Εφάπαξ πρόστιμο 5,5 εκατομμυρίων ευρώ και χρηματική ποινή ύψους 4,4 εκατομμυρίων ευρώ ανά εξάμηνο καθυστέρησης στην ανάκτηση παράνομων κρατικών ενισχύσεων, επιδίκασε το Δικαστήριο της Ε.Ε. στην Ελλάδα για την υπόθεση της ΛΑΡΚΟ. Το Δικαστήριο διαπίστωσε επίσης «τον επαναλαμβανόμενο χαρακτήρα της παραβατικής συμπεριφοράς της Ελλάδας στον τομέα των κρατικών ενισχύσεων», αλλά και τη «σημαντική» διάρκεια της παράβασης. Και ποιος καλείται να πληρώσει το πρόστιμο; Ο Έλληνας φορολογούμενος, που ήδη στηρίζει όλα αυτά τα χρόνια, με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο, τη σκανδαλώδη λειτουργία της ζημιογόνας ΛΑΡΚΟ.
Όταν το 1982, η ΛΑΡΚΟ μετά από την πτώση της τιμής του νικελίου, περνούσε σε καθεστώς κρατικοποίησης και αργότερα στα χέρια της Εθνικής Τράπεζας, της ΔΕΗ και του αλήστου μνήμης Οργανισμού Ανασυγκρότησης Επιχειρήσεων, ουδείς περίμενε ότι το 2022 θα μιλούσαμε ακόμα για αυτήν την προβληματική επιχείρηση. 40 χρόνια μετά!
Μια μακρά ιστορία κακοδιαχείρισης, σπατάλης, ρουσφετιών, προσλήψεων, τριτοδρομικών πειραματισμών, αποτυχημένων προγραμμάτων εξυγίανσης, καθώς και ανεπιτυχών διαδικασιών πώλησης, έχουν οδηγήσει στο σημερινό αποτέλεσμα.
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα δημοσιευμένα μεγέθη, η ΛΑΡΚΟ έχει συνολικές ληξιπρόθεσμες οφειλές σχεδόν 500 εκατ. ευρώ προς τη ΔΕΗ, προς την Τράπεζα Πειραιώς, προς την παλαιά ΛΑΡΚΟ, προς το Δημόσιο, προς τον ΕΦΚΑ, προς εργολάβους, προμηθευτές εσωτερικού και εξωτερικού και μεταφορείς. Παράλληλα έχει 136 εκατ. ευρώ υποχρεώσεις προς το Ελληνικό Δημόσιο από κρατικές εγγυήσεις για τα έτη 2008, 2010 και 2011 και από την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου του 2009.
Μέχρι σήμερα, έχει μεσολαβήσει η έρευνα της Κομισιόν του 2013, για την κρατική ενίσχυση της ΛΑΡΚΟ την περίοδο 2008-2011, η απόφαση του 2014 σύμφωνα με την οποία η Κομισιόν αποφάσισε ότι τα μέτρα στήριξης παραβίαζαν τους κανόνες ανταγωνισμού της Ε.Ε. με αποτέλεσμα η ΛΑΡΚΟ να καλείται να επιστρέψει 136 εκατ. ευρώ εντόκως, και η απόρριψη της προσφυγής της ΛΑΡΚΟ κατά της απόφασης της Κομισιόν το 2018. Τέλος, το 2020, η ΛΑΡΚΟ τέθηκε σε καθεστώς ειδικής διαχείρισης, την ίδια στιγμή που το ποσό της μη ανακτηθείσας ενίσχυσης είχε φτάσει πλέον τα 160 εκατ. ευρώ.
Μέχρι τον Μάρτιο του 2021, που φτιάχτηκε η τελική short list για την πώληση της ΛΑΡΚΟ, είχαν εμφανιστεί ελάχιστοι ενδιαφερόμενοι, όπως η Ισραηλινών συμφερόντων εταιρεία GSOL, η Ολλανδική εταιρεία Cunico και η Ελβετική εταιρεία TELF με μετόχους από τη Κιργιζία και το Ουζμπεκιστάν.
Ωστόσο το νερό μπήκε στο αυλάκι, με τη διαγωνιστική διαδικασία που διενεργεί από το 2021 ο εκκαθαριστής και που θα οδηγήσει στην ιδιωτικοποίηση της ΛΑΡΚΟ. Στην τελική φάση είχαν περάσει η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, η Mytilineos, καθώς και οι διεθνείς όμιλοι, Trafigura, Commodity & Mining Insight Irland Limited, AD Holdings AG, Solway Investmest Group και Thatisa PLC.
Βέβαια η πώληση της βιομηχανίας νικελίου έχει αρκετά ερωτηματικά που συνδέονται με περιβαλλοντικά ζητήματα, με το επενδυτικό πλάνο εκσυγχρονισμού και αναβάθμισης του απαξιωμένου μηχανολογικού εξοπλισμού, αλλά και με το υψηλό ενεργειακό κόστος, με δεδομένο τον ενεργοβόρο χαρακτήρα της λειτουργίας των μονάδων.
Μια άλλη βασική εκκρεμότητα αφορά και το θέμα των εργαζομένων, αφού με βάση τις αποφάσεις του Ευρωδικαστηρίου, το νέο σχήμα που θα προκύψει από τον διαγωνισμό, δεν θα πρέπει να έχει καμία σύνδεση με την παλιά ΛΑΡΚΟ.
Εκτός από τα προαναφερθέντα, δεν δόθηκαν λύσεις σχετικά με τα μεγάλα βάρη των υποχρεώσεων προς προηγούμενους πιστωτές της βιομηχανίας, αλλά και ζητήματα που αφορούν στα μεταλλευτικά δικαιώματα, για τα οποία θα έπρεπε να υπάρξουν διασφαλίσεις από το Υπουργείο Ενέργειας, για την ανανέωση τους αμέσως μετά τη λήξη τους.
Έτσι, ο διπλός διαγωνισμός της ΛΑΡΚΟ στον οποίο συμμετέχουν πλέον μόνο η κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ με AD Holdings, η Mytilineos και η Commodity & Mining Insight UK., δεν κατάφερε να ολοκληρωθεί μέχρι το Νοέμβριο του 2021 και μετατίθεται για τον Μάρτιο του 2022. Και ελπίζουμε μέχρι τότε να μην υπάρχουν άλλες εκπλήξεις.
Ίσως η ιστορία της ΛΑΡΚΟ να καθρεφτίζει την ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας. Στην πλάτη του Έλληνα φορολογουμένου συντελέστηκαν όργια κακοδιαχείρισης, πειραματισμοί, ρουσφέτια και εγκληματικά λάθη. Για την καταστροφική πορεία της ΛΑΡΚΟ, την οποία θα πληρώσει ο Έλληνας φορολογούμενος, πρέπει να απολογηθεί κατά πρώτον το ΠΑΣΟΚ με την εγκληματική πολιτική των μαζικών κρατικοποιήσεων που ακολούθησε μετά το 1981 και κατά δεύτερον οι κυβερνήσεις της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ, για τις αποφάσεις τους, σχετικά με τις κρατικές εγγυήσεις για τα έτη 2008, 2010 και 2011 καθώς και με την αύξηση κεφαλαίου του 2009.
