Έπεται νέα κρίση στο Ιρακινό Κουρδιστάν;

Έπεται νέα κρίση στο Ιρακινό Κουρδιστάν;

Για όσους δεν το γνωρίζουν, στο βόρειο τμήμα του Ιράκ υπάρχει, εδώ και δεκαετίες, μια de facto ημιανεξάρτητη κουρδική πολιτική οντότητα. Η περιοχή αυτή, έχει βιώσει μια σειρά αιματηρών πολεμικών αναμετρήσεων οι οποίες αφορούσαν είτε την σύγκρουση των Κούρδων με άλλους ενδοκρατικούς δρώντες, όπως το πρώην καθεστώς του Saddam Hussein, η σιιτική πολιτοφυλακή και το ISIS, είτε με εξωτερικούς δρώντες, όπως η Τουρκία και το Ιράν (κυρίως εναντίον του PKK), ενώ έχει πολλάκις υπάρξει και ένοπλη σύγκρουση μεταξύ των διαφόρων κουρδικών παρατάξεων. Σήμερα, φαίνεται να έχει αυξηθεί επικίνδυνα η πιθανότητα μιας νέας σύγκρουσης μεταξύ της Τοπικής Κυβέρνησης του Κουρδιστάν και των Κούρδων μαχητών του PKK.

Το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK), χρησιμοποιεί το Ιρακινό Κουρδιστάν για να διεξαγάγει στρατιωτικές επιχειρήσεις ή τρομοκρατικές επιθέσεις εναντίον των Τούρκων. Μάλιστα, το επιχειρησιακό και στρατιωτικό κέντρο του PKK βρίσκεται στην οροσειρά Qandil, στο βορειοδυτικό Ιράκ.  Για τον λόγο αυτόν, η Τουρκία έχει προχωρήσει, από την δεκαετία του 1990 κι ύστερα, στην διεξαγωγή πολλών στρατιωτικών επιχειρήσεων (με ή χωρίς την έγκριση του Ιράκ) στο βόρειο τμήμα της χώρας με σκοπό να εξουδετερώσει την απειλή του PKK, ενώ ταυτόχρονα έχει προχωρήσει στην εγκατάσταση ενός σημαντικού αριθμού στρατιωτικών βάσεων και παρατηρητηρίων. Πριν από ένα έτος, ξεκίνησε η επιχείριση “Claw” κατά την διάρκεια της οποίας η Τουρκία αύξησε την στρατιωτική της παρουσία στο Ιρακινό Κουρδιστάν και συνέχισε τους τακτικούς αεροπορικούς βομβαρδισμούς εναντίον στόχων του PKK. Σύμφωνα με τις τουρκικές αρχές, περισσότεροι από 400 Κούρδοι μαχητές έχουν σκοτωθεί στο πλαίσιο της εν λόγω επιχείρησης.

Οι Κούρδοι του Ιράκ, από την άλλη πλευρά, επιθυμούν να έχουν όσο το δυνατόν φιλικότερες σχέσεις με την Τουρκία, διότι επιδιώκουν την σταθερότητα της πολιτικής τους οντότητας. Ένας άλλος λόγος είναι και η οικονομική εξάρτησή του Ερμπίλ από την τουρκική εμπορική, επιχειρηματική και ενεργειακή δραστηριότητα στην περιοχή. Επιπλέον, η μεγαλύτερη πολιτική δύναμη στο Ιρακινό Κουρδιστάν, το συντηρητικό Δημοκρατικό Κόμμα του Κουρδιστάν αποτελεί ιδεολογικό αντίπαλο του αριστερού PKK και ως εκ τούτου δεν επιθυμεί την κινητοποίηση του ντόπιου πληθυσμού από αυτό. Έτσι εξηγείται και η μη παροχή ουσιαστικής βοήθειας στους Κούρδους της Συρίας, οι οποίοι θεωρούνται σύμμαχοι του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν.

