Δημοσιεύθηκε ένα πολύ ενδιαφέρον ρεπορτάζ του Reuters, το οποίο όμως φαίνεται πως έχει περάσει κάπως απαρατήρητο. Σύμφωνα με αυτό, Αμερικανοί ειδικοί που ασχολούνται με την ασφάλεια των συστημάτων που χρησιμοποιούνται στο δίκτυο μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικού ρεύματος έχουν ανακαλύψει μη προβλεπόμενο τηλεπικοινωνιακό εξοπλισμό μέσα σε inverters.
Τα inverters παίζουν σημαντικό ρόλο στον μηχανισμό σύνδεσης των φωτοβολταϊκών πάρκων με το δίκτυο μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος και οι Αμερικανοί ειδικοί αποσυναρμολογούν δειγματοληπτικά κάποια από αυτά στα πλαίσια ελέγχων για την ασφάλεια του δικτύου.
Όπως αναφέρει το ρεπορτάζ της Sarah Mcfarlane, τουλάχιστον δύο πρόσωπα που γνωρίζουν τα γεγονότα ανέφεραν πως αξιωματούχοι των αμερικανικών ενεργειακών αρχών έχουν αρχίσει να επανεξετάζουν τους κινδύνους που μπορεί να προέρχονται από την χρήση κινεζικών εξαρτημάτων στην αμερικανική βιομηχανία ενέργειας.
Ο τηλεπικοινωνιακός εξοπλισμός που βρέθηκε δεν αναφέρεται πουθενά στις προδιαγραφές των inverters και δίνει την δυνατότητα για επικοινωνία των inverters με απομακρυσμένα σημεία, μέσω της οποίας παρακάμπτονται τα συστήματα ασφαλείας (firewalls) που χρησιμοποιούν συνήθως οι εταιρείες που διαχειρίζονται τα δίκτυα μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος.
Θεωρητικά, κάποιος που επικοινωνεί από μακριά με τα inverters θα μπορούσε να τους δώσει εντολή να διακόψουν την λειτουργία τους ή να αλλάξει τις ρυθμίσεις λειτουργίας τους.
Τέτοιες ενέργειες θα μπορούσαν να αποσταθεροποιήσουν το δίκτυο, να προξενήσουν ζημιές στην υποδομή τους, ακόμα και να προκαλέσουν μαζικά blackouts.
Ένα από τα δύο πρόσωπα που μίλησαν στο διεθνές πρακτορείο ανέφερε χαρακτηριστικά πως «πρακτικά αυτό σημαίνει πως υπάρχει ήδη ένας ενσωματωμένος μηχανισμός καταστροφής του δικτύου».
Πέρα από τις αποκαλύψεις για τα inverters, οι πληροφορίες του Reuters αναφέρουν πως παρόμοιος τηλεπικοινωνιακός εξοπλισμός, εκτός εργοστασιακών προδιαγραφών, έχει βρεθεί και σε μπαταρίες Κινέζων προμηθευτών.
Το διεθνές πρακτορείο δεν παρέθεσε άλλες πηγές πέρα από τους δύο ειδικούς που προαναφέραμε, ούτε μπόρεσε να εξακριβώσει τον αριθμό των inverters και των μπαταριών που περιείχαν μέσα τους αυτόν τον μυστηριώδη τηλεπικοινωνιακό εξοπλισμό.
Όπως ανέφερε το άρθρο, η αμερικανική κυβέρνηση δεν έχει επιβεβαιώσει δημοσίως αυτές τις πληροφορίες. Σε ερώτηση του Reuters, εκπρόσωπος της κινεζικής πρεσβείας στην αμερικανική πρωτεύουσα δήλωσε πως (Εναντιωνόμαστε στην γενίκευση του όρου «εθνική ασφάλεια», όπως και στη διαστρέβλωση και συκοφάντηση των επιτευγμάτων της Κίνας»).
Εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου ενέργειας δήλωσε πως η υπηρεσία του συνεχώς επανεκτιμά τους κινδύνους που φέρνουν οι νέες τεχνολογίες, αναγνωρίζοντας πως υπάρχουν σοβαρές προκλήσεις στη διαδικασία της δήλωσης και καταγραφής των λειτουργιών αυτών των τεχνολογιών.
Ο εκπρόσωπος πρόσθεσε επίσης πως «παρά το γεγονός πως κάποιες λειτουργίες μπορεί να μην έχουν σχέση με κακές προθέσεις, είναι πολύ σημαντικό για όσους παραγγέλνουν και χρησιμοποιούν αυτά τα προϊόντα να γνωρίζουν καλά όλες τις δυνατότητές τους».
Δεν υπάρχει λοιπόν επίσημη δήλωση που να επιβεβαιώνει τις αποκαλύψεις της Sarah Mcfarlane. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως οι Αμερικανοί νομοθέτες κάθονται με σταυρωμένα χέρια.
Υπάρχουν αρκετά μέλη του Κονγκρέσου που θεωρούν πολύ σοβαρή την κινεζική απειλή για τη δημόσια ασφάλεια (όχι μόνο την ενεργειακή) και προωθούν νομοθεσία που θα περιορίσει κατά πολύ την χρήση κινεζικών προϊόντων σε ευαίσθητους τομείς.
Τον περασμένο Φεβρουάριο, δύο γερουσιαστές εισήγαγαν ένα νομοσχέδιο που αν γίνει νόμος θα απαγορεύει στο υπουργείο εθνικής ασφάλειας (department of homeland security) την αγορά μπαταριών από έξι κινεζικές εταιρείες που θεωρείται πως έχουν στενές σχέσεις με το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας.
