Η αξιοποίηση της τεχνολογίας των mRNA εμβολίων στην ογκολογία σηματοδοτεί ένα νέο κεφάλαιο στην καταπολέμηση του καρκίνου. Αν και βρισκόμαστε ακόμα στα πρώτα βήματα, οι επιστημονικές εξελίξεις αφήνουν ελπίδες για πιο ασφαλείς, αποτελεσματικές και προσωποποιημένες θεραπείες στο άμεσο μέλλον.
Η τεχνολογία των mRNA εμβολίων, η οποία απέδειξε την αξία της στην καταπολέμηση της πανδημίας COVID-19, εισέρχεται δυναμικά και στον τομέα της ογκολογίας. Εταιρείες όπως η BioNTech και η Moderna, σε συνεργασία με μεγάλες φαρμακευτικές, αναπτύσσουν εξατομικευμένα εμβόλια που στοχεύουν συγκεκριμένες γενετικές μεταλλάξεις σε καρκινικά κύτταρα, προσφέροντας νέες ελπίδες για πιο αποτελεσματικές και ασφαλείς θεραπείες.
«Κατά την περίοδο του κορωνοϊού υπήρξε μια μεγάλη ανάπτυξη της βιοτεχνολογίας. Κι αυτό είναι κάτι που βοήθησε την ογκολογία. Αυτή η ανάπτυξη είχε σαν αποτέλεσμα να δημιουργηθούν εμβόλια με βάση την mRNA τεχνολογία. Τα εμβόλια αυτά στηρίζονται στο ότι ενεργοποιούμε το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου και είναι καθαρά εξατομικευμένα και προσωποποιημένα. Το ανοσοποιητικό σύστημα στέλνει τους “στρατιώτες του” σε συγκεκριμένα κύτταρα που πρέπει να “χτυπήσει”. Αυτή είναι η διαφορετικότητα αυτού του εμβολίου. Η εξατομίκευση και η εξειδίκευση», λέει η κ. Σοφία Μπάκα, Ογκολόγος, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Μοριακής Ιατρικής ΑΠΘ.
Πώς λειτουργούν τα mRNA αντικαρκινικά εμβόλια
Τα mRNA εμβόλια για τον καρκίνο λειτουργούν με τον εξής τρόπο:
Ανάλυση του όγκου: Γίνεται γενετική ανάλυση του καρκινικού ιστού για τον εντοπισμό μοναδικών μεταλλάξεων.
Σχεδιασμός εμβολίου: Δημιουργείται ένα mRNA μόριο που κωδικοποιεί τα νεοαντιγόνα που παράγονται από τις μεταλλάξεις αυτές.
Ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού: Το εμβόλιο χορηγείται στον οργανισμό, προκαλώντας την παραγωγή αυτών των νεοαντιγόνων και ενεργοποιώντας το ανοσοποιητικό σύστημα να αναγνωρίσει και να καταστρέψει τα καρκινικά κύτταρα.
Αυτή η προσέγγιση επιτρέπει την ανάπτυξη θεραπειών που είναι προσαρμοσμένες στις ατομικές ανάγκες κάθε ασθενούς, βασισμένες στο γενετικό προφίλ του όγκου του.
Κλινικές δοκιμές και αποτελέσματα
Αυτή τη στιγμή, πάνω από 60 mRNA αντικαρκινικά εμβόλια βρίσκονται σε διάφορα στάδια κλινικών δοκιμών, με δύο από αυτά να βρίσκονται στη φάση III. Παρά το γεγονός ότι κανένα από αυτά δεν έχει λάβει ακόμη έγκριση από τις αρμόδιες αρχές, οι πρώτες ενδείξεις είναι ενθαρρυντικές. Για παράδειγμα, το εμβόλιο BNT111 της BioNTech, το οποίο στοχεύει σε τέσσερα νεοαντιγόνα που σχετίζονται με το μελάνωμα, έχει δείξει υποσχόμενα αποτελέσματα σε κλινικές δοκιμές φάσης II .
Επιπλέον, μια συνεργασία μεταξύ της BioNTech και της Bristol Myers Squibb επικεντρώνεται στην ανάπτυξη του BNT327, ενός διπλοσύνδετου αντισώματος που στοχεύει δύο υποδοχείς καρκινικών κυττάρων ταυτόχρονα. Αυτό το φάρμακο βρίσκεται σε πάνω από 20 κλινικές δοκιμές και δείχνει δυναμική να ξεπεράσει υπάρχουσες θεραπείες όπως το Keytruda της Merck .
Πλεονεκτήματα της mRNA τεχνολογίας στην ογκολογία
Ταχύτητα ανάπτυξης: Η παραγωγή ενός mRNA εμβολίου μπορεί να γίνει σε λίγες εβδομάδες, επιτρέποντας γρήγορη αντίδραση στις ανάγκες των ασθενών.
Ασφάλεια: Δεν περιλαμβάνει ζωντανό ιό ή γενετική τροποποίηση του DNA, μειώνοντας τον κίνδυνο ανεπιθύμητων ενεργειών.
Ευελιξία: Μπορεί να προσαρμοστεί σε διάφορους τύπους καρκίνου και μεταλλάξεις, προσφέροντας εξατομικευμένες θεραπείες.
Συνδυαστική θεραπεία: Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με άλλες θεραπείες, όπως ανοσοθεραπείες ή χημειοθεραπείες, ενισχύοντας την αποτελεσματικότητα της αγωγής.
Το μέλλον της εξατομικευμένης ογκολογίας
Η εξατομικευμένη ιατρική, που βασίζεται στο γενετικό προφίλ του κάθε ασθενούς, είναι το μέλλον της ογκολογίας. Η χρήση mRNA εμβολίων επιτρέπει την ανάπτυξη θεραπειών που είναι προσαρμοσμένες στις ατομικές ανάγκες κάθε ασθενούς, προσφέροντας νέες ελπίδες για την καταπολέμηση του καρκίνου.
