Οι πολιτικοί εκδίδουν αυτοβιογραφικά βιβλία συνήθως στο τέλος της καριέρας τους, ώστε να τονίσουν τα επιτεύγματά τους, να ξαναγράψουν με την υποκειμενική τους ματιά τις αμφιλεγόμενες περιόδους της θητείας τους, και γενικώς να διαμορφώσουν τη δική τους αφήγηση για γεγονότα που τους αφορούν.
Παράλληλα εστιάζουν στην ανθρώπινη πλευρά τους, στις δυσκολίες που αντιμετώπισαν, στους ανταγωνισμούς, τις αξίες τους, την πίκρα της ήττας και τη μέθη της νίκης. Στόχος να ρετουσάρουν με ανθρώπινη πινελιά στην επίσημη εικόνα τους που εξέπεμπε το πρωτόκολλο. Τα ανωτέρω συμπυκνώνονται σε μια λέξη: Την υστεροφημία.
Ο Αλέξης Τσίπρας, δεν ανήκει σε αυτή την κατηγορία. Εξάλλου δεν πιστεύει ότι έχει τελευτήσει τον πολιτικό του βίο. Και το βιβλίο του «Ιθάκη» που σε λίγες ημέρες παρουσιάζει, χρησιμοποιείται ως «υποστύλωμα» του περίφημου rebranding. Ήτοι επιχειρεί να επανατοποθετηθεί στην κεντρική πολιτική σκηνή και να ανοιχτεί σε νέα ακροατήρια, καθώς η «Αρχαία σκουριά της Αριστεράς» και δη αυτή του ΣΥΡΙΖΑ, έχει διαβρώσει το παλιό λαμπερό αφήγημα.
Με μια όντως επιτυχημένη από πλευράς marketing στρατηγική, δημιούργησε πολύ θόρυβο πριν καν το βιβλίο εκδοθεί - τέτοιον θόρυβο που δεν έχει ξεσηκωθεί ξανά στη δημόσια σφαίρα. Και οι σποραδικές δημοσιεύσεις αποσπασμάτων που διοχετεύει ο εκδοτικός Οίκος, υπηρετούν αυτό που υπηρετούν.
Ωστόσο, έχει ήδη αποτύχει στον στόχο του. Το προφίλ που προσπαθεί να φιλοτεχνήσει βασίζεται στη δική του υποκειμενική μαρτυρία για Ιστορικά γεγονότα που επηρέασαν την πορεία της χώρας. Και εκεί βρίσκεται η «Αχίλλειος πτέρνα» του όλου εγχειρήματος. Τα γεγονότα είναι πολύ πρόσφατα για να τα σαρώσει από τη μνήμη μας ο χρόνος.
Ακόμη χειρότερα, δεν αρκείται στα γεγονότα. Προβαίνει σε αξιολογικές κρίσεις των βασικών προσώπων που ενεπλάκησαν σε αυτά. Όμως οι βασικοί εμπλεκόμενοι διατελούν ακόμη εν πλήρει πολιτική εγρήγορση, και μπορούν να τον διαψεύσουν και να κατεδαφίσουν την προσπάθεια αυτό-αγιοποίησης. Ήδη συνέβη:
Σε δημοσιεύματα που αναπαράγουν αποσπάσματα του βιβλίου (εάν ισχύουν ή εάν δεν τα αφαίρεσε μετά τον θόρυβο) ο Τσίπρας φέρεται να έχει χαρακτηρίσει «γραφικές καρικατούρες» τους υπουργούς του Παναγιώτη Λαφαζάνη, Κώστα Ήσυχο και Νάντια Βαλαβάνη, οι οποίοι βρέθηκαν στη Μόσχα σε κυβερνητική αποστολή.
Όπως γράφει άλλα ήθελαν, άλλα λέγανε, άλλα είχαν κατανοήσει! Αποκαλούσαν σύντροφο τον τότε πρόεδρο της Ρωσίας Μεντβέντεφ, αλλά ο «σύντροφος» κατά την αφήγηση Τσίπρα χασκογελούσε μαζί τους.
