Κάποιοι προσπαθούν να κρατήσουν επίκαιρο το θέμα της ελευθερίας του τύπου στην Ελλάδα. Άλλοτε γιατί δεν τους αρέσει η προτεραιότητα που δίνεται στην ειδησεογραφία καθημερινά, άλλοτε γιατί διαγιγνώσκουν εμπόδια στην άσκηση του δημοσιογραφικού επαγγέλματος.
Επειδή μάλιστα πιστεύουν ότι είμαστε ανεπίδεκτοι και δεν ξυπνάμε, έχουν ξεκινήσει καμπάνια σε έντυπα του εξωτερικού, μήπως επιτέλους επέλθει η διαφώτιση και εν συνεχεία η αφύπνιση του γένους.
Ποιοι διαμαρτύρονται για την ανεξαρτησία του τύπου στην Ελλάδα;
Μα φυσικά τα μέσα που ανήκουν στην αντιπολίτευση, όπου ορισμένα εξ’ αυτών αντλούν τη μισθοδοσία απευθείας από αυτή. Εν ολίγοις μας κάνουν μάθημα δημοσιογραφικής δεοντολογίας, τα επίσημα κομματικά όργανα και επίσημοι μηχανισμοί προπαγάνδας του κόμματος!!!
Στην ίδια γραμμή κινούνται και οι ιστοσελίδες που ανήκαν σε εν ενεργεία ευρωβουλευτές, εφημερίδες που χρηματοδοτήθηκαν από βοσκοτόπια, «ανεξάρτητα έντυπα», με ιδιαίτερη ευαισθησία στα δικαιώματα τρομοκρατών. Από κοντά οι παραφυάδες ιστοσελίδων, με ΑΦΜ σε εξωτικούς παραδείσους και συνεργασίες με ολιγάρχες…
Είναι υποκριτικό να παραδίδουν μαθήματα δημοκρατίας όσοι διαμαρτύρονται ότι δεν κατάφεραν να ελέγξουν - όπως θα ήθελαν - τους αρμούς της εξουσίας και δεν χάνουν ευκαιρία να μας υπενθυμίζουν πως την επόμενη φορά θα είναι διαφορετικά...
Το ελληνικό τοπίο των ΜΜΕ δεν θα μπορούσε να διαφέρει από τις παγκόσμιες εξελίξεις στον τύπο.. Συρρίκνωση εκδοτικών ομίλων, συγχώνευση ή κατάργηση εντύπων, δραματική μείωση καθημερινών φύλλων εφημερίδων.
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός και η τεχνολογία μεταμόρφωσαν βίαια ένα ολόκληρο οικοσύστημα. Σταδιακά επήλθε αλλαγή στις συνήθειες και τη νοοτροπία των αναγνωστών. Δεν υπήρχε διάθεση να πληρώσουν για να διαβάσουν τα νέα της ημέρας όταν μπορούσαν να τα βρουν δωρεάν σε μια περιήγηση στο διαδίκτυο.
Και αν αυτό ήταν το σκηνικό πριν από 10-12 χρόνια, με την εμφάνιση των social media η ειδησεογραφία πέρασε σε άλλη διάσταση. Πλέον ο αλγόριθμος αποφασίζει τι νέα θα διαβαστούν και σε ποιες τοποθεσίες θα πλοηγηθούν οι χρήστες.
Η αμεσότητα μεταξύ εκείνου που φέρνει την είδηση και σε αυτόν που την αποδέχεται έχει χαθεί. Η μετάδοση έχει αποκτήσει πολλούς ενδιάμεσους αγγελιαφόρους. Σε ουκ ολίγες περιπτώσεις, η πληροφορία μεταφέρεται όπως στο παιχνίδι με το σπασμένο τηλέφωνο...
Εμείς στην Ελλάδα είχαμε την πολυτέλεια πέραν όλων των άλλων να βιώσουμε πολλαπλές κρίσεις και μία πτώχευση. Οι σταθερές του παλιού δικομματικού συστήματος κατέρρευσαν μονομιάς.
