Μπορεί οι αγορές να προεξοφλούν ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ θα μείνει για μία ακόμη φορά… άπραγη, σε ό,τι αφορά τα επιτόκια, ωστόσο δεν υπάρχει αναλυτής που να μην περιμένει μπαράζ μειώσεων στο υπόλοιπο του έτους. Βλέπετε, λίγο οι ασφυκτικές πιέσεις που ασκεί ο Ντόναλντ Τραμπ και λίγο η εξασθένηση του πληθωρισμού, είναι παράγοντες που αυξάνουν τις πιθανότητες να σημειωθούν 2 ή ακόμα και 3 μειώσεις επιτοκίων έως τον Δεκέμβριο.
Η Fed αναμένεται να ανακοινώσει σήμερα ότι διατηρεί αμετάβλητο το εύρος του βασικού επιτοκίου σε 4,25%-4,50%, αλλά οι αγορές δείχνουν να ασχολούνται περισσότερο με την… ασυμφωνία χαρακτήρων μεταξύ του Τραμπ και του Τζερόμ Πάουελ. Μέχρι και για το συνολικό κόστος της ανακαίνισης των κτιρίων της Fed διαφώνησαν οι δύο άνδρες. Είναι σαφές άλλωστε ότι ο Αμερικανός πρόεδρος απλώς έψαχνε μία αφορμή να ψέξει τον Πάουελ και τη βρήκε στο κόστος της ανακαίνισης.
Αν ο Τραμπ είχε βρει τρόπο να απολύσει τον Πάουελ χωρίς να προκαλέσει μεγάλες αναταράξεις θα το είχε κάνει. Δεν τον ενδιαφέρει τόσο αν οι αγορές θα αντιδρούσαν γιατί πολύ απλά πιστεύει ότι οι διαδοχικές μειώσεις που θα εφάρμοζε ο νέος πρόεδρος της Fed θα αντιστάθμιζαν τις ανησυχίες για την ανεξαρτησία της μεγαλύτερης κεντρικής τράπεζας του κόσμου.
Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, οι επενδυτές πλέον δεν εστιάζουν τόσο πολύ στα πεπραγμένα του Πάουελ έως το τέλος της θητείας του τον ερχόμενο Μάιο. Αυτό που τους απασχολεί κυρίως είναι το πρόσωπο που θα επιλέξει ο Τραμπ για να τον αντικαταστήσει. Βέβαια, έχει σημασία να πούμε ότι ο ίδιος ο Τραμπ τοποθέτησε τον Τζέι Πάουελ στο τιμόνι της Fed και απλώς ο Τζο Μπάιντεν επέκτεινε τη θητεία του. Και το λέμε αυτό διότι ο Τραμπ πρόσφατα δήλωσε έκπληκτος για την… πρόσληψη του Πάουελ σε ένα τόσο νευραλγικό πόστο.
Η αρχή των μειώσεων αναμένεται να γίνει τον Σεπτέμβριο ή τον Οκτώβριο αν και η ING πιστεύει ότι πιθανότατα ο Πάουελ θα αντισταθεί μέχρι τον Δεκέμβριο. Διότι ο επικεφαλής της Fed φοβάται ότι οι επιπτώσεις των δασμών θα γίνουν αισθητές στο β’ εξάμηνο, δίνοντας ώθηση στον πληθωρισμό. Σε κάθε περίπτωση, από το υφιστάμενο εύρος του 4,25%-4,50% τα επιτόκια της Fed θα μειωθούν στο 4,00%-4,25% και μέχρι το τέλος του έτους μπορεί να φτάσουν ακόμα και στο 3,50%-3,75%.
Βέβαια, και πάλι το κόστος του χρήματος θα είναι πολύ υψηλότερο από το 1% που θα ήθελε ο Αμερικανός πρόεδρος. Ο Τραμπ θυμάται πολύ καλά ότι κατά τη διάρκεια της πρώτης του θητείας στον Λευκό Οίκο το βασικό επιτόκιο της Fed ήταν σχεδόν μηδενικό και ποτέ δεν ξεπέρασε το 2,50%, ούτε το 2019. Γνωρίζει, επίσης, πολύ καλά ότι τα έως και αρνητικά επιτόκια της περασμένης δεκαετίας, τα οποία αρχικά στόχευαν στο να ξεπεραστεί η παγκόσμια κρίση του 2008-09, ευθύνονται για το μεγάλο χρηματιστηριακό ράλι. Την επανάληψη του οποίου έχει εμμέσως υποσχεθεί στους επενδυτές.
Το πρόβλημα είναι ότι μόνο στην περίπτωση βαθιάς ύφεσης θα… τολμούσε ο Πάουελ θα μειώσει τα επιτόκια όσο θα ήθελε ο Τραμπ. Ακόμα και ο αντικαταστάτης του δύσκολα θα αποφασίσει συνεχόμενες μειώσεις γιατί θα βρει απέναντί του τις αγορές.
Υπερβολικά χαμηλά επιτόκια δεν δικαιολογούν ούτε τα οικονομικά στοιχεία, αν και οι δείκτες για την οικονομία των ΗΠΑ δίνουν μία πιο δυσμενή εικόνα σε σύγκριση με πριν από μερικούς μήνες. Η καταναλωτική εμπιστοσύνη έχει αποδυναμωθεί και οι δαπάνες έχουν βαλτώσει με φόντο τις ανησυχίες για συρρίκνωση της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών όταν αγαθά και υπηρεσίες θα ακριβύνουν λόγω των δασμών.
Στο μεταξύ, η μεταβλητότητα στον πλούτο και οι ανησυχίες για εξασθένηση της αγοράς εργασίας συμβάλλουν στην επιδείνωση του κλίματος.
Είναι χαρακτηριστικό πως περίπου το 90% των θέσεων εργασίας που δημιουργήθηκαν τα τελευταία δυόμιση χρόνια ήταν μόνο στο αμερικανικό δημόσιο, στον τομέα της φιλοξενίας και της διασκέδασης και τον τομέα της ιδιωτικής εκπαίδευσης και της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.
Όλοι οι άλλοι κλάδοι που είναι καταλύτες για την ανάπτυξη του ΑΕΠ, όπως η τεχνολογία, οι κατασκευές και η μεταποίηση, πρόσθεσαν μόλις 23.200 θέσεις μηνιαίως.
Όσον αφορά τέλος στον πληθωρισμό, εκτιμάται ότι οι δασμοί θα πλήξουν τις τιμές στην αρχή και μετά θα υπάρξει μία περίοδος προσαρμογής. Επομένως, δεν αναμένονται μεγάλες εξάρσεις, καθώς το ενεργειακό κόστος έχει περιοριστεί και η εξασθένηση της αγοράς εργασίας συνεπάγεται και εξασθένηση του πληθωρισμού των μισθών. Η λογική, λοιπόν, λέει ότι οδηγούμαστε σε μία περίοδο χαμηλότερων αλλά όχι υπερβολικά χαμηλών επιτοκίων και κατ’ επέκταση δεν θα δούμε ξανά τα επιτόκια στο 1%.
Σε κάθε περίπτωση, θα έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον η επιλογή Τραμπ για τη Fed και οι αντιδράσεις των αγορών στο σενάριο που η κεντρική τράπεζα βιαστεί να προχωρήσει σε μπαράζ μειώσεων.
