Οι αγορές χθες κράτησαν την ψυχραιμία τους στην κλιμάκωση των πολεμικών ενεργειών κρατώντας στάση αναμονής αφού οι εξελίξεις ανά πάσα στιγμή μπορεί να δημιουργήσουν νέα δεδομένα στην εύθραυστη γεωπολιτική συγκυρία. Τα καλά νέα για τους επενδυτές είναι ότι ο βασικός βραχυπρόθεσμος καταλύτης των τάσεων, που είναι το αργό πετρέλαιο, δεν άλλαξε επίπεδα διαπραγμάτευσης, οι τιμές μάλλον κινήθηκαν συντηρητικά τηρουμένων των συνθηκών. Ωστόσο, και αυτός ο κίνδυνος φαίνεται να είναι υπερεκτιμημένος. Για να είμαστε πιο σωστοί, οι υψηλές τιμές μπορεί να δημιουργούν στρες στις αγορές, τη ζημιά όμως την κάνει η διάρκεια η οποία εμφανίζεται σε δεύτερο χρόνο στους ισολογισμούς και στους μακροοικονομικούς δείκτες.
Από πρόσφατες μελέτες προκύπτει ότι δεν υπάρχει άμεση συσχέτιση μεταξύ της τιμής του αργού πετρελαίου και των τιμών των μετοχών. Παρόλα αυτά, η τιμή του αργού πετρελαίου μπορεί να επηρεάσει τα καθαρά κέρδη των επιχειρήσεων και τα επιτόκια της κεντρικής κυβέρνησης επηρεάζοντας τον Δείκτη Καταναλωτή και τον Δείκτη Παραγωγού. Προκύπτει επομένως μια έμμεση σχέση μεταξύ της τιμής του αργού πετρελαίου και της απόδοσης της χρηματιστηριακής αγοράς. Η επίδραση αυτή είναι πιο έντονη και αποτελεσματική όταν οι τιμές του πετρελαίου είναι ασταθείς και εμφανίζουν μεγάλες σε διάρκεια και ένταση διακυμάνσεις.
Δεδομένου ότι η τιμή του πετρελαίου επηρεάζει σχεδόν κάθε πτυχή της οικονομίας, συμπεριλαμβανομένων των μακροοικονομικών δεικτών και των εταιρικών αποφάσεων, κάθε διακύμανση στην τιμή του πετρελαίου μπορεί να επηρεάσει την παραγωγή και την κατανάλωση, γεγονός που επηρεάζει την τάση του πληθωρισμού. Ανάλογα με το βαθμό εξάρτησης της κάθε οικονομίας από το πετρέλαιο, οι τάσεις αυτές μεγεθύνονται.
Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ, κάθε αύξηση 10% στις τιμές του πετρελαίου αυξάνει τον πληθωρισμό στην ευρωζώνη κατά +0,14 ποσοστιαίες μονάδες. Στην Ελλάδα, λόγω υψηλής ενεργειακής εξάρτησης, η αύξηση αυτή φτάνει τις +0,19 μονάδες Τα στοιχεία από το παρελθόν που δείχνουν κρίσεις μεγαλύτερης διάρκειας είναι πιο διαφωτιστικά: Σύμφωνα με την Εθνική Τράπεζα σε μελέτη του 2008 η αύξηση κατά 42% στις τιμές είχε προσθέσει 0,7 ποσοστιαίες μονάδες στον πληθωρισμό (άμεση επίδραση) όταν στην Ευρώπη η αύξηση είχε περιοριστεί στις 0,4 ποσοστιαίες μονάδες. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η Ελλάδα δαπανά 9,8% του ΑΕΠ για κατανάλωση πετρελαίου όταν στην Ευρωζώνη το αντίστοιχο νούμερο είναι 6,6%. Ως ποσοστό του ΑΕΠ, η Ελλάδα είναι στην 5η θέση της Ευρωζώνης (2018) ως δαπάνη κατανάλωσης για την αγορά αργού πετρελαίου.
Το βασικό ζητούμενο επομένως είναι η διάρκεια. Μεγάλες αλλά σύντομες κινήσεις στην τιμή του πετρελαίου μπορεί εν τέλει να αφομοιωθούν από τις επιχειρήσεις χωρίς να υπάρξουν σημαντικές απώλειες για την κερδοφορία ενώ και οι επενδυτές θα εστιάσουν σε μια ανακοίνωση μειωμένων κερδών περισσότερο στην προοπτική και λιγότερο στον ρυθμό επιβράδυνσης ή τις ζημιές της περιόδου. Ακόμα και για το ίδιο το αργό πετρέλαιο η διάρκεια παραμονής της τιμής σε υψηλά επίπεδα δημιουργεί προϋποθέσεις αντικατάστασης: Η ζήτηση θα στραφεί σε εναλλακτικές πηγές όπου είναι δυνατόν και οι καταναλωτές θα περιορίσουν τις ανάγκες τους στα απολύτως αναγκαία μέχρι οι τιμές να επιτρέψουν σε επίπεδα που ανταποκρίνονται στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών.
Στον βαθμό που ο κύκλος της γεωπολιτικής έντασης κλείσει γρήγορα, οι επιχειρήσεις θα έχουν υποστεί μικρή φθορά στα περιθώρια τους. Αντίθετα, μια παρατεταμένη περίοδος εντάσεων ή συνεχών διακυμάνσεων θα βάλει σε καθεστώς αναθεώρησης τις προοπτικές της κερδοφορίας τους με ότι αυτό συνεπάγεται για το δυνητικό περιθώριο της αποτίμησής τους.
