Μετά την ολοκλήρωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο Έλληνας Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης παραχώρησε συνέντευξη Τύπου, όπου αναφέρθηκε σε κρίσιμα ζητήματα που συζητήθηκαν, με έμφαση στη μετανάστευση, την ευρωπαϊκή άμυνα, τις ελληνολιβυκές σχέσεις και τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή. Οι δηλώσεις του ανέδειξαν τη στρατηγική θέση της Ελλάδας σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, καθώς και την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης να αντιμετωπίσει προκλήσεις με διπλωματία και συνεργασία.
Μετανάστευση και Λιβύη
Ένα από τα κεντρικά θέματα της συνέντευξης ήταν η μεταναστευτική κρίση, με ιδιαίτερη αναφορά στην αύξηση των ροών από την Ανατολική Λιβύη προς την Κρήτη. Ο Πρωθυπουργός τόνισε τη σημασία της συζήτησης για τη Λιβύη, τόσο στην άτυπη συνάντηση των χωρών με κοινές απόψεις για το μεταναστευτικό, όσο και στο ίδιο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Μαζί με την Ιταλίδα ομόλογό του, ενημέρωσε για την ανάγκη αντιμετώπισης αυτής της νέας διαδρομής, ενώ εξέφρασε ικανοποίηση για την αναγνώριση του προβλήματος από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όπως ανέφερε, προγραμματίζει επίσκεψη στη Λιβύη στις αρχές Ιουλίου, με τον αρμόδιο Επίτροπο Μετανάστευσης, Μάγκνους Μπρούνερ, να επισκέπτεται τόσο την Ανατολική όσο και τη Δυτική Λιβύη, συνοδευόμενος από υπουργούς από Ελλάδα, Ιταλία και Μάλτα. Στόχος είναι η πίεση προς τις λιβυκές αρχές για καλύτερη επιτήρηση των θαλασσίων συνόρων και η αποτροπή της εδραίωσης αυτής της διαδρομής. Ο κ. Μητσοτάκης υπογράμμισε τη χρήση όλων των διαθέσιμων μέσων, με τη φράση «καρότο και μαστίγιο», για να εξασφαλιστεί η συνεργασία της Λιβύης.
Παράλληλα, σημείωσε οτι, η Ελλάδα έχει ήδη αναλάβει πρωτοβουλίες, στέλνοντας πλοία εκτός των λιβυκών χωρικών υδάτων για καλύτερη επιτήρηση και επικοινωνία με τις λιβυκές αρχές, ώστε τα σκάφη με μετανάστες να αναχαιτίζονται εντός της Λιβύης. Επιπλέον, ο Πρωθυπουργός επισήμανε ότι πολλοί από τους μετανάστες είναι Αιγύπτιοι πολίτες, οι οποίοι θα πρέπει να επιστρέφονται άμεσα στην Αίγυπτο, καθώς θεωρείται ασφαλής χώρα, καλώντας την ΕΕ να πιέσει προς αυτή την κατεύθυνση.
Ευρωπαϊκή άμυνα και χρηματοδοτικά εργαλεία
Στο θέμα της ευρωπαϊκής άμυνας, ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε στα δύο χρηματοδοτικά εργαλεία που προωθούνται για την ενίσχυση της αμυντικής ικανότητας της ΕΕ, εκφράζοντας αισιοδοξία για τη συζήτηση περί κοινού δανεισμού. Χώρες όπως η Δανία και η Φινλανδία, που παλαιότερα ήταν επιφυλακτικές, φαίνονται πλέον να αναγνωρίζουν την ανάγκη για αυξημένες αμυντικές δαπάνες, κάποιες από τις οποίες μπορεί να χρηματοδοτηθούν μέσω ευρωπαϊκών εργαλείων.
Η Ελλάδα, όπως τόνισε, πρωτοστάτησε στη χαλάρωση των δημοσιονομικών κανόνων, ώστε οι αμυντικές δαπάνες να εξαιρούνται από τους περιορισμούς του ελλείμματος, κάτι που έχει ήδη ενεργοποιηθεί μέσω της εθνικής ρήτρας διαφυγής.
Για το πρόγραμμα SAFE, που προωθεί κοινές προμήθειες μεταξύ ευρωπαϊκών χωρών, ο Πρωθυπουργός δήλωσε ότι εξετάζεται η χρησιμότητά του για την Ελλάδα, με το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας να επεξεργάζεται τις λεπτομέρειες.
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην τροποποίηση στα συμπεράσματα του Συμβουλίου, που κατοχυρώνει ότι η συνεργασία με τρίτες χώρες για τα χρηματοδοτικά εργαλεία θα γίνεται μόνο εφόσον αυτές συμμερίζονται τους στόχους της κοινής εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας της ΕΕ. Αυτή η προσθήκη θεωρείται σημαντική για την Ελλάδα, καθώς ενισχύει το θεσμικό πλαίσιο και αποκλείει χώρες με χαμηλή συμμόρφωση από τέτοιες συνεργασίες.
Τουρκολιβυκό μνημόνιο και ελληνολιβυκές σχέσεις
Αναφορικά με το τουρκολιβυκό μνημόνιο, ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι η επανάληψη της ευρωπαϊκής θέσης περί ανυπόστατου και παράνομου χαρακτήρα του, κατόπιν ελληνικού αιτήματος, αποτελεί σημαντικό μήνυμα προς τη Λιβύη.
Η Ελλάδα, όπως ανέφερε, ασκεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα στο πεδίο, προκηρύσσοντας οικόπεδα για έρευνες νοτίως της Κρήτης, με σεβασμό στη μέση γραμμή. Παρά τις πιθανές αντιδράσεις, ο Πρωθυπουργός εξέφρασε την ετοιμότητα της Ελλάδας να διαπραγματευτεί με τη Λιβύη για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών, όταν αυτή αποκτήσει ενιαία κυβέρνηση.
Επιπρόσθετα, υπενθύμισε τις επιτυχίες της κυβέρνησης στην οριοθέτηση ΑΟΖ με την Αίγυπτο και την Ιταλία, σε αντίθεση με προηγούμενες κυβερνήσεις που δεν αξιοποίησαν παρόμοιες ευκαιρίες. Ενόψει της επίσκεψης του Υπουργού Εξωτερικών στη Λιβύη, ο κ. Μητσοτάκης εξέφρασε την ελπίδα για ενίσχυση των διμερών σχέσεων, με στόχο τη σταθερότητα και τη συνεργασία.
Μέση Ανατολή και διπλωματία
Σχετικά με τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, ο Πρωθυπουργός υπογράμμισε τη δέσμευση της Ελλάδας στη διπλωματική επίλυση των εντάσεων, ιδιαίτερα μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, με έμφαση στην αποτροπή της απόκτησης πυρηνικού όπλου από το Ιράν.
Επανέλαβε την ανάγκη για άμεση εκεχειρία στη Γάζα, συνδυασμένη με την απελευθέρωση των ομήρων, και κάλεσε την ΕΕ να ασκήσει πίεση στο Ισραήλ για να σταματήσει η επιχείρηση που πλήττει αμάχους Παλαιστίνιους.
Εσωτερικά ζητήματα και ΟΠΕΚΕΠΕ
Ερωτηθείς για το ζήτημα του ΟΠΕΚΕΠΕ και τις καταγγελίες περί εξυπηρετήσεων, ο κ. Μητσοτάκης δήλωσε ότι δεν έχει πλήρη ενημέρωση και απέφυγε να σχολιάσει εκτενώς, σημειώνοντας ότι θα εξετάσει τη δικογραφία και θα ανακοινώσει τις αποφάσεις του σύντομα.
