Η Μέση Ανατολή αποτελεί τη σημαντικότερη πετρελαιοπαραγωγό περιοχή του κόσμου και έναν από τους βασικότερους κόμβους της θαλάσσιας εμπορικής δραστηριότητας.
Τα θαλάσσια περάσματά της λειτουργούν ως κρίσιμες αρτηρίες για τα δεξαμενόπλοια που μεταφέρουν πετρέλαιο, αλλά και για τα πλοία μεταφοράς αγαθών και βιομηχανικών προϊόντων.
Οποιαδήποτε κλιμάκωση στην περιοχή έχει άμεση και προβλέψιμη επίδραση στις τιμές του πετρελαίου, προκαλώντας αυξήσεις, καθώς οι αγορές ανησυχούν για ενδεχόμενες επιθέσεις ή διαταραχές σε αυτές τις ζωτικής σημασίας θαλάσσιες διαδρομές.
Ως αποτέλεσμα, αυξάνονται και τα ασφάλιστρα ναυτιλίας - κόστος που τελικά μετακυλίεται στον καταναλωτή.
Το Brent, το διεθνές σημείο αναφοράς για το πετρέλαιο, κατέγραψε άνοδο 8%, φτάνοντας στα 75 δολάρια (55 λίρες) το βαρέλι την Παρασκευή.
Η αύξηση αυτή έχει ευρύτερες επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία, καθώς το πετρέλαιο αποτελεί βασικό συντελεστή στο κόστος παραγωγής πολλών αγαθών και υπηρεσιών - από πλαστικά παιχνίδια έως αεροπορικά ταξίδια.
Σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), ο πληθωρισμός στις ανεπτυγμένες οικονομίες αυξάνεται κατά περίπου 0,4 ποσοστιαίες μονάδες για κάθε άνοδο της τιμής του πετρελαίου κατά 10%.
Ορισμένοι αναλυτές παραμένουν ψύχραιμοι όσον αφορά τον αντίκτυπο στο εμπόριο, ωστόσο η περιοχή ήδη αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις.
Οι αντάρτες Χούθι της Υεμένης, που υποστηρίζονται από το Ιράν, έχουν εξαπολύσει επιθέσεις σε πλοία που διέρχονται από την Ερυθρά Θάλασσα προς τη Διώρυγα του Σουέζ - έναν από τους σημαντικότερους διαύλους μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων.
«Αυτό έχει αναγκάσει πολλά πλοία να ακολουθούν τη μακρύτερη διαδρομή γύρω από την Αφρική, η οποία συνδέει την Ασία με την Ευρώπη - γεγονός που προσθέτει μία έως δύο εβδομάδες στον χρόνο ταξιδιού και περίπου ένα εκατομμύριο δολάρια στο κόστος ανά δρομολόγιο», εξηγεί η Σάρα Σίφλινγκ, ακαδημαϊκός στη Σχολή Οικονομικών Hanken.
Η ίδια επισημαίνει ότι «οι μεγαλύτεροι χρόνοι ταξιδιού μειώνουν τη συνολική διαθεσιμότητα πλοίων, καθώς αυτά δεσμεύονται για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα, προκαλώντας αλυσιδωτές επιπτώσεις στα παγκόσμια δίκτυα μεταφορών και εφοδιασμού».
Το Ιράν, παράλληλα, έχει επανειλημμένα απειλήσει με αποκλεισμό τα Στενά του Ορμούζ, τα οποία συνδέουν τον Περσικό Κόλπο με την Αραβική Θάλασσα.
Από τα Στενά διέρχεται περίπου το ένα τέταρτο του παγκόσμιου εμπορίου πετρελαίου, και αναλυτές της Goldman Sachs εκτιμούν ότι ένας ενδεχόμενος αποκλεισμός τους θα μπορούσε να εκτοξεύσει την τιμή του πετρελαίου πάνω από τα 100 δολάρια το βαρέλι.
Ωστόσο, μια τέτοια κίνηση θα συνιστούσε ακραία επιλογή για την Τεχεράνη, καθώς θα δυσαρεστούσε τον βασικό της πελάτη - την Κίνα - αλλά και χώρες όπως το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, δύο ακόμη σημαντικούς παραγωγούς πετρελαίου που επίσης εξαρτώνται από τα Στενά για τις εξαγωγές τους.
