Εξοικονόμηση: Ζητείται «ζεστό χρήμα» για μόνιμες λύσεις απέναντι στην κρίση

Εξοικονόμηση: Ζητείται «ζεστό χρήμα» για μόνιμες λύσεις απέναντι στην κρίση

Οι επιδοτήσεις του λογαριασμού ηλεκτρικού ρεύματος καθώς και του λογαριασμού φυσικού αερίου είναι το «φάρμακο» που αντιμετωπίζει προσωρινά τις επιπτώσεις. Η μόνιμη θεραπεία προϋποθέτει επενδύσεις από την πλευρά των νοικοκυριών κάτι που σημαίνει ότι λύση μπορούν να δώσουν μόνο οι έχοντες την απαιτούμενη ρευστότητα. Οι υπόλοιποι, είτε θα εξαρτώνται από τον τραπεζικό δανεισμό είτε θα παραμένουν εκτεθειμένοι στις πολύ μεγάλες μεταβολές των ενεργειακών τιμών.

Μόνιμη θεραπεία στο πρόβλημα των υψηλών τιμών ενέργειας συνιστά η ενεργειακή θωράκιση του ακινήτου ώστε να περιοριστεί η απαιτούμενη ποσότητα ενέργειας για θέρμανση και ψύξη, η τοποθέτηση φωτοβολταϊκού ώστε να παράγεται δωρεάν ρεύμα από τον ήλιο και να ξεφουσκώνει ανάλογα τον λογαριασμό ή ακόμη και η αντικατάσταση των ενεργοβόρων ηλεκτρικών συσκευών ή και του κεντρικού συστήματος θέρμανσης με κάποιο πιο «φιλικό» ενεργειακά.

Όλες αυτές οι παρεμβάσεις όμως προϋποθέτουν επενδύσεις χιλιάδων ευρώ από την πλευρά των νοικοκυριών. Μέχρι στιγμής, το κράτος έχει παρουσιάσει το πρόγραμμα εξοικονομώ που εξασφαλίζει επιδοτήσεις έως και 70% για την ενεργειακή αναβάθμιση των ακινήτων, την καινούργια υπουργική απόφαση για τα φωτοβολταϊκά στη στέγη που εξασφαλίζουν μια εγγυημένη τιμή αγοράς του ηλεκτρικού ρεύματος (περίπου  8,9 λεπτά του ευρώ ανά κιλοβατώρα), το μέτρο της υπεραπόσβεσης που εξασφαλίζει μείωση φόρου σε όποιον προχωρήσει σε επενδύσεις ενεργειακής αναβάθμισης ενώ εξήγγειλε και το πρόγραμμα επιδότησης για την αντικατάσταση ενεργοβόρων ηλεκτρικών συσκευών το οποίο έχει δοκιμαστεί στο παρελθόν (πριν από αρκετά χρόνια) με τα κλιματιστικά και θα επαναληφθεί τώρα για κλιματιστικά, ψυγεία και πλυντήρια.

Ποια είναι η κοινή συνισταμένη όλων αυτών των δράσεων; Ότι χρειάζεται τα νοικοκυριά να βάλουν το χέρι στην τσέπη για να εκμεταλλευτούν τα προνόμια. Στο εξοικονομώ, προκύπτει στην πράξη ότι για να προχωρήσει σωστά η επένδυση της ενεργειακής αναβάθμισης, το νοικοκυριό καλείται να χρηματοδοτήσει όχι μόνο την ίδια συμμετοχή αλλά και το ποσό της επιδότησης μέχρι να ολοκληρωθεί το έργο και να γίνουν οι εκταμιεύσεις από τον αρμόδιο φορέα. Στα φωτοβολταϊκά, η απόδοση της επένδυσης είναι σαφώς μεγαλύτερη αν η χρηματοδότηση γίνει με ίδιους πόρους καθώς αν μπει ο τραπεζικός δανεισμός στην μέση, το επιτόκιο πρακτικά αυξάνει κατακόρυφα την περίοδο απόσβεσης. Το μέτρο των υπεραποσβέσεων, επίσης απευθύνεται σε όσους κάνουν επένδυση ενώ ακόμη και στις πιο εύκολες επενδύσεις που είναι η αντικατάσταση ηλεκτρικών συσκευών, είναι προφανές ότι το νοικοκυριό θα πρέπει να είναι σε θέση να καλύψει το 60% του κόστους αγοράς της ηλεκτρικής συσκευής.

Με αυτά τα δεδομένα, η ενεργειακή κρίση μπορεί να οδηγήσει σε διεύρυνση των ανισοτήτων καθώς οι έχοντες μπορούν να εκμεταλλευτούν τους τρόπους για το ψαλίδισμα του ενεργειακού κόστους σε αντίθεση με τους μη έχοντες οι οποίοι θα έχουν να αντιμετωπίσουν επιπλέον και την περιορισμένη πρόσβαση στο τραπεζικό δανεισμό (σ.σ το λεγόμενο πρόβλημα της επιλεξιμότητας, ή bankable). Το ζητούμενο για το επόμενο χρονικό διάστημα θα είναι να βρεθούν έξυπνες λύσεις ώστε να μπορούν να προχωρήσουν σε επενδύσεις και οι έχοντες περιορισμένους πόρους για επένδυση