Δεν άργησε η διάψευση εκ μέρους των Λαφαζάνη και Ησύχου. Ο δεύτερος αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Άμυνας εκείνη την εποχή, διευκρίνισε ότι στη σχετική ημερομηνία (8 Απριλίου, 2015), όχι μόνο δεν πήγε στη Μόσχα, αλλά βρισκόταν σε αποστολή στη Βραζιλία με τον τότε αρχηγό του Ναυτικού Ευάγγελο Αποστολάκη.
Ο δε Λαφαζανης δήλωσε πως δεν είχε «καμία συνάντηση με τον Μεντβέντεφ πόσο μάλλον μαζί με τον Ήσυχο και τη Βαλαβάνη». Και έδωσε τη χαριστική βολή: «Πρώτη φορά λέει ψέματα ο Τσίπρας;».
Αλλά και αυτό είναι μόνο ένα επεισόδιο που θα δούμε αν ισχύει. Ο Τσίπρας υπονομεύει εαυτόν στην εξιστόρηση για το δημοψήφισμα. Γράφει ότι όταν του ετέθη «τελεσίγραφο» απάντησε πως θα κάνει δημοψήφισμα, και η Μέρκελ έμεινε άφωνη.
Η δικαιολόγηση του δημοψηφίσματος έχει σημασία. Γράφει ότι επιστέφοντας, μετά το υπουργικό συμβούλιο που συγκάλεσε και πρότεινε το δημοψήφισμα, επικοινώνησε με τη Μέρκελ (και ωτακουστή τον Ολάντ), ανακοινώνοντάς τους τη διενέργεια του δημοψηφίσματος.
Πώς το αιτιολόγησε; «Ο λαός είναι κυρίαρχος να αποφασίσει και η απόφασή του ίσως μας δώσει τη δυνατότητα να προχωρήσουμε μπροστά (μάλλον ήλπιζε πως ο λαός θα ψηφίσει «ναι»). Και συνέχισε «… αυτή είναι η Δημοκρατία και άλλος δρόμος δεν υπάρχει. Θα σεβαστούμε την απόφαση του ελληνικού λαού, είτε μας αρέσει είτε όχι»!
Και την ερώτηση της Μέρκελ «Τι θα πεις στον ελληνικό λαό Αλέξη; Θα τους προτείνεις να ψηφίσουν Ναι;», ο αγέρωχος πρωθυπουργός που προάσπιζε την αξιοπρέπεια του λαού, απάντησε: «Δεν έχω δικαίωμα να ζητήσω από τον λαό να εγκρίνει μια πρόταση που θεωρώ αδιέξοδη και άδικη». Και επανέλαβε: «Όποια κι αν είναι η απόφαση του λαού θα την σεβαστώ».
Στη συνέχεια… εντελώς… αντικειμενικά ρώτησε τον λαό αν πρέπει να γίνει δεκτό το «Reforms For The Completion Of The Current Program And Beyond (μεταρρυθμίσεις για την ολοκλήρωση του τρέχοντος προγράμματος και πέραν αυτού) και το «Preliminary Debt Sustainability Analysis» (προκαταρκτική ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους).
Και πάλι εντελώς αντικειμενικά, το ΟΧΙ ήταν γραμμένο πάνω από το ΝΑΙ στο ψηφοδέλτιο, ως σημειολογική υπόδειξη πρώτης επιλογής.
Ο λαός αποδέχτηκε την έμμεση υπόδειξη. Σε ποσοστό 61,31% ψήφισε ΟΧΙ και 38,69% ΝΑΙ (συμμετοχή 62,5%).
Και ο λαϊκός ηγέτης που «όποια και αν ήταν η απόφαση του λαού» θα την σεβόταν, έγραψε στα παλιά του τα παπούτσια την απόφαση του λαού, αποδέχτηκε την «αδιέξοδη και άδικη» απόφαση με ένα τρίτο σκληρότερο μνημόνιο, κάνοντας μια διεθνούς εμβέλειας Kolotoumba. Η λέξη έκτοτε μπήκε στα αγγλικά slang και στην πολιτική φρασεολογία, ενώ ο ίδιος έγινε «From hero to zero» (από ήρωας, σε μηδέν).
Αποτελεί απορία το γεγονός ότι δεν άφησε τον χρόνο να καταλαγιάσει τις μνήμες. Αναρριπίζει γεγονότα, που πέραν των άλλων επιβεβαιώνουν και την ασυνέπειά του. Θα είναι επιτυχημένο τέτοιο rebranding;
