Δεν είναι ενθαρρυντικά τα νέα στοιχεία τα οποία αφορούν την συμπεριφορά των φορολογουμένων απέναντι στις φορολογικές τους υποχρεώσεις. Έτσι εμφανίζεται ένας μη ενάρετος βαθμός συνέπειας από την πλευρά των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων όσον αφορά την κάλυψη των φορολογικών τους υποχρεώσεων, που οδηγεί σε μια σημαντική αύξηση των ληξιπρόθεσμων φορολογικών οφειλών, μέσα στο πρώτο τετράμηνο του 2025.
Συνολικά τα φορολογικά έσοδα έχουν πάει καλά από την αρχή του έτους. Μέχρι το τέλος Απριλίου είχαν ξεπεράσει τα 22 δισ. ευρώ και είναι αυξημένα κατά 1,4 δισ. ευρώ σε σχέση με το στόχο που είχε τεθεί από τον προϋπολογισμό. Ωστόσο, παρά τα αυξημένα έσοδα, «γεννήθηκαν» μέσα στο ίδιο χρονικό διάστημα νέα ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο ύψους 3,2 δισ. ευρώ.
Ακόμα πιο ανησυχητικά, είναι τα στοιχεία που αφορούν τον αριθμό των φυσικών και νομικών προσώπων που εμφανίζουν ληξιπρόθεσμα χρέη. Αφού αυτός εμφάνισε αύξηση της τάξης του 12,4%, φέρνοντας τον συνολικό αριθμό των οφειλετών στα 4,2 εκατ.
Δηλαδή, άλλοι 470 χιλιάδες συμπολίτες μας πέρασαν στην «κόκκινη» φορολογική ζώνη. Εάν υπολογίσουμε ότι ο αριθμός των φορολογουμένων φυσικών προσώπων στην Ελλάδα το 2024 ανέρχονταν στα 9 εκατ., ότι από αυτούς το 1 εκατ. έκανε μηδενική φορολογική δήλωση και ότι ο αριθμός των φορολογουμένων νομικών προσώπων ήταν 343 χιλιάδες, τότε εύκολα καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι περίπου ένας στους δυο φορολογούμενους, έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο.
Με ό,τι σημαίνει αυτό για την οικονομική και κοινωνική κατάσταση των οφειλετών, αφού τα προβλήματα με την εφορία, επηρεάζουν το σύνολο των δραστηριοτήτων τους.
Το πρόβλημα είναι ακόμα μεγαλύτερο, καθώς από τα 4,2 εκατ. οφειλετών, κοντά στα 2,2 εκατ. κινδυνεύουν με κατασχέσεις καταθέσεων και λοιπών περιουσιακών στοιχείων, ενώ έχουν ήδη επιβληθεί αναγκαστικά μέτρα είσπραξης σε περισσότερους από 1,5 εκατ. οφειλέτες.
Δεν νομίζω να υπάρχει παρόμοια κατάσταση, σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα όπου σχεδόν ένας στους δυο φορολογούμενους να έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την εφορία και ένας στους τέσσερις να κινδυνεύει με αναγκαστικά μέτρα είσπραξης. Το πως λειτουργεί η ελληνική οικονομία μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο, είναι θαύμα.
Από που προκύπτουν όμως οι νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές; Από ΦΠΑ είναι τα 1,3 δισ. ευρώ. Αφού το ποσοστό του ΦΠΑ που πληρώθηκε εμπρόθεσμα από τον συνολικό ΦΠΑ που βεβαιώθηκε μέσω των αποδείξεων που «κτυπήθηκαν» έφτασε στο 81,5%, αφήνοντας απλήρωτα τα υπόλοιπα. Από φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων οι νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές ανήλθαν στα 150 εκατ. με τον ποσοστό συμμόρφωσης να ξεπερνά το 90%.
Τα ποσοστά εμπρόθεσμης καταβολής στα φυσικά πρόσωπα είναι πιο χαμηλά. Στον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων το ποσοστό βρίσκεται στο 72% ενώ στον φόρος ακίνητης περιουσίας το ποσοστό είναι στο 77,7%.
Το Δημόσιο από την πλευρά του, χρησιμοποιεί όλο του το οπλοστάσιο για να καταφέρει να εισπράξει τις οφειλές. Έχοντας χαρακτηρίσει το 25% των ληξιπρόθεσμων οφειλών ως ανεπίδεκτες εισπράξεως, ο στόχος για το 2025 αγγίζει τα 6 δισ. ευρώ.
Ωστόσο, το θέμα δεν είναι το πως το Δημόσιο θα εισπράξει τις οφειλές εκ των υστέρων. Το θέμα είναι να καταλήξει η πολιτεία σε ένα συμπέρασμα σχετικά με το αν έχει να κάνει με στρατηγικού χαρακτήρα μη συμμόρφωση των φορολογουμένων, με συγκυριακή ή με πραγματική αδυναμία μη συμμόρφωσης. Δεν μπορεί να προχωρήσει η οικονομία με τους μισούς φορολογούμενους να έχουν ανοικτά μέτωπα με την εφορία. Δεν μπορεί να προχωρήσει η κοινωνία με τους μισούς πολίτες απέναντι στην εφορία. Δεν μπορεί σε μια χώρα, όπου σε μια μεγάλη μερίδα των πολιτών να μην καταλογίζονται καν φόροι και αντίθετα να χορηγούνται επιδόματα, να καλούνται οι υπόλοιποι να καταβάλουν φόρους που είναι πέρα από τις πραγματικές τους δυνατότητες.
Η λαϊκή ρήση όταν το καράβι δεν πάει καλά, λέει ότι «ή στραβός είναι ο γιαλός ή στραβά αρμενίζουμε». Η ανάγκη του φορολογικού εξορθολογισμού είναι πιο επιτακτική παρά ποτέ. Τα γνωστά φορολογικά υποζύγια βρίσκονται στα όρια τους και η υπομονή τους εξαντλείται. Οι εξαγγελίες της Θεσσαλονίκης ελπίζουμε να δώσουν λύσεις και να απαντήσουν σε μια σειρά από προβλήματα που άπτονται της φορολογικής πολιτικής. Αλλά και στο γενικό σοκ διαρκείας στο οποίο υποβάλλεται για δεκαετίες η μεσαία τάξη.
