για μονοθέσιο αεροσκάφος με ένα κινητήρα πολλαπλών ρόλων. Ο πιλότος του έχει οπτική θέαση 360 μοιρών, ενώ έχει πολλαπλούς αισθητήρες και ραντάρ για τη σάρωση του πεδίου επιχειρήσεων και μάχης. Αναπτύσσει μέγιστη ταχύτητα 1,6 ΜΑΧ και μπορεί να δράσει σε ύψος έως και 50.000 πόδια, ενώ έχει προηγμένες μηχανές για ελάχιστη κατανάλωση καυσίμων. Επίσης, μπορεί να θεωρηθεί ως «πυραμίδα» του ενοποιημένου πλέον διακλαδικού πεδίου μάχης και στρατιωτικών επιχειρήσεων.

Πολιτικοί αναλυτές λένε ότι αυτή η ενίσχυση της Ελλάδας πρέπει να θεωρηθεί ως τμήμα της ενίσχυσης συνολικά της νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ, ενώ η έλευση του F-35 στην Ελλάδα σημαίνει νέα εποχή στις ένοπλες δυνάμεις, καθώς θα πρέπει να γίνουν απαραίτητες τεχνικές προσαρμογές για τις βάσεις συντήρησης και ό, τι άλλο αυτό προϋποθέτει.

Τι έχει παραλάβει η Ελλάδα και τι πρόκειται να παραλάβει

Σημειώνεται ότι η Ελλάδα έχει ήδη παραλάβει 18 Rafale (τα υπόλοιπα έξι αναμένονται εντός του 2024), παραλαμβάνει ήδη τα αναβαθμισμένα F-16 Viper, η παραλαβή των οποίων αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2027, ενώ τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο αναμένονται τα πρώτα τρία από τα συνολικά επτά ελικόπτερα τύπου Romeo για το Πολεμικό Ναυτικό, τα κορυφαία ελικόπτερα παγκοσμίως για ανθυποβρυχιακή δράση.

Όπως αναφέρεται λεπτομερώς στην επιστολή Μπλίνκεν, η Ελλάδα αναμένεται να παραλάβει δωρεάν αμυντική βοήθεια από τις ΗΠΑ που παρέχεται μέσω της EDA (Excess Defense Articles) περί πλεονάζοντος υλικού.

Το πακέτο αυτό περιλαμβάνει τέσσερα φρεγάτες LCS, 2 μεταγωγικά αεροσκάφη C-130H ,10 κινητήρες για τα αεροσκάφη P3 ,τρία περιπολικά σκάφη 60 Brandley και οχήματα και φορτηγά. Όπως όμως αναφέρεται στην επιστολή έα υπάρξει και συνέχεια της συνεργασίας με την εξέταση των αιτημάτων για θωρακισμένα οχήματα MRAP’s για αγορά ιπτάμενου τάνκερ ανεφοδιασμού KC-130 άλλα και νέων C-130J.

Πρόκειται για αμυντική βοήθεια που ενισχύει σημαντικά και τους τρεις κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων και καλύπτει άμεσες ανάγκες με το μικρότερο δυνατό τίμημα και κόστος. 

Η επιστολή Μπλίνκεν

Τις λεπτομέρειες για τη συμμετοχή της Ελλάδας στο πρόγραμμα των F-35 και την αγορά των 20+20 υπερσύγχρονων μαχητικών, καθώς και το τι θα περιλαμβάνει το «πακέτο» δωρεάν στρατιωτικού εξοπλισμού από τις ΗΠΑ προς τη χώρα μας περιγράφει στην επιστολή του προς τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν.

Συγκεκριμένα, στην επιστολή του που δίνεται στη δημοσιότητα ο Α. Μπλίνκεν κάνει λόγο για στενή συνεργασία μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ και τονίζει πως αυτή είναι απαραίτητη προκειμένου να προαχθεί η διεθνής ειρήνη και ασφάλεια, οι οποίες είναι απαραίτητες για τη συνέχιση της τάξης που βασίζεται σε κανόνες.

