Έχουν περάσει σχεδόν τρία χρόνια από τότε που το ChatGPT έκανε την εμφάνισή του. Έκανε λάθη, έλεγε ανακρίβειες και ήταν σχετικά αργό. Σήμερα, όλες οι μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες (Meta, X, Google, Microsoft–OpenAI κ.λπ.) έχουν το δικό τους σύστημα. Το AI πλέον είναι αισθητά πιο γρήγορο, συνδεδεμένο με το διαδίκτυο, έχει δυνατότητες λογικής σκέψης και μπορείς σχεδόν να κάνεις συζήτηση μαζί του.
Πολλοί θα πουν ότι έρχεται μια νέα βιομηχανική επανάσταση. Ένας χορός εκατοντάδων δισεκατομμυρίων έχει στηθεί γύρω από την κατασκευή υποδομών δεδομένων και την πρόσληψη ταλέντων στην επιστήμη των υπολογιστών. Αβυσσαλέος ο ανταγωνισμός μεταξύ των εταιρειών. Η προσδοκία είναι πως το AI θα μεταμορφώσει την οικονομία – και ο νικητής της κούρσας θα αποκομίσει αμύθητα κέρδη.
Το ερώτημα όμως παραμένει εύλογο: μήπως είναι φούσκα;
Οι δυνατότητες της Τεχνητής Νοημοσύνης φαντάζουν ατελείωτες. Στην πραγματικότητα, όμως, είναι πολύ πιο περιορισμένες. Η τεχνολογία, προς το παρόν, δεν είναι τίποτα παραπάνω από μια μηχανή που έχει αποθηκεύσει σχεδόν όλη την ψηφιακή γνώση. Ο χρήστης κάνει ερωτήσεις και λαμβάνει απαντήσεις βασισμένες σε ό,τι υπάρχει στο διαδίκτυο. Βρισκόμαστε, λοιπόν, αρκετά μακριά από την αυθεντική λογική σκέψη και την επίτευξη νοημοσύνης αντίστοιχης του ανθρώπου.
Παρόλα αυτά, οι εφαρμογές του AI είναι ήδη σημαντικές στην αγορά εργασίας. Απλές δουλειές γραφείου μπορούν πλέον να αυτοματοποιηθούν. Κάθε εργαζόμενος μπορεί να έχει έναν ψηφιακό βοηθό, αυξάνοντας την παραγωγικότητά του. Οι δυνατότητες φαίνονται απεριόριστες. Είναι όμως αρκετές για να αλλάξουν το παραγωγικό μοντέλο;
Η απάντηση παραμένει άγνωστη. Τα δισεκατομμύρια που επενδύονται στις υποδομές αρχίζουν να συναντούν τα πρώτα εμπόδια. Οι απαιτήσεις σε ενέργεια και νερό για την ψύξη είναι ιλιγγιώδεις, αυξάνοντας δραματικά το κόστος. Οι εταιρείες, επίσης, φοβούνται την υπερπροσφορά. Κάτι τέτοιο θα ήταν καταστροφικό για την κερδοφορία τους, οδηγώντας σε πτώση των τιμών.
Τέλος, υπάρχει ο κίνδυνος απροσδόκητων τεχνολογικών εξελίξεων. Η εμφάνιση ενός νέου μοντέλου, όπως της DeepSeek, με παρόμοια αποτελεσματικότητα αλλά ελάχιστο κόστος, αποτελεί μεγάλη απειλή. Επενδύσεις δισεκατομμυρίων μπορούν να καταστούν ξαφνικά ασύμφορες.
Η Wall Street έχει αρχίσει να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου. Στελέχη όπως ο Dimon της JP Morgan και ο Larry Fink της BlackRock έχουν επανειλημμένα δηλώσει ότι βλέπουν σημάδια φούσκας. Δεν αμφιβάλλουν για τη δυναμική του AI, αλλά τονίζουν ότι πολλές από τις τρέχουσες επενδύσεις ενδέχεται στο τέλος να αποδειχθούν ασύμφορες. Ορισμένες εταιρείες θα χρεοκοπήσουν και η βιομηχανία του AI τελικά θα συγκεντρωθεί σε λίγους παίκτες.
Οι επενδυτές ακόμη αναρωτιούνται πώς το AI θα γίνει πραγματικά αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας. Μέχρι τώρα, είναι απλώς ένα εργαλείο. Η αξία του εργαλείου φαίνεται μέσα από τις εφαρμογές του – και αυτές προς το παρόν είναι περιορισμένες.
Αυτός που φαίνεται να τα ποντάρει όλα στο AI είναι ο πρόεδρος Τραμπ. Οι φορολογικές ελαφρύνσεις που προωθεί επιβαρύνουν τα δημόσια οικονομικά. Την ίδια στιγμή, ο Ίλον Μασκ απέτυχε να μειώσει τις κρατικές δαπάνες και βρίσκεται πλέον σε ανοιχτή ρήξη με τον πρόεδρο. Η ελπίδα της κυβέρνησης είναι ότι ο ούριος άνεμος του AI θα εκτοξεύσει την ανάπτυξη και θα σώσει τον κρατικό προϋπολογισμό. Αν, όμως, αυτή η ελπίδα ναυαγήσει, το κολοσσιαίο χρέος των ΗΠΑ θα τινάξει στον αέρα κάθε προοπτική ανάπτυξης, βυθίζοντας την οικονομία της υπερδύναμης.
*Ο Ηλίας Αρβανιτάκης είναι Οικονομολόγος - Αναλυτής, Morgan Stanley
