Οι περισσότεροι από εμάς που ασχολούμαστε με τις αγορές γνωρίζουμε ότι οι μετοχές γίνονται υπερτιμημένες όταν ένα πλειοψηφικό ρεύμα επενδυτών γίνεται υπεραισιόδοξο για τις προοπτικές μιας εταιρείας. Ωστόσο, το σύνολο των επενδυτών που είναι επενδεδυμένοι σε αυτές της εταιρείες - πλην ίσως των βασικών μετόχων - δεν τρέφουν τον ίδιο βαθμό αισιοδοξίας.
Να το πούμε διαφορετικά: Όσοι έχουν επενδύσει στην NVidia ή την Tesla δεν έχουν την ίδια αντίληψη για τις προοπτικές των εταιρειών παρά το γεγονός ότι η κεφαλαιοποίηση των εταιρειών αυτών με βάση κάποιους παραδεκτούς δείκτες αποτίμησης διαπραγματεύεται στη στρατόσφαιρα ή για να το πούμε πιο κομψά σε «απαιτητικά για την κερδοφορία τους επίπεδα».
Μια πρόσφατη έρευνα μελέτησε τη συμπεριφορά μιας ειδικής κατηγορίας επενδυτών οι οποίοι κινούνται με βάση τις πεποιθήσεις της επενδυτικής κοινότητας. Οι πεποιθήσεις αφορούσαν την αντίληψη που έχουν οι επενδυτές για μια αξία (εν προκειμένω μετοχές) και συνοψίζεται στο αν είναι υπερτιμημένη ή υποεκτιμημένη.
Με αυτά τα δεδομένα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όταν υπάρχει μεγάλη αισιοδοξία στην αγορά ακόμα και φύσιν συντηρητικοί επενδυτές τείνουν να επενδύουν σε μετοχές στο χρηματιστήριο που είναι σε αδικαιολόγητα υψηλές αποτιμήσεις. Ακόμα δηλαδή κι αν ένας επενδυτής πιστεύει ότι το χρηματιστήριο είναι υπερτιμημένο, αγοράζει μετοχές εάν είναι πεπεισμένος ότι άλλοι επενδυτές είναι αισιόδοξοι για την αγορά. Αυτός είναι ο ορισμός της κυνικής επένδυσης.
Αν και οι κυνικοί επενδυτές πιστεύουν ότι οι συγκεκριμένες μετοχές θα έχουν χαμηλές αποδόσεις μακροπρόθεσμα λόγω της απαιτητικής τους κεφαλαιοποίησης, «καβαλάνε το κύμα» προκειμένου να επωφεληθούν από τη μη τεκμηριωμένη αισιοδοξία των άλλων επενδυτών. Προκύπτει δε, ότι για μια υπερτιμημένη μετοχή που βρίσκεται στη ζώνη της άκρατης αισιοδοξίας, οι θετικές ειδήσεις για τα θεμελιώδη της οδηγεί σε υπεραντιδράσεις ωθώντας περισσότερους κυνικούς κερδοσκόπους να τοποθετηθούν επιδιώκοντας να είναι μέρος του ανοδικού πάρτι.
Από την άλλη πλευρά όταν τα νέα για τα θεμελιώδη δεν είναι θετικά, ο κίνδυνος της απογοήτευσης από την αναθεώρηση των αισιόδοξων απόψεων οδηγεί σε έντονες αρνητικές διακυμάνσεις. Και αυτός είναι ο λόγος που οι κυνικοί κερδοσκόποι που επενδύουν σε ακραία υπερτιμημένες μετοχές διατρέχουν σοβαρούς κινδύνους μεγάλης απομείωσης των θέσεών τους παρά την αρχική εσωτερική τους επιφύλαξη.
Ακόμα κι αν ένας επενδυτής γνωρίζει ότι μια μετοχή είναι υπερτιμημένη, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος μαζικής εξόδου των επενδυτών προτού μπορέσει ο κυνικός επενδυτής να αποεπενδυθεί. Αν κάποιος επενδύει με βάση την πρόβλεψη των πεποιθήσεων των άλλων, τότε πρέπει να μπορεί να προβλέψει και τις εναλλαγές της διάθεσης τους. Και αυτό είναι μια σημαντική συνθήκη όταν προσεγγίζει κανείς τέτοιου είδους ακραίες αποτιμήσεις.