Παράλληλα, περιγράφει τα έξι βήματα διεύρυνσης της συνεργασίας μεταξύ Αθήνας και Ουάσιγκτον στον τομέα της ασφάλειας. Αναφέρεται στα F-35 και το δωρεάν πακέτο στρατιωτικού εξοπλισμού, επισημαίνεται ότι δίνεται από τις ΗΠΑ ως EDA (Excess Defence Articles), δηλαδή από το αμυντικό απόθεμα είναι, είτε δωρεάν είτε με συμβολικό αντίτιμο.

Σημειώνει πως το Στέιτ Ντιπάρτμεντ έχει ήδη ενημερώσει το Κογκρέσο για τις ακόλουθες προτεινόμενες μεταφορές επιχορηγήσεων υπέρβασης αμυντικών ειδών (EDA) προς την Ελλάδα:

- Δύο αεροσκάφη EDA C-130H,

- Δέκα κινητήρες EDA για αεροσκάφη P-3 και

- 60 οχήματα μάχης πεζικού Bradley ως EDA (Excess Defence Articles).

Αντίστοιχα σημειώνει πως θα υποβληθούν προς κοινοποίηση στο Κογκρέσο τα ακόλουθα προς μεταφορά στην Ελλάδα:

- Μέχρι 40 νέα αεροσκάφη F-35 μέσω Στρατιωτικών Πωλήσεων Εξωτερικού,

- Τρία πλοία κλάσης Protector ως EDA.

- Και διάφορα φορτηγά και ρυμουλκούμενα ως EDA.

Ο Α. Μπλίνκεν τονίζει πως «η Ελλάδα έχει κάνει αξιοσημείωτα βήματα για τον εκσυγχρονισμό των αμυντικών της δυνατοτήτων. Ανυπομονώ να αυξήσουμε τη συνεργασία μας και να αναπτύξουμε μια πιο ισχυρή στρατηγική σχέση μεταξύ των ενόπλων μας δυνάμεων».

Αναλυτικά, η επιστολή του Αμερικανού ΥΠΕΞ στον πρωθυπουργό

«Προς την Εξοχότητά του Κυριάκο Μητσοτάκη Πρωθυπουργό της Ελληνικής Δημοκρατίας Αθήνα Αγαπητέ κ. Πρωθυπουργέ,

Η παραχώρηση αμυντικού υλικού στους συμμάχους μας στο NATO αποτελεί θεμελιώδες συστατικό των προσπαθειών μας για να τονώσουμε την ευρωπαϊκή ασφάλεια και να ενισχύσουμε τις συλλογικές αποτρεπτικές και αμυντικές δυνατότητες της Συμμαχίας. Προς αυτόν τον σκοπό, έχουμε επιδιώξει να συνεργαστούμε στενά με την Ελλάδα ώστε να προωθήσουμε τα κοινά συμφέροντά μας και τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια, που είναι ζωτικής σημασίας για τη συνέχιση της διεθνούς τάξης που εδράζεται σε κανόνες. Αυτή η ισχυρή διμερής σχέση συνιστά απόδειξη των σταθερών δεσμών ανάμεσα στα έθνη μας, και με ενθαρρύνει η πρόοδος που έχουμε επιτελέσει μαζί στο πλαίσιο της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας ΗΠΑ - Ελλάδας ώστε να διατηρήσουμε ισχυρά, ικανά και διαλειτουργικά στρατεύματα.

Υπό την αίρεση ικανοποίησης όλων των σχετικών νομικών προαπαιτούμενων, περιλαμβανομένης της γνωστοποίησης στο Κογκρέσο, προτιθέμεθα να διευρύνουμε τη εταιρική συνεργασία μας σε θέματα ασφάλειας ως εξής:

Πρώτον, στις 27 Σεπτεμβρίου 2022 ολοκληρώθηκε η διαδικασία γνωστοποίησης στο Κογκρέσο όσον αφορά επιχορήγηση ύψους 30 εκατομμυρίων δολαρίων στην Ελλάδα για αμυντικές προμήθειες, με τη διαδικασία της Χρηματοδότησης Ξένων Ενόπλων Δυνάμεων (Foreign Military Financing, FMF), προκειμένου να ενθαρρυνθεί κρίσιμη στήριξη προς την Ουκρανία. Στις 24 Οκτωβρίου 2023 οι Ηνωμένες Πολιτείες υπολόγισαν για την Ελλάδα επιπλέον 30 εκατομμύρια δολάρια με τη διαδικασία της FMF, ώστε να ενθαρρύνουν περαιτέρω δωρεές.

