Του Γιώργου Παυλόπουλου
Η μέχρι σήμερα αντιμετώπιση του Ιράν από τις Ηνωμένες Πολιτείες και ειδικά η «ανοχή» που επιδείχθηκε μετά την κατάρριψη ενός αμερικανικού μη επανδρωμένου αεροσκάφους τον περασμένο Ιούνιο, αποτελεί «ένδειξη αδυναμίας». Αυτό τουλάχιστον ισχυρίστηκε χθες ο Λίντσεϊ Γκρέιαμ, ο Ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής της Νότιας Καρολίνας ο οποίος έχει ταχθεί ανοιχτά υπέρ της άμεσης και πιο δυναμικής απάντησης στην Τεχεράνη, όπως και αρκετοί ακόμη συνάδελφοί του στο Κογκρέσο.
Ο Ντόναλντ Τραμπ, ωστόσο, δεν δίστασε να διαφωνήσει ανοιχτά με τον άνθρωπο ο οποίος είναι ένας από τους πιο στενούς και έμπιστους συνεργάτες του, με τον οποίο συχνά-πυκνά συναντάται και στα γήπεδα του γκολφ. «Όχι Λίντσεϊ, ήταν ένδειξη δύναμης, την οποία ορισμένοι άνθρωποι απλώς δεν καταλαβαίνουν», έγραψε στο Twitter, με εμφανή διάθεση ειρωνείας, υπεραμυνόμενος της τότε απόφασής του να μην χτυπήσει καθώς, όπως είχε πει, αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα να χαθούν εκατοντάδες αθώες ζωές.
Ακόμη και σήμερα, μετά τις επιθέσεις-σοκ του περασμένου Σαββάτου κατά της Σαουδικής Αραβίας – στις οποίες είναι κάτι παραπάνω από πιθανό να έχει βάλει το... χέρι της η Τεχεράνη – ο πρόεδρος των ΗΠΑ κινείται πρακτικά σε σχετικά μετριοπαθή γραμμή. Αν και δήλωσε ότι τα οπλικά συστήματα της υπερδύναμης έχουν κλειδώσει τους στόχους τους και είναι έτοιμα, παρά το γεγονός ότι ο Μάικ Πομπέο δήλωσε χθες ότι οι παραπάνω επιθέσεις αποτελούν «πράξη πολέμου», στην ουσία διαμηνύει πως το τελευταίο που επιδιώκει είναι ένας πόλεμος.
Εξάλλου, με βάση και την εμπειρία, θα είχαμε μια κάποια... δυσκολία να φανταστούμε ότι ηγέτες όπως ο Τραμπ (ή αντιστοίχως ο Πούτιν, ο Σι, ο Μακρόν και άλλοι) λαμβάνουν τις αποφάσεις τους με κριτήριο πρωτίστως τις ανθρώπινες ζωές. Ή, ακόμη, ότι αυτές είναι αποτέλεσμα παρορμήσεων και συναισθηματικών αντιδράσεων. Ειδικά σε μια τόσο σημαντική γεωπολιτική παρτίδα, όπως αυτή που παίζεται τη συγκεκριμένη περίοδο στον Περσικό, τη Μέση Ανατολή, αλλά και τη νοτιοανατολική Μεσόγειο.
Πολιτικός ρεαλισμός
Αντιθέτως. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, δείχνει ότι διέπεται από πολιτικό ρεαλισμό. Και ακριβώς για τον λόγο αυτό, φαίνεται πως εκτιμά ότι μια επίθεση κατά του Ιράν σε αυτή τη συγκυρία ενέχει πολύ περισσότερους κινδύνους από τα πιθανά οφέλη που μπορεί να προσφέρει στη χώρα του και τους συμμάχους της. Πολύ περισσότερο καθώς τόσο οι Ευρωπαίοι όσο και οι Δημοκρατικοί εντός συνόρων μοιάζουν να είναι ιδιαιτέρως δύσπιστοι και επιφυλακτικοί, αν όχι πλήρως αρνητικοί.
