Στο «ζύγι» πληθωρισμός, ενέργεια και ελλείμματα
Shutterstock
Shutterstock
Χρηματιστήρια

Στο «ζύγι» πληθωρισμός, ενέργεια και ελλείμματα

Θα περίμενε κανείς τα στοιχεία του πληθωρισμού να δώσουν ένα πιο ελπιδοφόρο κλείσιμο εβδομάδας για τα διεθνή χρηματιστήρια. Για παράδειγμα ένα πιο αισιόδοξο κλείσιμο για τον βιομηχανικό δείκτη Dax θα ήταν πάνω από τις 15462 μονάδες τουλάχιστον , πόσο μάλλον από τη στιγμή που την Πέμπτη κατέγραψε χαμηλά 6μήνου. Για τον S&P500, που την Πέμπτη κατέγραψε χαμηλά 4 μηνών, πάνω από τις 4330 μονάδες θα ήταν ένα συμπαθητικό έστω κλείσιμο. Τα παρακάτω διαγράμματα όμως μας περιγράφουν μάλλον ένα απογοητευτικό κλείσιμο εβδομάδος και μήνα, ειδικά για τον S&P 500 που δεν μπόρεσε καν να δώσει ένα θετικό κλείσιμο την Παρασκευή.

Mπορεί τα νέα για τον πληθωρισμό να μην ήταν συναρπαστικά, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν ήταν ειδικά για την Ευρώπη ένα πρώτο «καλό νέο» από το μέτωπο της αποκλιμάκωσης. Μέσα από αυτό το πρίσμα η συμπεριφορά των αγορών ήταν μάλλον απογοητευτική δεδομένων και των πιέσεων που είχαν υποστεί τις τελευταίες ημέρες.

Η ίδια εικόνα και στην αγορά των ομολόγων, η οποία μάλλον αντέδρασε με μια μουδιασμένη άνοδο στα καλά νέα, παρά το γεγονός ότι την Πέμπτη είχε υποστεί νέο κύμα επιθετικών πωλήσεων.

Ειδικά για τα ομόλογα θα μπορούσε κανείς να μιλήσει για ένα «θλιβερό» κλείσιμο μήνα, με τις αποδόσεις των 30ετών ομολόγων στις ΗΠΑ να είναι έτοιμες να σημειώσουν το μεγαλύτερο τριμηνιαίο άλμα από το 2009 με υψηλό εβδομάδας άνω του 4,73%, ενώ η 10ετία κινήθηκε ακόμα και πάνω από το 4,6%, μη μπορώντας να απομακρυνθεί ικανοποιητικά από τα υψηλά 16ετίας.

Στην ευρωπαϊκή αγορά η εικόνα ήταν ακόμα χειρότερη, με εκτίναξη της απόδοσης των ιταλικών 10ετών ομολόγων κοντά στο 4,8%, της ισπανικής δεκαετίας στο 3,95% ,της γαλλικής δεκαετίας στο 3,4%, της γερμανικής στο 2,85%- έγραψε τιμές ακόμα και πάνω από 2,95%- και της Ελλάδας πέριξ του 4,3% ενώ την Πέμπτη έγραψε απόδοση πάνω από το 4,5%.

Και όμως, τα στοιχεία της Eurostat έδειξαν ότι ο δομικός πληθωρισμός τον Σεπτέμβριο έπεσε στο χαμηλότερο επίπεδο του τελευταίου 11μήνου, αποδυναμώνοντας κατά πολλούς αναλυτές την απαίτηση των «γερακιών» της ΕΚΤ, που επέμεναν μέχρι την Πέμπτη για νέες αυξήσεις επιτοκίων. 

Ειδικότερα, ο δείκτης τιμών καταναλωτή σε επίπεδο Ευρωζώνης επιβράδυνε σημαντικά στο 4,3% ετησίως από το 5,2% του Αυγούστου, κινούμενος αρκετά καλύτερα από ό,τι περίμεναν οι οικονομολόγοι που εκτιμούσαν ότι θα υποχωρούσε λιγότερο στο 4,5%.

Ακόμα σημαντικότερη ήταν η μέτρηση του δομικού δείκτη- εξαιρεί τις ευμετάβλητες τιμές ενέργειας και τροφίμων- οποίος επιβράδυνε στο 4,5% ετησίως τον Σεπτέμβριο από το 5,3% που είχε προηγηθεί, σε επίσης καλύτερο επίπεδο των εκτιμήσεων που τον τοποθετούσαν στο 4,8%.

Περνώντας στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, τα στοιχεία σε αντίθεση με την Ευρώπη κινήθηκαν εντός των προβλέψεων των αναλυτών, υποδεικνύοντας μια μικρή αποκλιμάκωση των πληθωριστικών πιέσεων. 