Δεύτερον, έχουμε ήδη γνωστοποιήσει στο Κογκρέσο τις παρακάτω προτεινόμενες δωρεάν παραχωρήσεις στην Ελλάδα, με το πρόγραμμα του Πλεονάζοντος Αμυντικού Υλικού (Excess Defense Articles, EDA): - Δύο αεροσκάφη C-130H, Πλεονάζοντα Αμυντικά Υλικά, - Δέκα κινητήρες για αεροσκάφη P-3, Πλεονάζοντα Αμυντικά Υλικά και - 60 τεθωρακισμένα οχήματα μάχης Bradley, ως Πλεονάζοντα Αμυντικά Υλικά.

Τρίτον, θα υποβάλουμε για γνωστοποίηση στο Κογκρέσο τα ακόλουθα, προς παραχώρηση στην Ελλάδα: - Έως 40 νέα αεροσκάφη F-35 μέσω Στρατιωτικών Πωλήσεων Εξωτερικού, - Τρία πλοία κλάσης Protector, ως Πλεονάζοντα Αμυντικά Υλικά και - Διάφορα φορτηγά οχήματα και ρυμουλκούμενα, ως Πλεονάζοντα Αμυντικά Υλικά.

Τέταρτον, θα υποβάλουμε στο Κογκρέσο νομοθετική πρόταση για τη παραχώρηση πλοίων, με αίτημα να παράσχει την απαραίτητη νομική εξουσιοδότηση για τη μεταφορά στην Ελλάδα έως και τεσσάρων φρεγατών τύπου LCS, με τη διαδικασία του Πλεονάζοντος Αμυντικού Υλικού.

Πέμπτον, συνεχίζουμε να ενδιαφερόμαστε για τις αμυντικές δυνατότητες που η Ελλάδα θα μπορούσε να μεταβιβάσει ή να πουλήσει στην Ουκρανία. Εάν αυτές οι δυνατότητες ενδιαφέρουν την Ουκρανία, και εκκρεμούσας της αξιολόγησης της κατάστασης και της αξίας τους από την κυβέρνηση των ΗΠΑ, μπορούμε να διερευνήσουμε ευκαιρίες για πιθανή πρόσθετη Χρηματοδότηση Ξένων Ενόπλων Δυνάμεων ύψους μέχρι 200 εκατομμυρίων δολαρίων για την Ελλάδα.

Έκτον, θα δώσω προτεραιότητα στην Ελλάδα ώστε να παραλάβει πλεονάζοντα οχήματα Ανθεκτικά σε Νάρκες, Προστατευμένα από Ενέδρες, όταν αυτά καταστούν διαθέσιμα κατά τη διάρκεια του επόμενου έτους και θα εξετάσω τις ελληνικές ανάγκες σε περίπτωση που καταστούν διαθέσιμα αεροσκάφη εναέριου ανεφοδιασμού τύπου KC-135. Εκτός από τα C-130H, το Υπουργείο Άμυνας εργάζεται για την παροχή δεδομένων σχετικά με τις τιμές και τη διαθεσιμότητα για την αγορά νέων C-130J από την Ελλάδα.

Η Ελλάδα έχει κάνει αξιοσημείωτα βήματα προόδου για τον εκσυγχρονισμό των αμυντικών της δυνατοτήτων. Προσβλέπω στην ενίσχυση της συνεργασίας μας και στην ανάπτυξη μιας πιο ισχυρής στρατηγικής σχέσης μεταξύ των ενόπλων δυνάμεών μας.

