Τις εξελίξεις μετά και την απόφαση του Αραβικού Συνδέσμου να καλέσει τη Χαμάς να αφοπλιστεί στη Γάζα και να παραδώσει την εξουσία στην Παλαιστινιακή Αρχή σχολιάζει ο ειδικός στρατιωτικός αναλυτής Λάζαρος Καμπουρίδης, σε συνέντευξή του στο Liberal και τον Χρήστο Θ. Παναγόπουλο.
Γιατί το Ισραήλ διατηρεί το πλεονέκτημα σε επίπεδο γεωπολιτικής και τι κρύβεται πίσω από την ξαφνική στροφή 180 μοιρών Κατάρ-Τουρκίας για τα περί ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους.
Συνέντευξη στον Χρήστο Θ. Παναγόπουλο
Κύριε Καμπουρίδη, πώς αξιολογείτε συνολικά την κίνηση του Αραβικού Συνδέσμου να ζητήσει την παράδοση των όπλων της εξουσίας από τη Χαμάς; Θεωρείτε ότι αυτή η ανακοίνωση σηματοδοτεί κάποια αλλαγή στρατηγικής για τις χώρες της συγκεκριμένης περιοχής;
Νομίζω ότι αυτή η κίνηση συνιστά απάντηση στην ανακοίνωση που είχε κάνει προ ημερών ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, ότι σε περίπτωση που η Χαμάς δεν εγκαταλείψει τη Γάζα και δεν παραδώσει τους ομήρους, τότε η χώρα του θα προχωρήσει άμεσα σε προσάρτηση της Γάζας. Εκτιμώ πως ήταν αυτό, ακριβώς, που προβλημάτισε τη διεθνή κοινότητα και ιδίως τις χώρες εκείνες που υποστηρίζουν τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους.
Επίσης, πιστεύω ότι η ανακοίνωση του Αραβικού Συνδέσμου ήρθε κατόπιν της πρωτοβουλίας που είχαν λάβει από κοινού η Γαλλία με τη Σαουδική Αραβία. Αποτελεί δε απότοκο της πρόθεσης πολλών χωρών να αναγνωρίσουν, στην επόμενη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, τον ερχόμενο Σεπτέμβριο το παλαιστινιακό κράτος.
Θα πρέπει να υπενθυμίσουμε, σε αυτό το σημείο, ότι κατά τη διάρκεια της 34ης συνεδρίασης του Αραβικού Συνδέσμου, η οποία πραγματοποιήθηκε στη Βαγδάτη τον περασμένο Μάιο, ο ίδιος ο ηγέτης της Παλαιστινιακής Αρχής, Μαχμούντ Αμπάς, είχε υποβάλει την ίδια ακριβώς πρόταση. Δηλαδή, την παράδοση του οπλισμού της Χαμάς στην Παλαιστινιακή Αρχή, ώστε να αναλάβει πλέον η τελευταία τα «ηνία» της Γάζας. Νομίζω ότι αυτή η δήλωση του Αμπάς ίσως να έδωσε και την ιδέα σε αυτούς που προωθούν τη λύση των δύο κρατών, δηλαδή την αναγνώριση ενός ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους.
Κατά την άποψή σας πώς θα επηρεαστεί η κυριαρχία της Παλαιστινιακής Αρχής στη Λωρίδα της Γάζας, εάν αναλάβει πλήρως τη διακυβέρνηση, όπως προτείνεται στο σχετικό έγγραφο της λεγόμενης «Διακήρυξης της Νέας Υόρκης»;
Η απάντηση στο ερώτημα αυτό έχει να κάνει με το πώς το Ισραήλ αντιμετωπίζει αυτή την προοπτική. Γιατί, αν το Ισραήλ δηλώσει αντίθετο σε μια τέτοια εξέλιξη, ήτοι στον αφοπλισμό των τρομοκρατών της Χαμάς και στην παράδοση του οπλισμού στην Παλαιστινιακή Αρχή, τότε η όλη συζήτηση θα είναι έωλη. Συνεπώς, εκτιμώ πως είναι απαραίτητη η συμφωνία του Ισραήλ ως προς μια τέτοια εξέλιξη, κάτι δεν υπάρχει, όμως, στην παρούσα χρονική στιγμή.