Το μέτρο που προτιμά να παρακολουθεί η Fed για την πορεία του πληθωρισμού, ο δομικός δείκτης προσωπικών δαπανών- PCE- αυξήθηκε οριακά τον Αύγουστο στο 3,5% ετησίως από το 3,4% που είχε προηγηθεί.

Ωστόσο, στο πιο στενό δομικό του μέτρο ο PCE επιβράδυνε στο 3,9% από το 4,3% ετησίως.

Σε μηνιαίο επίπεδο, ο γενικός PCE αυξήθηκε κατά 0,4% τον Αύγουστο από τον Ιούλιο, μετά το +0,2% που είχε προηγηθεί, κυρίως λόγω των αυξημένων τιμών της βενζίνης.

Αντίστοιχα, ο δομικός PCE σημείωσε οριακή επιτάχυνση 0,1%, επιβραδύνοντας από το 0,2% μηνιαίως που είχε προηγηθεί.

Γιατί όμως οι επενδυτές αντιμετώπισαν συγκρατημένα τα σχετικά καλά νέα και μάλιστα στη Wall στο τέλος επικράτησαν οι πωλήσεις;

Οι προβληματισμοί της επενδυτικής κοινότητας

Προφανώς, η αγορά αδημονούσε για κάτι περισσότερο από «σχετικά καλά νέα», ειδικά όσον αφορά τον δείκτη PCE στις ΗΠΑ. 

Οι λόγοι όμως της μουδιασμένης αντίδρασης των επενδυτών είναι και άλλοι. Βλέπετε, το sell-off στις αγορές ομολόγων την Πέμπτη κρύβει πολλά περισσότερα από την εκτίμηση ότι τα επιτόκια θα διατηρηθούν υψηλά για μεγαλύτερη χρονική περίοδο από τις προηγούμενες προβλέψεις.

- Πολλά από τα μακροοικονομικά στοιχεία της εβδομάδας ήταν ερμαφρόδιτα.

Για παράδειγμα, στο πλαίσιο της τελικής εκτίμησης για το ΑΕΠ των ΗΠΑ για το δεύτερο τρίμηνο και των επιμέρους παραμέτρων του, η ατομική κατανάλωση του δεύτερου τριμήνου αναθεωρήθηκε πτωτικά στο 0,8% από 1,7% και ο δείκτης των τιμών αναθεωρήθηκε στο 1,7% από 2%. Από την άλλη όμως , οι εβδομαδιαίες αιτήσεις για επιδόματα ανεργίας διαμορφώθηκαν χαμηλότερα από το αναμενόμενο, σε επίπεδα που καταδεικνύουν ότι η αγορά εργασίας παραμένει ανθεκτική. 

- Η ασυμφωνία στο Κογκρέσο των ΗΠΑ αναφορικά με το πακέτο κάλυψης των χρηματοδοτικών αναγκών του Δημοσίου δυστυχώς συνεχίζεται, με τα χρονικά περιθώρια να στενεύουν σημαντικά καθώς την Κυριακή έχουμε 1η Οκτωβρίου και υπάρχει ο κίνδυνος ο δημόσιος τομέας να οδηγηθεί σε μερική αναστολή της λειτουργίας του.

Eπίσης, μια είδηση που κακώς περνάει στα «ψιλά γράμματα» είναι ότι το συνδικάτο United Auto Workers (UAW) δεν έχει φτάσει ακόμα σε συμφωνία με τις τρεις μεγάλες αμερικανικές αυτοκινητοβιομηχανίες. (σ.σ: Περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε εδώ). 

- Ο πληθωρισμός της πρώτης οικονομίας στην Ευρωζώνη, τη Γερμανία, μπορεί να υποχώρησε σημαντικά το Σεπτέμβριο, με τον εναρμονισμένο δείκτη να κατέρχεται στο 4,3% από 6,4%, εντούτοις η πτώση σχετίζεται με τη λήξη στατιστικών επιδράσεων που αφορούσαν στη μείωση του κόστους στα μέσα μαζικής μεταφοράς της χώρας πέρυσι το καλοκαίρι. 

- Η πορεία του πετρελαίου και του φυσικού αερίου

Αν και τα νέα για τον πληθωρισμό στην Ευρώπη και κατά δεύτερο λόγο στις ΗΠΑ πρόσφεραν μια ανακούφιση ότι πιθανόν να δώσουν πάτημα στις Κεντρικές Τράπεζες τον Οκτώβριο να αφήσουν άθικτα τα επιτόκια, εντούτοις πολλά θα εξαρτηθούν από την περαιτέρω πορεία των τιμών πετρελαίου και φυσικού αερίου. 

