ΗΠΑ: Ενστάσεις για τις μονοπωλιακές πρακτικές του OPEC+

ΗΠΑ: Ενστάσεις για τις μονοπωλιακές πρακτικές του OPEC+

Αντιμονοπωλιακές αγωγές κατά των χωρών - μελών του OPEC+ από τις ΗΠΑ προβλέπει νέο νομοσχέδιο. Οι αγωγές αυτές μπορούν  να χρησιμοποιηθούν ως αμυντικό εργαλείο για την αντιμετώπιση των υψηλών τιμών των καυσίμων. με δεδομένο ότι ο OPEC+ εμμένει στην περικοπή της παραγωγής παρά τις πιέσεις από την κυβέρνηση Μπάιντεν.

Το νομοσχέδιο με τίτλο «No Oil Producing and Exporting Cartel»,  (NOPEC), το οποίο πέρασε από επιτροπή της Γερουσίας με ψήφους 17-4 στις 5 Μαΐου, αποσκοπεί στην προστασία των καταναλωτών και των επιχειρήσεων των ΗΠΑ από τις προσχεδιασμλενες ανόδους των τιμών  πετρελαίου.

Ωστόσο, ορισμένοι αναλυτές προειδοποιούν ότι η εφαρμογή του θα μπορούσε επίσης να έχει κάποιες επικίνδυνες, ανεπιθύμητες συνέπειες.

Τα μέλη του OPEC+, στον οποίο συμπεριλαμβάνεται ως πετρελαιοπραγωγική χώρα και η Ρωσία, συμφώνησε την Τετάρτη σε απότομες περικοπές παραγωγής, περιορίζοντας την προσφορά σε μια αγορά με έντονα προβλήματα επάρκειας. .

Μετά την απόφαση, αυτή, ο Λευκός Οίκος είπε ότι θα διαβουλευτεί με το Κογκρέσο για «πρόσθετα εργαλεία και νομοθεσία» για να μειώσει τον έλεγχο του OPEC+  στις τιμές της ενέργειας. Η δήλωση αυτή του εκπροσώπου του Λευκού Οίκου είναι μια προφανής αναφορά σε πιθανή υποστήριξη του νομοσχεδίου NOPEC, παρά το γεγονός ότι ο Λευκός Οίκος είχε προηγουμένως εκφράσει ανησυχίες για το νομοσχέδιο.

Συναινετικό νομοσχέδιο

Το νομοσχέδιο NOPEC που υποστηρίζεται και από τα δύο κόμματα, τους Δημοκρατικούς και τους Ρεπουμπλικανούς, θα τροποποιήσει τον αντιμονοπωλιακό νόμο των ΗΠΑ για να ανακαλέσει την κυριαρχική ασυλία που προστατεύει τα μέλη του OPEC+ και τις εθνικές τους εταιρείες πετρελαίου από αγωγές.

Σε περίπτωση που ψηφιστεί ο νόμος, τότε ο γενικός εισαγγελέας των ΗΠΑ θα είχε την επιλογή να μηνύσει για εναρμονισμένη πρακτική νόθευσης ανταγωνισμού τον OPEC+ ή μεμονωμένα μέλη του, όπως η Σαουδική Αραβία, σε ομοσπονδιακό δικαστήριο.

Δεν είναι σαφές πώς ακριβώς ένα ομοσπονδιακό δικαστήριο θα μπορούσε να επιβάλει δικαστικές αντιμονοπωλιακές αποφάσεις εναντίον ξένου έθνους. Παράλληλα, όπως αναφέρουν αναλυτές της αγοράς, οι ΗΠΑ θα μπορούσαν επίσης να αντιμετωπίσουν κριτική για τις προσπάθειές τους να χειραγωγήσουν τις αγορές, για παράδειγμα, με την προγραμματισμένη απελευθέρωση 165 εκατομμυρίων βαρελιών πετρελαίου από το απόθεμα πετρελαίου έκτακτης ανάγκης μεταξύ Μαΐου και Νοεμβρίου.

Ωστόσο, αρκετές προσπάθειες να περάσει ο NOPEC για περισσότερες από δύο δεκαετίες ανησυχούσαν εδώ και καιρό τον de facto ηγέτη του ΟΠΕΚ, τη Σαουδική Αραβία, οδηγώντας το Ριάντ να ασκεί σκληρά πιέσεις κάθε φορά που παρουσιάζεται μια νέα εκδοχή του νομοσχεδίου.

Με την ψήφιση του νομοσχεδίου από την Επιτροπή Δικαιοσύνης της Γερουσίας τον Μάιο, πρέπει να περάσει από τη Γερουσία και  τη Βουλή και να υπογραφεί από τον πρόεδρο για να γίνει νόμος. Η ClearView Energy Partners, μια μη κομματική ερευνητική ομάδα, είπε ότι ο NOPEC, εάν εισαχθεί στη Γερουσία, πιθανότατα θα λάβει τις 60 ψήφους που απαιτούνται για να περάσει από την 100μελή Βουλή.

Υπενθυμίζεται ότι οι προηγούμενες εκδόσεις του νομοσχεδίου NOPEC απέτυχαν εν μέσω αντίστασης από ομίλους της βιομηχανίας πετρελαίου, συμπεριλαμβανομένου του κορυφαίου ομίλου εταιρειών πετρελαίου των ΗΠΑ, του Αμερικανικού Ινστιτούτου Πετρελαίου (API).