Παράλληλα, υπάρχει και ο ανταγωνισμός του Δημοκρατικού Κόμματος του Κουρδιστάν με την δεύτερη πολιτικά δύναμη της αυτόνομης περιοχής, δηλαδή με την Πατριωτική Ένωση του Κουρδιστάν. Τα δύο κόμματα ελέγχουν διαφορετικές πτέρυγες εντός των δυνάμεων ασφαλείας του Ιρακινού Κουρδιστάν, ενώ την περίοδο 1994 – 1997 συγκρούστηκαν με αποτέλεσμα να ξεσπάσει ο κουρδικός εμφύλιος πόλεμος.

Στο πλαίσιο αυτό, η Τοπική Κυβέρνηση του Κουρδιστάν αποφάσισε να βοηθήσει την Τουρκία στην επικείμενη επιχείρηση «εκκαθάρισης» στο στρατηγικά σημαντικό πέρασμα της ορεινής περιοχής Zini Warte. Το εν λόγω πέρασμα ελέγχει την διαδρομή προς τα σύνορα με την Τουρκία και το Ιράν, αλλά και προς την «κουρδική» ενδοχώρα. Επίσης, το πέρασμα βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από τους θύλακες του PKK στα βουνά Qandil.

Με αφορμή τις διαδηλώσεις του τοπικού πληθυσμού υπέρ των μαχητών, η Τοπική Κυβέρνηση έστειλε έναν σημαντικό αριθμό μαχητών Peshmerga (δηλαδή του στρατιωτικού σώματος του Ιρακινού Κουρδιστάν), ενώ έναν μήνα νωρίτερα εγκατέστησε μία νέα στρατιωτική βάση στην περιοχή, προκαλώντας τις αντιδράσεις του PKK και των συμμάχων του. Στις 20 Απριλίου, ο Πρόεδρος της Τοπικής Κυβέρνησης του Κουρδιστάν Nechirvan Barzani κατηγόρησε το PKK και τόνισε ότι η ένοπλη οργάνωση δεν έχει καμία νομιμοποίηση να βρίσκεται στα εδάφη του Ιρακινού Κουρδιστάν.

Οι μαχητές (τρομοκράτες κατά την Τουρκία) του PKK αρνούνται να αποχωρήσουν από την περιοχή. Είναι βέβαιον, ότι η Τουρκία θα επιτεθεί στους Κούρδους μαχητές έστω δια αέρος. Αυτό που αναμένουμε είναι το πόσο μεγάλη θα είναι η συμμετοχή του Ιρακινού Κουρδιστάν στις επιχειρήσεις αυτές. 

Συμπερασματικά, γίνεται κατανοητό πως οι Κούρδοι δεν έχουν ένα συμπαγές μέτωπο για να διεκδικήσουν την ελευθερία τους και συνεπώς να προχωρήσουν στην δημιουργία ενός ανεξάρτητου κουρδικού κράτους. Επιπροσθέτως, η όποια ενδεχόμενη σύγκρουση μεταξύ των κουρδικών παρατάξεων θα δημιουργήσει σοβαρά ζητήματα ασφαλείας στο ήδη ασταθές Ιράκ. Η χώρα, προσπαθεί με λίγα μέσα να αντιμετωπίσει την πανδημία, την ώρα που στην χώρα δεν επικρατεί η ειρήνη: το Ισλαμικό Κράτος κάνει την επανεμφάνισή του, ενώ υπάρχουν και σποραδικές συγκρούσεις μεταξύ των ΗΠΑ και των φιλοϊρανών Σιιτών. Αυτά καλείται να αντιμετωπίσει το αδύναμο ιρακινό κράτος το οποίο χαρακτηρίζεται από πολιτική αστάθεια και σοβαρά κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα. Η σύγκρουση στον βορρά θα φέρει ακόμη μεγαλύτερη αστάθεια τόσο στην χώρα όσο και σε ολόκληρη την Μέση Ανατολή.