Με εκτίμηση,  Antony Blinken»

«Σημαντική ημέρα για την εθνική μας άμυνα και την ελληνική διπλωματία»

Για επισφράγιση του στρατηγικού βάθους των ελληνοαμερικανικων σχέσεων αλλά και για θωράκιση της πατρίδας μας μέσω της μεγέθυνσης της αποτρεπτικής της ισχύος σε γη, θάλασσα και αέρα χωρίς να επιβαρύνεται ο Έλληνας φορολογούμενος έκανε λόγο νωρίτερα σε δήλωση του ο πρωθυπουργός, μετά την επιστολή, που έλαβε από τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν σχετικά με την απόκτηση από τη χώρα μας έως και 40 μαχητικών αεροσκαφών 5ης γένιας, F -35, αλλά και φρεγατών, μεταγωγικών C 130, αρμάτων μάχης, οχημάτων και άλλου αμυντικού υλικού. «Η σημερινή εξέλιξη δικαιώνει την ενεργητική διπλωματία αξιοπιστίας, που ακολουθούμε παντού τα τελευταία χρόνια» σημείωσε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός. 

Ακολουθεί ολόκληρη η δήλωση του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη:

Σήμερα είναι μία σημαντική ημέρα για την εθνική μας άμυνα και για την ελληνική διπλωματία. Γιατί, με βάση επιστολή που έλαβα από τον Υπουργό Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών Antony Blinken, αναδεικνύεται και επισφραγίζεται το στρατηγικό βάθος των ελληνοαμερικανικών σχέσεων.

Με αυτήν, η Ελλάδα τίθεται και επισήμως στην τροχιά απόκτησης έως και 40 μαχητικών αεροσκαφών τελευταίας γενιάς F-35.

Ταυτόχρονα, όμως, αποκτά και εντελώς δωρεάν ένα πολύ μεγάλο πακέτο εξοπλισμών που ενισχύουν καθοριστικά και τους τρεις κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων, αλλά και το Ελληνικό Λιμενικό. 

Πρόκειται για φρεγάτες, για μεταγωγικά C-130, για θωρακισμένα άρματα μάχης και οχήματα, αλλά και για πολλά ακόμη στοιχεία αμυντικού υλικού, τα οποία η χώρα μας εξασφάλισε ύστερα από το αίτημα που είχα διατυπώσει, τον Μάιο του 2022, προσωπικά στον Πρόεδρο Μπάιντεν.

Η πατρίδα θωρακίζεται, έτσι, διπλά: απ' τη μία πλευρά η αποτρεπτική της ισχύς μεγεθύνεται σε γη, σε αέρα και σε θάλασσα. Ενώ, από την άλλη, δεν επιβαρύνεται ο Έλληνας φορολογούμενος, καθώς αυτό το πακέτο θα διατεθεί δωρεάν, από τα αμερικανικά αποθέματα.

Είναι το αποτέλεσμα μιας μεθοδικής, αθόρυβης και μακράς προσπάθειας, που συνδύασε τη συμμαχική συνέπεια της Ελλάδας στα διεθνή μέτωπα με την προώθηση των εθνικών της συμφερόντων. Αποτέλεσμα το οποίο εδραιώνει, παράλληλα, τη δυναμική και αυτοτελή ελληνοαμερικανική στρατηγική σχέση.

Γιατί η σημερινή εξέλιξη δικαιώνει την ενεργή διπλωματία της αξιοπιστίας που ακολουθούμε παντού τα τελευταία χρόνια: από τον πόλεμο στην Ουκρανία, τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ και την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης, μέχρι την ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο και το δράμα της Μέσης Ανατολής.

Με καθαρές θέσεις και με πρωτοβουλίες στα μεγάλα ζητήματα, η Ελλάδα ασκεί, πλέον, ενεργό ρόλο στον Δυτικό κόσμο. Κάτι που της αναγνωρίζουν εταίροι και σύμμαχοι, βλέποντας στη χώρα μας έναν σταθερό συμπαραστάτη, έναν έμπιστο συνομιλητή αλλά και έναν αναγκαίο συνοδοιπόρο και συνεργάτη.