Βλέπετε, μπορεί να μην επηρεάζουν τον δομικό πληθωρισμό, αλλά έχουν σημαντική επίπτωση στη διαμόρφωση του ΔΤΚ, στο κόστος παραγωγής της βιομηχανίας και στις λειτουργικές δαπάνες των επιχειρήσεων

Οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου το τελευταίο τρίμηνο έχουν ήδη αυξηθεί κατά 27% και φλερτάρουν πλέον με τα 100 δολάρια/βαρέλι, γεγονός που ξυπνά το άγχος μήπως η παγκόσμια οικονομία αντιμετωπίσει σύντομα νέες πληθωριστικές πιέσεις, που με τη σειρά τους θα οδηγήσουν τις Κεντρικές Τράπεζες σε πιο αυστηρή στάση.

- Οι γεωπολιτικές εξελίξεις και οι διαταραχές στις εφοδιαστικές αλυσίδες θα καθιστούν πιο επίμονο τον πληθωρισμό

- Οι ανησυχίες για δημοσιονομικό εκτροχιασμό.

Στο ήδη βαρύ κλίμα, λόγω της σκληρής γραμμής των Κεντρικών Τραπεζών όσον αφορά την παραμονή των επιτοκίων σε υψηλά επίπεδα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, προστίθεται σιγά σιγά η ανησυχία για τον δημοσιονομικό εκτροχιασμό αρκετών οικονομιών στην Ευρωζώνη. 

Η διαφορά απόδοσης ιταλικών - γερμανικών ομολόγων-spread- διευρύνθηκε στις 193-200 μονάδες βάσης μετά τις δηλώσεις της κυβέρνησης της Μελόνι στην Ιταλία, που οδήγησαν την ιταλική αγορά ομολόγων σε ακραίες διακυμάνσεις την Πέμπτη.

Σύμφωνα με τις δηλώσεις της Ιταλίδας Πρωθυπουργού, η ιταλική κυβέρνηση προχώρησε στην αναθεώρηση του στόχου για το φετινό έλλειμμα, από το 4,5% στο 5,3% του ΑΕΠ ενώ γνωστοποίησε την πρόθεση της να μη μειώσει το έλλειμμα κάτω από το 3% του ΑΕΠ πριν το 2026. 

Αν και η ιταλική κυβέρνηση Μελόνι υποστηρίζει ότι ο σχεδιασμός αυτός δεν παραβιάζει τους κανόνες που θα ισχύσουν από το 2024, πολλοί αναλυτές προεξοφλούν όχι μόνο νέες συγκρούσεις με την Κομισιόν, αλλά και ότι η Ιταλία πιθανότατα να γίνει η πρώτη χώρα που θα αναγκασθεί να ζητήσει να ενεργοποιηθεί το νέο εργαλείο στήριξης από την ΕΚΤ –το λεμενο TPI- προκειμένου να μπορέσει να αντιμετωπίσει την αύξηση του κόστους δανεισμού της από την αγορά.

Έντονες ήταν οι πιέσεις και στο γαλλικό 10ετές, καθώς η χώρα θεωρείται επίσης «ύποπτη» για δημοσιονομικές αποκλίσεις, με τη Γαλλία να σχεδιάζει να μειώσει το έλλειμμα κάτω από 3% το 2027, ενώ έχει θέσει στόχους για τα έσοδα και τις δαπάνες που θεωρούνται υπερβολικά φιλόδοξοι, με αποτέλεσμα το Δημοσιονομικό Συμβούλιο της χώρας να έχει τονίσει ότι «στερούνται αξιοπιστίας».

Η απόδοση του 10ετούς γαλλικού ομολόγου ξεπέρασε ενδοσυνεδριακά και το όριο του 3,5% ενώ την Παρασκευή έκλεισε πέριξ του 3,409%.

Οι υψηλότερες αναθεωρήσεις των ελλειμμάτων από την Ιταλία και τη Γαλλία θεωρούνται ως ενδείξη ότι θα ακολουθήσουν και άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις την τακτική των δύο χωρών, καθώς δεν είναι εφικτό να επανέλθουν από το 2024 σε μια πορεία σημαντικής μείωσης των ελλειμμάτων όπως ήταν σχεδιασμένο.

Υπόψιν ότι οι αυστηροί δημοσιονομικοί κανόνες της Ευρώπης θα επανέλθουν σε ισχύ τον επόμενο χρόνο, ύστερα από το διάλειμμα χαλαρότητας που επέβαλε η πανδημία. 

Αποποίηση Ευθύνης

Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.