Η μέχρι πρότινος ανοχή στη διαπλοκή της τέταρτης εξουσίας εξαντλήθηκε ολοσχερώς με την υπογραφή των μνημονίων... Κάπου εκεί οι αναγνώστες αποφάσισαν να τιμωρήσουν τις αναξιόπιστες παραδοσιακές πηγές και να τις αντικαταστήσουν με νεοσύστατες ιστοσελίδες και blogs που διαχειρίζονταν ανώνυμοι ή χαρακτήρες με ψευδώνυμο.
Για να τα εμπεδώσουμε, θεωρήθηκε αναξιόπιστος αυτός που έβαζε το όνομά του κάτω από την είδηση, ενώ διέθετε αξιοπιστία εκείνος που κρυβόταν πίσω από την ανωνυμία.
Μέσα στο δηλητηριασμένο κλίμα τοξικότητας δεν αναρωτήθηκε κανείς, πώς βγάζουν το παντεσπάνι τους όλοι όσοι γράφουν σε νεότευκτα μέσα, αγνώστου προελεύσεως που ξεπηδούσαν σαν τα μανιτάρια.
Παρότι έχει συρρικνωθεί δραματικά ο ρόλος τους τα τελευταία χρόνια, εντούτοις, αυτά τα μέσα είναι ο τηλεβόας στις ενορχηστρωμένες προσπάθειες της αντιπολίτευσης να κρατήσει επίκαιρο το θέμα. Ο χώρος όμως που κυριαρχούν ολοκληρωτικά, είναι το παράλληλο σύμπαν των κοινωνικών δικτύων.
Με μεθόδους που παραπέμπουν σε εγχειρίδιο μαοϊκών και σταλινικών πρακτικών, κινητοποιούν αστραπιαία όλους τους αρουραίους του διαδικτύου, όπου αφού κυλιστούν στους υπονόμους, κατορθώνουν να περάσουν το μήνυμα και στον πιο απομακρυσμένο χρήστη. Πρόκειται για γιγαντιαία επιχείρηση χειραγώγησης του αλγόριθμου ώστε να δημιουργηθεί ψευδής εντύπωση για τις προτιμήσεις και τα ενδιαφέροντα των χρηστών.
Είναι τουλάχιστον κωμικοτραγικό να διαμαρτύρονται για φίμωση του τύπου, εκείνοι που αξιοποιούν στο έπακρο αμφιλεγόμενες μεθόδους για να επιβάλουν εκβιαστικά την ατζέντα της αρεσκείας τους στις προτιμήσεις των αναγνωστών.
Έχοντας αλλοιώσει την ιεράρχηση των ειδήσεων, εισπράττοντας δυσανάλογη προσοχή, διαμαρτύρονται για συμπαιγνία ή αποσιώπηση από την πλειοψηφία των «συστημικών μέσων» όπως υποτιμητικά τα ονομάζουν.
Και εκεί που νομίζουμε ότι έχουν εξαντλήσει τις εφεδρείες, από παροπλισμένους πολιτικούς, συνταγματολόγους και φαιδρούς ιπποκόμους, δεν διστάζουν να τραβήξουν το χαρτί του διασυρμού της χώρας μέσω του διεθνούς τύπου. Χρησιμοποιώντας είτε «δικά μας παιδιά», είτε παλιούς γνώριμους από τις μαύρες σελίδες του πρόσφατου παρελθόντος.
Όλα τα λιβελλογραφήματα κατά της κυβέρνησης και συνεπώς κατά της χώρας που φιλοξενούνται στον διεθνή τύπο, έχουν τον απόλυτο συντονισμό και την εποπτεία εγχώριων κύκλων. Δεν αποτελεί έκπληξη, πως τα περισσότερα κείμενα φέρνουν ελληνικές υπογραφές, φανερές και μη. Και φυσικά δεν αποσαφηνίζεται ότι αποτελούν προσωπική και εντελώς υποκειμενική γνώμη, από ελεύθερους αρθρογράφους.