Ωστόσο, η οργή έχει αυξηθεί στο Κογκρέσο για τις τιμές της βενζίνης που νωρίτερα φέτος βοήθησαν τον πληθωρισμό στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων δεκαετιών.

Από την άλλη πλευρά, η  Σαουδική Αραβία απέρριψε τις επανειλημμένες πιέσεις κατά τη διάρκεια επισκέψεων αξιωματούχων Μπάιντεν για να μην μειωθεί η παραγωγή. Αντίθετα, ο OPEC+ συμφώνησε την Τετάρτη να μειώσει την παραγωγή κατά το μέγιστο από την έναρξη της πανδημίας COVID-19.

Αντιδράσεις από την εσωτερική αγορά και από τον OPEC+

Ο όμιλος εταιρειών πετρελαίου API έχει αντιταχθεί εδώ και καιρό στον NOPEC, λέγοντας ότι θα μπορούσε να βλάψει τους παραγωγούς πετρελαίου και φυσικού αερίου των ΗΠΑ. Ο Mike Sommers, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της API, δήλωσε ότι η NOPEC "θα δημιουργούσε περαιτέρω αστάθεια στην αγορά και θα επιδείνωνε τις υπάρχουσες προκλήσεις στο διεθνές εμπόριο. Μια τέτοια νομοθεσία δεν θα ήταν χρήσιμη σε οποιαδήποτε κατάσταση της αγοράς στο παρελθόν, το παρόν ή το μέλλον."

Μια ανησυχία του κλάδου είναι ότι η νομοθεσία NOPEC θα μπορούσε τελικά να οδηγήσει σε υπερπαραγωγή από τον OPEC+, φέρνοντας τις τιμές τόσο χαμηλές που οι αμερικανικές εταιρείες ενέργειας δυσκολεύονται να ενισχύσουν την παραγωγή. 

Η Σαουδική Αραβία και άλλες χώρες του ΟΠΕΚ έχουν μερικά από τα φθηνότερα και ευκολότερα αποθέματα στον κόσμο για παραγωγή.

Ένα κύμα πετρελαίου από τους παραγωγούς του ΟΠΕΚ, ακόμη και σε μια εποχή ανησυχιών για την προμήθεια από τη Ρωσία, θα μπορούσε να παγώσει τα γεωτρύπανα των ΗΠΑ, μερικά από τα οποία είναι ήδη απρόθυμα να ενισχύσουν την παραγωγή παρά τη μείωση.

Άλλοι, πάλι αναλυτές υποστηρίζουν  ότι ο NOPEC θα μπορούσε να λειτουργήσει σαν «μπούμερανγκ«, καθώς άλλες χώρες θα μπορούσαν να αναλάβουν παρόμοια δράση κατά των ΗΠΑ, για την παρακράτηση της γεωργικής παραγωγής για τη στήριξη της εγχώριας γεωργίας, για παράδειγμα.

«Είναι πάντα κακή ιδέα να κάνεις πολιτική όταν είσαι θυμωμένος», είπε ο Mark Finley, συνεργάτης στον τομέα της ενέργειας και του παγκόσμιου πετρελαίου στο Baker Institute του Rice University και πρώην αναλυτής και διευθυντής στην Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών, τον Μάιο όταν ψηφίστηκε το νομοσχέδιο.

Βέβαια οι χώρες-μέλη του OPEC+ θα μπορούσαν επίσης να «αντεπιτεθούν» με άλλους τρόπους.Το 2019, για παράδειγμα, η Σαουδική Αραβία απείλησε να πουλήσει το πετρέλαιο της σε νομίσματα διαφορετικά από το δολάριο, εάν η Ουάσιγκτον ενέκρινε μια έκδοση του νομοσχεδίου NOPEC. Κάτι τέτοιο θα υπονόμευε την κατάσταση του δολαρίου ως το κύριο αποθεματικό νόμισμα στον κόσμο, θα μείωνε την επιρροή της Ουάσιγκτον στο παγκόσμιο εμπόριο και θα αποδυναμώσει την ικανότητά της να επιβάλλει κυρώσεις στα εθνικά κράτη.

Ακόμη, θα μπορούσε επίσης να αποφασίσει να αγοράσει τουλάχιστον μερικά όπλα από χώρες εκτός των ΗΠΑ, πλήττοντας μια κερδοφόρα επιχείρηση για τις αμυντικές βιομηχανίες των ΗΠΑ.

Επιπλέον, τόσο η Σαουδική Αραβία, όσο και οι άλλοι παραγωγοί πετρελαίου θα μπορούσαν να περιορίσουν τις επενδύσεις των ΗΠΑ στις χώρες τους ή απλώς να αυξήσουν τις τιμές τους για το πετρέλαιο που πωλείται στις Ηνωμένες Πολιτείες - υπονομεύοντας τον βασικό στόχο του νομοσχεδίου.

Σημειώνεται ότι τόσο οι ΗΠΑ, όσο και οι σύμμαχοί τους αντιμετωπίζουν ήδη μεγάλες προκλήσεις όσον αφορά την εξασφάλιση των εισαγωγών αξιόπιστων ενεργειακών προμηθειών, ειδικά καθώς επιτείνονται οι κυρώσεις στη Ρωσία, έναν από τους μεγαλύτερους προμηθευτές πετρελαίου και φυσικού αερίου στον κόσμο.