Δεν κάνει λάθος. Διότι ακόμη και εάν δεχτούμε τη συντριπτική υπεροχή των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων έναντι των αντίστοιχων ιρανικών και τη δυνατότητα των πρώτων να προκαλέσουν σοβαρά πλήγματα στις δεύτερες, το Πεντάγωνο και οι επιτελείς του προέδρου γνωρίζουν καλά ότι ένας τέτοιος πόλεμος δεν θα είναι μονόπρακτο.
Με άλλα λόγια, για να κερδηθεί δεν αρκούν μερικά εντυπωσιακά πλήγματα με πυραύλους, αλλά θα χρειαστεί μια μεγάλης κλίμακας χερσαία επέμβαση – την οποία, όμως, σε καμία περίπτωση δεν είναι διατεθειμένοι οι Αμερικανοί και ο Τραμπ να ρισκάρουν, ειδικά σε προεκλογική περίοδο. Ταυτόχρονα, είναι βέβαιο ότι θα υπάρξει εμπλοκή σε πολλά παράλληλα μέτωπα στην περιοχή, μιας και είναι βέβαιο ότι η Τεχεράνη θα απαντήσει με κάθε μέσο που διαθέτει και κινητοποιώντας όλους τους συμμάχους της – τη Χεζμπολάχ του Λιβάνου, τις σιϊτικές πολιτοφυλακές στο Ιράκ, τους Χούθι της Υεμένης, καθώς τις φίλα προσκείμενες προς αυτήν δυνάμεις και μειονότητες σε όλες τις αραβικές χώρες.
Η ώρα του «ποιος-ποιον»
Τι σημαίνει αυτό; Πολλά, αν κρίνουμε από την σχετική ευκολία με την οποία επλήγη η «καρδιά» των πετρελαϊκών εγκαταστάσεων της Σαουδικής Αραβίας. Διότι το Ριάντ, παρά το γεγονός ότι το 2018 δαπάνησε τα περισσότερα κεφάλαια για να αποκτήσει υπερσύγχρονα όπλα (3,81 δισ. δολάρια, σύμφωνα με το SIPRI), ενώ διαθέτει στις ένοπλες δυνάμεις του το 8,8% του ΑΕΠ του, απέδειξε ότι εξαρτάται πλήρως από τη στήριξη των ΗΠΑ.
Κι αυτές, με τη σειρά τους, μπορεί να διαθέτουν μια τρομακτική σε ισχύ στρατιωτική μηχανή, δεν δείχνουν διατεθειμένες να γίνουν ο φύλακας-άγγελος των Σαουδαράβων και των άλλων αδύναμων συμμάχων τους στην περιοχή.
Συνεπάγονται, άραγε, όλα αυτά ότι ο κίνδυνος μιας γενικευμένης σύρραξης είναι μικρός ή, έστω, ότι απομακρύνεται; Κάθε άλλο. Διότι οι αντιθέσεις είναι τόσο έντονες και στρατηγικής σημασίας και τα συμφέροντα που διακυβεύονται τόσο μεγάλα, ώστε είναι σχεδόν αναπόφευκτο, αργά ή γρήγορα, να φτάσουμε στη στιγμή που θα απαντηθεί δυναμικά το «ποιος-ποιον».
Και αυτό, προφανώς, δεν θα γίνει μέσω των κυρώσεων, όσο σκληρές κι αν είναι οι νέες που θα ζήτησε χθες ο Τραμπ- μιας και στη συγκεκριμένη συγκυρία, το πιθανότερο είναι ότι θα συσπειρώσουν τους Ιρανούς γύρω από την πιο σκληρή πτέρυγα του καθεστώτος.
Μπορεί αυτό να μην έχει συμβεί με τις επιθέσεις και τις «απαγωγές» πετρελαιοφόρων, με την κατάρριψη του αμερικανικού drone ή με ένα από τα «θερμά επεισόδια» που σημειώνονται σχεδόν καθημερινά. Δεν σημαίνει όμως ότι δεν θα συμβεί. Ουδείς γνωρίζει το πότε αλλά σε κάθε περίπτωση οι ΗΠΑ και ο Ντ. Τραμπ γνωρίζουν πως οι κυρώσεις δεν αρκούν όταν το... πρεστιζ τους πριονίζεται.
AP Photo/Amr Nabil