Τώρα, στο υποθετικό σενάριο, που κάτι τέτοιο ισχύσει και το δούμε να αποκτά σάρκα και οστά: Νομίζω ότι θα είναι πάρα πολύ δύσκολο για την Παλαιστινιακή Αρχή να αναλάβει ένα τέτοιο έργο. Σκεφτείτε: Μιλάμε για χιλιάδες τρομοκράτες της Χαμάς, οι οποίοι θα πρέπει να παραδώσουν τον οπλισμό και εν συνεχεία η Παλαιστινιακή Αρχή να πάει να αναλάβει την διακυβέρνηση της Γάζας, μια περιοχή που εδώ και δεκαετίες είναι άντρο τρομοκρατών. Προσωπικά, το θεωρώ πάρα πολύ δύσκολο.
Εδώ, όμως υπάρχει κι ένα στοιχείο που θα πρέπει να φωτιστεί έτι περαιτέρω και δεν θα πρέπει να μας διαφεύγει: Μεταξύ των χωρών που συμφωνούν με το κείμενο της «Διακήρυξης της Νέας Υόρκης», το οποίο υποστηρίχθηκε από τον Αραβικό Σύνδεσμο, είναι σύμφωνες τόσο η Τουρκία όσο και το Κατάρ.
Κι εδώ, ακριβώς, υπάρχει κάτι πάρα πολύ σημαντικό, κύριε Παναγόπουλε. Γιατί, όταν πριν από δύο μήνες ο Αμπάς είχε κάνει αυτή την πρόταση, τα φιλοκυβερνητικά – φιλοερντογανικά ΜΜΕ της Τουρκίας, την είχαν χαρακτηρίσει ως «σκανδαλώδη».
Τώρα, όμως, βλέπουμε δύο χώρες που υποστηρίζουν ανοικτά τη Χαμάς, την Τουρκία και το Κατάρ, να κάνουν μια στροφή 180 μοιρών και να υποστηρίζουν το κείμενο της «Διακήρυξης της Νέας Υόρκης». Κι αυτό, επειδή διαβλέπουν ότι αυτή η πρόταση συνοδεύεται και από την προοπτική αναγνώρισης παλαιστινιακού κράτους από πολύ μεγάλο αριθμό χωρών, όπως αρχικά έχει δηλώσει η Γαλλία ή η Βρετανία τον επόμενο Σεπτέμβριο στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.
Άρα η Τουρκία, έτσι όπως το λέτε, διεκδικεί ρόλο και σε αυτές τις εξελίξεις. Σωστά;
Ακριβώς. Εγώ βλέπω καθημερινά τα φιλοερντογανικά ΜΜΕ να στοχοποιούν, επί της ουσίας, το Ισραήλ, προκειμένου να το εκθέσουν ως χώρα – τρομοκράτη. Παρατηρώ, λοιπόν, ότι το Κατάρ και η Τουρκία επιχειρούν ως δίδυμο να δαιμονοποιήσουν και να επικρίνουν μια πιθανή αρνητική μελλοντική αντίδραση και στάση του Ισραήλ απέναντι σε αυτή την πρόταση της Γαλλίας – Σ. Αραβίας – Αραβικού Συνδέσμου.
Επομένως, φρονώ πως το διπλωματικό κεφάλαιο αυτών των δύο χωρών θα αναλώνεται στην έκθεση του Ισραήλ απέναντι σε μία πρόταση, η οποία εμφανίζεται ως πρόταση εξασφάλισης της ειρήνης και ηρεμίας στην περιοχή, χωρίς να είναι απαραίτητο να φύγει ο πληθυσμός της Γάζας.
Θα πρέπει να πούμε ότι το θέμα της αναγνώρισης ενός παλαιστινιακού κράτους έστω και υπό την Παλαιστινιακή Αρχή είναι μία εξέλιξη η οποία βολεύει τα σχέδια της Τουρκίας. Κι αυτό, γιατί δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η Τουρκία έχει σκοπό μελλοντικά να συνάψει συμφωνία για οριοθέτηση ΑΟΖ με ένα ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος, το οποίο ως κομμάτι γης θα βρέχεται από θάλασσα που θα είναι στα χέρια των Παλαιστινίων. Νομίζω, λοιπόν, ότι εκεί ακριβώς θα εστιάσει πλέον η Τουρκία και αυτή είναι η βασική της στόχευση.
