Το κάπνισμα αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες κινδύνου για την υγεία παγκοσμίως. Προκαλεί εκατομμύρια θανάτους κάθε χρόνο και σχετίζεται άμεσα με πληθώρα σοβαρών νοσημάτων, όπως καρδιοπάθειες, καρκίνοι και αναπνευστικές παθήσεις.
Παρότι οι συνέπειές του είναι καλά τεκμηριωμένες, η εξάρτηση από τη νικοτίνη, σε συνδυασμό με τις στρατηγικές προώθησης των καπνικών προϊόντων, συνεχίζει να εγκλωβίζει εκατομμύρια ανθρώπους στη βλαβερή αυτή συνήθεια — ακόμη και από την εφηβική ηλικία.
Η ενημέρωση, η πρόληψη και η έγκαιρη παρέμβαση αποτελούν καθοριστικά βήματα για τη μείωση των καπνιστών και την προστασία της δημόσιας υγείας.
Κάθε χρόνο, στις 31 Μαΐου, η παγκόσμια ιατρική κοινότητα στρέφει την προσοχή της στον μεγαλύτερο τροποποιήσιμο παράγοντα νοσηρότητας και θνησιμότητας: το κάπνισμα. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναδεικνύει τις αθέατες πτυχές της καπνιστικής συνήθειας, εστιάζοντας φέτος στον τρόπο που η καπνοβιομηχανία στοχεύει συστηματικά τους νέους.
Η Δρ. Σταματούλα Τσικρικά, Πνευμονολόγος στο Νοσοκομείο "ΣΩΤΗΡΙΑ", Πρόεδρος της Ομάδας Ελέγχου Καπνού της Πανευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας και Πρόεδρος της Ένωσης Πνευμονολόγων Ελλάδας, μας ενημερώνει με επιστημονική ακρίβεια για τις δραματικές συνέπειες του καπνίσματος και την αναγκαιότητα συστηματικού ελέγχου και πρόληψης.
Μια επικίνδυνη έξη με βαθιές ρίζες
Ο εθισμός στη νικοτίνη είναι μια συνήθεια που συχνά ξεκινά σε μικρή ηλικία, πριν ακόμη αναπτυχθεί πλήρως η ικανότητα κατανόησης των συνεπειών της. Όπως εξηγεί η Δρ. Τσικρικά, αυτή η πρώιμη έκθεση δυσχεραίνει δραστικά τη διαδικασία διακοπής στο μέλλον, καθιστώντας τη μακροχρόνια, επίπονη και συχνά αποτυχημένη χωρίς βοήθεια.
Όχι μόνο καρκίνος του πνεύμονα
Η ευρύτερη κοινή γνώμη γνωρίζει τη σύνδεση του καπνίσματος με τον καρκίνο του πνεύμονα, όμως η Δρ. Τσικρικά τονίζει ότι οι επιπτώσεις εκτείνονται σε τουλάχιστον 15 διαφορετικές μορφές καρκίνου, όπως του φάρυγγα, στόματος, οισοφάγου, παγκρέατος, ουροδόχου κύστης, στομάχου, νεφρών, μαστού και τραχήλου της μήτρας.
Ο κίνδυνος δε σταματά στους καπνιστές
Το παθητικό κάπνισμα είναι εξίσου επικίνδυνο. Η εισπνοή καπνού από τρίτους (παθητικό κάπνισμα) αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης νόσων και καρκίνων ακόμη και σε άτομα που δεν κάπνισαν ποτέ. Τα παιδιά που εκτίθενται σε καπνό έχουν αυξημένο κίνδυνο για λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού, φυματίωση και άλλες αναπνευστικές παθήσεις.
Το κάπνισμα και οι λοιμώξεις του αναπνευστικού
Εκτός από τις νεοπλασίες και τη Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), το κάπνισμα αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για λοιμώξεις όπως η γρίπη, η πνευμονία και η φυματίωση. Όπως σημειώνει η Δρ. Τσικρικά, οι καπνιστές έχουν 57% μεγαλύτερη πιθανότητα να νοσήσουν από φυματίωση, οι παθητικοί καπνιστές 44%, ενώ τα βρέφη που εκτίθενται σε καπνό από καπνίζοντες γονείς αντιμετωπίζουν 82% αυξημένο κίνδυνο για σοβαρές λοιμώξεις του αναπνευστικού.
Κάλεσμα για δράση και αλλαγή
Η Δρ. Σταματούλα Τσικρικά απευθύνει κάλεσμα για ευαισθητοποίηση, ενημέρωση και ενίσχυση των πολιτικών ελέγχου του καπνίσματος, με στόχο τη διακοπή της εξάρτησης από τη νικοτίνη και τη θωράκιση της δημόσιας υγείας.
