Του Craig Eyermann
Όταν οι εκλεγμένοι αξιωματούχοι και οι γραφειοκράτες που στελεχώνουν ένα κράτος θέλουν να ευνοήσουν τους εκπροσώπους ενός πολιτικώς συνδεδεμένου ειδικού συμφέροντος, έχουν τρεις κυρίως τρόπος να το πετύχουν αυτό:
1. Μπορούν να επιδοτήσουν το ειδικό συμφέρον, συχνά χρησιμοποιώντας χρήματα των φορολογουμένων.
2. Μπορούν να τιμωρήσουν τον ανταγωνισμό, συχνά μέσω δασμών.
3. Μπορούν να υποχρεώσουν τους πολίτες να συναλλάσσονται με το ειδικό συμφέρον.
Καθεμία από αυτές τις πράξεις είναι οικονομικώς επιβλαβής καθώς οι επιδοτήσεις, οι ποινές και οι υποχρεώσεις του κράτους επιβάλλουν αχρείαστα κόστη στους καθημερινούς ανθρώπους. Ακόμη χειρότερα, συχνά οδηγούν σε προβλέψιμες, αν και συχνά απρόθετες βαριές συνέπειες που υπερβαίνουν τη ζημιά στα ατομικά οικονομικά.
Στην περίπτωση της αιθανόλης στις Ηνωμένες Πολιτείες, το ομοσπονδιακό κράτος έχει χρησιμοποιήσει και τα τρία αυτά μέτρα ανά τα χρόνια, συχνά με πολιτική υποστήριξη και από τα δύο κόμματα. Οι επιδοτήσεις του κρατούν ζωντανές πολιτικώς συνδεδεμένες επιχειρήσεις που υπό άλλες συνθήκες δεν θα μπορούσαν να διατηρηθούν. Οι δασμοί του εμποδίζουν τους καταναλωτές από το να μπορούν να αγοράσουν φτηνότερες πηγές αιθανόλης στην παγκόσμια αγορά. Και η υποχρέωση για την προσθήκη ολοένα και περισσότερης αιθανόλης από καλαμπόκι στα καύσιμα κάνει τα τρόφιμα ακριβότερα.
Για να αναφέρουμε ένα παράδειγμα μιας απρόθετης αλλά προβλέψιμης συνέπειας, αποδεικνύεται πως οι δράσεις της κυβέρνησης των ΗΠΑ να προωθήσουν την παραγωγή και τη χρήση αιθανόλης στο χώρα προκαλούν σοβαρή βλάβη στο περιβάλλον. Ο David Caller του John Hopkins αναφέρεται σε μια νέα μελέτη της Υπηρεσίας Περιβαλλοντικής Προστασίας (Environmental Protection Agency) τα εξής:
“Σε μια μελέτη με τίτλο 'Βιοκαύσιμα και περιβάλλον: η δεύτερη τριετής έκθεση προς το Κογκρέσο' (Biofuels and the Environment: The Second Triennial Report to Congress) η Υπηρεσία Περιβαλλοντικής Προστασίας κατέληξε ότι η αιθανόλη που παράγεται από καλαμπόκι και σόγια προκαλεί σοβαρή βλάβη στο περιβάλλον, καθώς βρέθηκε ότι η ποιότητα του νερού, του εδάφους και του αέρα επηρεάζεται αρνητικά από τις διατάξεις για τα βιοκαύσιμα.
Ένα απόσπασμα της 159 σελίδων έκθεσης αναφέρει τα εξής: 'Τα δεδομένα από την εφαρμογή του Νόμου για την Ενεργειακή Ανεξαρτησία και Ασφάλεια καταδεικνύουν αύξηση στις εκτάσεις καλλιέργειας σόγιας και καλαμποκιού με σοβαρές ενδείξεις από τις παρατηρούμενες αλλαγές στη χρήση γης ότι μέρος αυτής της αύξησης οφείλεται στην αυξημένη παραγωγή βιοκαυσίμων'.
Οι διατάξεις για την αιθανόλη έχουν επηρεάσει αρνητικά την ποιότητα του νερού, καθώς η μεγαλύτερη παραγωγή βιοκαυσίμων έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της άλγης και της υποξίας. Ενώ οι περισσότερες μορφές άλγης δεν βλάπτουν το νερό, κάποιες απ' αυτές - όπως αυτή που παράγεται στην λίμνη Ήρι από την πρώτη ύλη των βιοκαυσίμων - εκλύουν τοξικά χημικά στο νερό. Αυτή η επιβλαβής άλγη μπορεί να εξαντλήσει το οξυγόνο στο νερό, μια διαδικασία γνωστή ως υποξία, σκοτώνοντας άλλες μορφές ζωής.
Η αύξηση της άρδευσης - που προκαλείται από την αυξανόμενη ζήτηση για αιθανόλη - έχει κι αυτή επιπτώσεις στο έδαφος, καθώς η έρευνα καταδεικνύει πως 'η μετατροπή των χορτολιβαδικών εκτάσεων σε εκτάσεις ετήσιας καλλιέργειας επηρεάζει αρνητικά την ποιότητα του εδάφους καθώς αυξάνει τη διάβρωση και την απώλεια των θρεπτικών στοιχείων του χώματος'.
Η έρευνα ουσιαστικά συμπεραίνει ότι οι διατάξεις για τα βιοκαύσιμα ενισχύουν την παραγωγή καλαμποκιού και σόγιας. Η μεγάλης κλίμακας παραγωγή αυτών των καλλιεργειών προκαλεί περιβαλλοντική υποβάθμιση. Η Υπηρεσία συμπεραίνει επίσης ότι -τουλάχιστον σε κάποιες περιπτώσεις- η χρήση αιθανόλης αντί για βενζίνη έχει ως αποτέλεσμα χειρότερες εκλύσεις καυσαερίων στην ατμόσφαιρα”.
Έχουμε εδώ μια περίπτωση όπου το να σταματήσουμε την κυβέρνηση από το να κάνει ανόητα πράγματα θα παραγάγει σημαντικά οφέλη τόσο στους καθημερινούς Αμερικανούς όσο και στον κόσμο. Το γεγονός ότι επιπλέον θα μειώσει τις ομοσπονδιακές δαπάνες και τη δικομματική κατάχρηση εξουσίας σε ό,τι αφορά την εύνοια έναντι του συμπλέγματος της βιομηχανίας αιθανόλης και του κράτους, είναι ένα επιπρόσθετο όφελος.
--
Ο Craig Eyermann είναι ερευνητής στο Independent Institute.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στα αγγλικά στις 19 Αυγούστου 2018 και παρουσιάζεται στα ελληνικά με την άδεια του Foundation for Economic Education και τη συνεργασία του ΚΕΦΙΜ “Μάρκος Δραγούμης”.