Σε μία εποχή αβεβαιότητας, λοιπόν, η πατρίδα μας επιβεβαιώνει ότι στέκει με σοβαρότητα και γεωπολιτική ωριμότητα στον παγκόσμιο χάρτη. Ενώ, την ίδια ώρα, υπηρετεί τα εθνικά της δίκαια, θωρακίζοντας την άμυνά της. Στον δρόμο της σταθερότητας και της ειρήνης, πάντα με υπερηφάνεια και εθνική αυτοπεποίθηση.

«Η Ελλάδα θα συνεχίσει να εργάζεται για την ασφάλεια, την ειρήνη και τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο»

Την πεποίθησή του ότι τα συμφέροντα της Ελλάδας διαφυλάχθηκαν επαρκώς στο τέλος της μακράς διαδικασίας της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ εξέφρασε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης με δήλωσή του, τονίζοντας πως η χώρα μας είναι ικανοποιημένη που η Βορειοατλαντική Συμμαχία θα αναδειχθεί ισχυρότερη, ειδικά στο σημερινό γεωπολιτικό πλαίσιο.

«H Ελλάδα καλωσορίζει τα θετικά βήματα προς την από μακρού αναμενόμενη προσχώρηση της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ και προσβλέπει στην ολοκλήρωση της διαδικασίας. Αυτή θα ενισχύσει περαιτέρω τη Συμμαχία, το οποίο είναι εξαιρετικά σημαντικό, ειδικά στο σημερινό γεωπολιτικό πλαίσιο», υπογράμμισε αρχικά στη δήλωσή του στη δημοσιογράφο Λένα Αργύρη στην ΕΡΤ και στον δημοσιογράφο Μιχάλη Ιγνατίου στον ιστότοπο Hellas Journal και επισήμανε:

«Στο ίδιο πνεύμα, η Ελλάδα υποστηρίζει τη συνολική ενίσχυση του ΝΑΤΟ, η οποία πρέπει να λαμβάνει υπόψιν τις ανησυχίες όλων των κρατών-μελών για την ασφάλειά τους. Η Ελλάδα θα συνεχίσει να εργάζεται για την ασφάλεια, την ειρήνη και τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο, στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ και της ΕΕ».

Ικανοποίηση στις ΗΠΑ για την πώληση των F35 στην Ελλάδα και των F16 στην Τουρκία

Ικανοποίηση επικρατεί στην αμερικανική κυβέρνηση διότι μια πολύπλοκη υπόθεση, όπως είχε αποδειχθεί η πώληση των F16 στην Τουρκία και κατ’ επέκταση και η παροχή των F-35 στην Ελλάδα, επιτέλους έλαβε τέλος.

Στο Κογκρέσο εξακολουθεί να επικρατεί προβληματισμός για την στάση της Τουρκίας όλους αυτούς τους μήνες και τον ανοιχτό εκβιασμό για το θέμα της Σουηδίας και στέλνουν το μήνυμα στον Ερντογάν ότι από εδώ και στο εξής θα τον παρακολουθούν πολύ προσεχτικά σε μια σειρά θεμάτων μεταξύ αυτών ασφαλώς και η στάση του απέναντι στην Ελλάδα.

Και δεν είναι λίγοι αυτοί που επισημαίνουν στις ΗΠΑ ότι η πώληση των F-16 είναι μια μακρά διαδικασία και ανα πάσα στιγμή μπορεί να διακοπεί η να ανασταλεί αν η Άγκυρα δώσει αφορμές.

Σε σχέση με την Ελλάδα, όλοι πλέον αναγνωρίζουν τον ρόλο της χώρας, δεν πρόκειται πια απλώς για πυλώνα σταθερότητας αλλά για απαραίτητο και αναντικαταστο σύμμαχο της Αμερικής στην ευρύτερη περιοχή, σύμφωνα με πηγές του Κογκρέσου που επικαλείται η ΕΡΤ. Ενώ τόνισαν πως η διατήρηση του αμυντικού πλεονεκτήματος της έναντι της Τουρκίας είναι μια ειλημμένη απόφαση του αμερικανικού παράγοντα και μια συνειδητή στρατηγική επιλογή.