Πάντως, καλό είναι να χαλαρώσουμε κάποτε με τα δημοσιεύματα εκτός των συνόρων. Δεν χρειάζεται να δίνουμε και τόσο μεγάλη σημασία, ούτε να συμπεριφερόμαστε σαν κομπλεξικοί επαρχιώτες. Ας τους αφήσουμε να νομίζουν πως κάτι κάνουν. Τα βεγγαλικά διασχίζουν μια εντυπωσιακή πορεία στον αέρα και χάνονται μέσα στο μαύρο της νύχτας.
Στο ίδιο μήκος, οργάνωση διεθνούς εμβέλειας - αμφιβόλου κύρους - κατατάσσει τη χώρα μας χαμηλά στο δείκτη ελευθερίας χωρίς όμως να μας ανακοινώνει τη μεθοδολογία και τις πηγές της.
Στον ελεύθερο κόσμο, τόσο τα κριτήρια, όσο και η μεθοδολογία, οφείλουν να είναι προσβάσιμα, ώστε να ελεγχθεί η αξιοπιστία τους. Από τα συμφραζόμενα αντιλαμβανόμαστε ότι την έκθεση επιβαρύνει η δολοφονία Έλληνα δημοσιογράφου πριν από περίπου ενάμιση χρόνο.
Σκοπίμως αποκρύπτεται ότι δεν υπάρχει καμία απολύτως ένδειξη θεσμικής ή κυβερνητικής εμπλοκής. Είναι εμφανής ο δόλος στην προκειμένη, καθώς οι δολοφονίες δημοσιογράφων έχουν συνδεθεί με κράτη που έχουν θεσμική διαφθορά ή συναντώνται σε αποτυχημένες δημοκρατίες. Εκεί, όπου το κοινό έγκλημα διαπλέκεται με την πολιτική.
Έχουν το θράσος να κάνουν συνειρμούς με την Κολομβία, εκείνοι που πειραματίστηκαν με τον ποινικό κώδικα και μετέτρεψαν την ελληνική επικράτεια σε κόμβο κακοποιών της οικουμένης.
Ωστόσο, θα ήταν χρήσιμο, εκεί στον αριθμό 19 να ξυπνήσουν. Στα πόσα χτυπήματα κάτω από τη ζώνη, σκοπεύουν να αντιδράσουν; Χρειάζεται υπενθύμιση ότι αναμετρώνται με αδίστακτους τυχοδιώκτες;
Αναρωτιέμαι αν έχει λογική η ανοχή απέναντι στη συντονισμένη επίθεση. Υποθέτω ότι είναι επιλογή και όχι παράλυση. Η πεποίθηση ότι οι Έλληνες δεν θα επιτρέψουν να μετατραπεί η χώρα μας σε Λίβανο, ούτε θα υποκύψουν στους εκβιασμούς της «διεθνούς των δουλεμπόρων», ίσως να μην αποδεχτεί αρκετή.
Ο Λίνκολν είχε πει ότι «Η ψήφος είναι πιο δυνατή από τη σφαίρα. Με τη σφαίρα μπορεί να σκοτώσεις τον εχθρό σου. Με την ψήφο μπορεί να σκοτώσεις το μέλλον των παιδιών σου».
Και επειδή, ως έθνος έχουμε έφεση στην αυτοχειρία, ας θυμηθούμε τον στοχασμό του Καστοριάδη, ότι «αποτελεί δικαίωμα του πολιτικού σώματος ακόμη και να αυτοκαταστραφεί εφόσον επιλέξει να το πράξει»!
* Ο Νικόλαος Δ. Τσαγκανέλιας εργάζεται για πάνω από 27 χρόνια στον χρηματοοικονομικό χώρο. Από το 2015 εργάζεται στην Tavira Securities με έδρα το Λονδίνο, ως Hedge Fund Operations & Risk