Ποιες πιθανές επιπτώσεις μπορούν να υπάρξουν σε επίπεδο ασφαλείας εάν η Χαμάς δεν συμμορφωθεί και αποφασίσει ότι δεν θέλει να αφοπλιστεί; Δηλαδή υπάρχουν κάποιες λύσεις που θα μπορούσαν να επιβληθούν ή να τεθούν υπό διαπραγμάτευση;
Φαίνεται ξεκάθαρα ότι ο στρατηγικός στόχος του Ισραήλ είναι να παραλάβει τους ομήρους αυτούς που έχουν απομείνει και να απομακρύνει να εκκαθαρίσει πλήρως τη Γάζα μέχρι και τον τελευταίο τρομοκράτη από τη Χαμάς. Δηλαδή, ο στόχος του Ισραήλ είναι αυτός και να δημιουργήσει μετά και μια ζώνη ασφαλείας εντός της Λωρίδας της Γάζας, η οποία θα λειτουργεί υπέρ της εδαφικής ακεραιότητας του Ισραήλ.
Τώρα, σε περίπτωση που η Χαμάς δεν δεχτεί να παραδώσει τον οπλισμό και συνεχίζει την τρομοκρατική δράση της, τότε νομίζω ότι θα συνεχίσουμε να βλέπουμε αυτό που βλέπουμε τα τελευταία περίπου τρία χρόνια, ακριβώς μετά την τρομοκρατική επίθεση της 7ης Οκτωβρίου.
Εκείνο που θα πρέπει να κατανοήσουμε, είναι ότι, όπως στη Ρωσία, έτσι και στην περίπτωση της Γάζας, εκείνος που έχει το πάνω χέρι, το πλεονέκτημα στο διπλωματικό τραπέζι, είναι εκείνος που κατέχει έδαφος. Στην περίπτωση της Γάζας, είναι το Ισραήλ. Τι θέλω να πω με αυτό; Ότι παρά τη διεθνή προσπάθεια που γίνεται από πολλές χώρες να βρεθεί μια λύση στο αδιέξοδο, με αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους, μέσω του αφοπλισμού της Χαμάς, δεν θα είναι βιώσιμη αυτή η προσπάθεια, σε περίπτωση που αυτός που κατέχει το έδαφος – εν προκειμένω το Ισραήλ – δεν συμφωνήσει με μια τέτοια προοπτική.
Αυτό, ακριβώς, θα πρέπει να λάβουμε υπ’ όψιν μας κι εμείς ως Ελλάδα, γιατί βλέπουμε ότι παρά τα όσα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ σε ό,τι αφορά την παράνομη κατοχή της Κύπρου από την Τουρκία, η Άγκυρα μιλάει από θέση ισχύος, μιας και κατέχει έδαφος. Αυτός που κατέχει έδαφος, είναι εκείνος που έχει και το πλεονέκτημα στο επίπεδο των διαπραγματεύσεων.
* Ο Αντιστράτηγος ε.α. Λάζαρος Καμπουρίδης είναι απόφοιτος της Σχολής Εθνικής Άμυνας, κάτοχος MBA από το Nottingham Trend University, Πτυχιούχος του Τμήματος Ιστορίας & Εθνολογίας του ΔΠΘ, και υποψήφιος Διδάκτορας του Παντείου Πανεπιστημίου, ενώ διετέλεσε μέλος της Ελληνικής Διπλωματικής Αντιπροσωπείας στην Κωνσταντινούπολη την περίοδο 1995-1999, Ακόλουθος Άμυνας στην Ελληνική Πρεσβεία στην Άγκυρα/παράλληλη διαπίστευση στο Μπακού την περίοδο 2013-2017. Είναι συνεργάτης του αμερικανικού Ινστιτούτου αναλύσεων, «Defense & Foreign Affairs». Αποστρατεύθηκε τον Μάρτιο / 2022.