Σε αυτές περιλαμβάνονται και οι δύο πολύ γνωστές CATL και BYD. Αν τα δύο νομοθετικά σώματα υιοθετήσουν το νομοσχέδιο των δύο γερουσιαστών, τότε η απαγόρευση θα ισχύσει από τον Οκτώβριο του 2027.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες του Reuters, αρκετές εταιρίες που ασχολούνται με την παραγωγή, μεταφορά και διανομή ηλεκτρικού ρεύματος έχουν ήδη αρχίσει να ετοιμάζονται για την εφαρμογή παρόμοιων απαγορεύσεων, πάντα για λόγους ασφαλείας.
Οι ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια των δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος δεν περιορίζονται όμως στις ΗΠΑ, υπάρχουν έντονες και στην Ευρώπη. Μία εβδομάδα μετά το άρθρο του Reuters σχετικά με τα inverters, το διεθνές πρακτορείο αναμετέδωσε πληροφορίες που μετέδωσε πρώτη μία από τις πιο γνωστές εφημερίδες της Δανίας, η Berlingske.
Κατά την δανική εφημερίδα, μέσα σε εξοπλισμό που χρησιμοποιείται από την ενεργειακή βιομηχανία της χώρας έχουν βρεθεί ηλεκτρονικά εξαρτήματα που κανονικά δεν θα έπρεπε να βρίσκονται εκεί.
Όπως δήλωσε στο Reuters εκπρόσωπος της Green Power Denmark, πρόκειται για κάποια εκτυπωμένα ηλεκτρονικά κυκλώματα, χωρίς να μπορούμε ακόμα να ξέρουμε πόσο σημαντικά είναι ή αν πίσω από την παρουσία τους κρύβονται ύποπτες επιδιώξεις.
Ο εκπρόσωπος της εταιρείας αρνήθηκε να αποκαλύψει την προέλευση αυτών των εξαρτημάτων, ούτε αν ο εξοπλισμός μέσα στον οποίον βρέθηκαν χρησιμοποιείται στην βιομηχανία φωτοβολταϊκών πάρκων. Στις ερωτήσεις του διεθνούς πρακτορείου αρνήθηκαν να απαντήσουν το υπουργείου Δικαιοσύνης, το υπουργείο ενέργειας και οι υπηρεσίες ασφαλείας.
Δεν χρειαζόταν όμως να μάθουμε τα νέα από την Δανία για να ανησυχήσουμε και για την ασφάλεια των ευρωπαϊκών ενεργειακών δικτύων. Όπως ανέφεραν στο Reuters ειδικοί της ευρωπαϊκής ενεργειακής αγοράς, η σημασία του κινεζικού εξοπλισμού στα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας έχει γίνει πολύ μεγάλη τα τελευταία δέκα χρόνια, λόγω της συνεχούς επέκτασης των εγκαταστάσεων παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.
Σύμφωνα με το European Solar Manufacturing Council, περίπου 200 Gigawatt ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από φωτοβολταϊκά συστήματα χρησιμοποιεί κινεζικά inverters, με το σύνολο της «ηλιακής δυναμικότητας» να είναι 338 Gigawatt στο τέλος του 2024. Κατά το Reuters, πολλές χώρες της Ευρώπης έχουν ήδη αρχίσει να ασχολούνται σοβαρά με το θέμα και ξεκινούν την εφαρμογή περιορισμών στην εγκατάσταση inverters και άλλου εξοπλισμού στα δίκτυα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Δεν είναι εύκολο να πούμε πόσο γρήγορα θα προχωρήσουν οι αρχές στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ στην επιβολή τέτοιων περιορισμών, αν όμως αληθεύει η παρακάτω πληροφορία του Reuters, μάλλον δεν θα αργήσουν πολύ.
Τρία άτομα με γνώση του ζητήματος ανέφεραν στο διεθνές πρακτορείο πως τον περασμένο Νοέμβριο ηλιακά inverters στις ΗΠΑ και αλλού τέθηκαν εκτός λειτουργίας ύστερα από απομακρυσμένες εντολές που ήρθαν από την Κίνα.
Το Reuters δεν μπόρεσε να μάθει πόσα inverters έσβησαν σε αυτό το επεισόδιο ούτε σε ποιο βαθμό επηρεάστηκε το δίκτυο μεταφοράς ρεύματος, ενώ το υπουργείο ενέργειας των ΗΠΑ αρνήθηκε να προβεί σε οποιοδήποτε σχόλιο.
Δεν έχουμε λοιπόν την παραμικρή αμφιβολία πως οι αρμόδιες αρχές και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού θα κινηθούν πολύ γρήγορα για να διασφαλίσουν την ασφάλεια των δικτύων μεταφοράς ενέργειας από τα inverters ή οποιονδήποτε άλλο εξοπλισμό μπορεί να δεχθεί εντολές από πρόσωπα έξω από την εταιρεία που διαχειρίζεται το δίκτυο.
Είτε οι ανησυχίες που περιέγραψε το Reuters είναι υπερβολικές είτε όχι, θα πρέπει να κάνουν ό,τι περνά από το χέρι τους για να ελαχιστοποιήσουν τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν πλέον τα δίκτυα. Το αν θα υπάρχουν αρκετά inverters εκτός Κίνας για να εξοπλίσουν τα δίκτυα είναι βέβαια ένα άλλο ζήτημα!
