Το ενεργειακό μαρτύριο της Ευρώπης

Το ενεργειακό μαρτύριο της Ευρώπης

Η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να καταφέρει να υπερβεί τους στόχους αποθήκευσης φυσικού αερίου, ωστόσο, οι αναλυτές προειδοποιούν ότι ο κύριος παράγοντας για την ενεργειακή ασφάλεια αυτό τον χειμώνα θα είναι αν οι χώρες μπορέσουν να μειώσουν την κατανάλωση αρκετά, ώστε να διασφαλίσουν ότι το αποθηκευμένο αέριο θα είναι αρκετό για να καλύψει τις ανάγκες των πιο κρύων μηνών.

Μετά τις καλοκαιρινές προσπάθειες προμήθειας καυσίμων η αποθηκευτική δυνατότητα της Ευρώπης είναι γεμάτη σε ποσοστό 79,9%, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από το Gas Infrastructure Europe, και όπως δείχνουν τα πράγματα οι χώρες της ΕΕ θα υπερβούν τον στόχο του 80% μέχρι το Νοέμβριο.

Σε μια κανονική χρονιά η ποσότητα αυτή θα αρκούσε για να καλύψει την κατανάλωση της Ευρώπης σε φυσικό αέριο που κορυφώνεται τους χειμερινούς μήνες. Όμως, το 2022 με την τροφοδοσία από τη Ρωσία να είναι σημαντικά μειωμένη, καθώς το φυσικό αέριο που παρέχει μέσω του αγωγού Nord Stream 1 προωθεί μόνο το 20% της δυνατότητάς του, η αποθήκευση δεν θα μπορέσει να καλύψει το κενό.

Αν η αποθήκευση φυσικού αερίου βρισκόταν στο 100% θα μπορούσαν να καλυφθούν οι ανάγκες της Ευρώπης για περίπου τρεις μήνες στην καλύτερη περίπτωση, σύμφωνα με την Aurora Energy Research. Στη Γερμανία, που αποθηκεύει περίπου το ένα τέταρτο του συνόλου στην ΕΕ, θα κάλυπτε περίπου 80 με 90 ημέρες μέσης κατανάλωσης.

Για να αντεπεξέλθει η Ευρώπη, η μείωση της ζήτησης θα παίξει σημαντικότερο ρόλο από την αποθήκευση, εκτιμούν οι αναλυτές στη δεξαμενή σκέψης Bruegel. Με περίπου 888 τεραβατώρες (ΤWh) αποθηκευμένου φυσικού αερίου, οι χώρες της ΕΕ έχουν ήδη υπερβεί το επίπεδο αποθήκευσης που είχαν πετύχει πριν από τον περυσινό χειμώνα.

Όμως, αν οι χώρες δεν καταφέρουν να μειώσουν την κατανάλωση του, οι αποθήκες θα έχουν αδειάσει γύρω στον Μάρτιο, σύμφωνα με προβλεπτικά μοντέλα της εταιρείας ICIS, ακόμη και σε σενάριο όπου κάποια ποσότητα ρωσικού αερίου συνεχίσει να ρέει κατά τη διάρκεια του χειμώνα.

Για να αποφευχθεί μια κρίση επάρκειας, κάθε μήνα οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να μειώνουν την κατανάλωση φυσικού αερίου 15% κάτω από το μέσο όρο της τελευταίας πενταετίας, εκτιμά η ICIS. Αυτό θα αφήσει την αποθήκευση στο 45% μετά τους χειμερινούς μήνες αν η Ρωσία συνεχίσει να προμηθεύει αέριο και στο 26% αν διακόψει την παροχή από τον Οκτώβριο.

Μέχρι στιγμής διατηρήσιμη μείωση στη ζήτηση αερίου στον βαθμό που απαιτείται δεν έχει επιτευχθεί, παρά το γεγονός ότι βιομηχανίες αναγκάζονται να περιορίσουν την παραγωγή τους λόγω της εκτόξευσης των τιμών φυσικού αερίου, φαινόμενο που σήμερα επηρεάζει τα δύο τρίτα της ευρωπαϊκής παραγωγής λιπασμάτων.

Οι χώρες της ΕΕ συμφώνησαν τον Ιούλιο να μειώσουν την κατανάλωση φυσικού αερίου αυτό τον χειμώνα κατά 15% σε σχέση με τη μέση χειμερινή κατανάλωση την περίοδο 2017-2021. Το πρώτο ήμισυ του Αυγούστου η κατανάλωση της Ευρώπης ήταν 11% χαμηλότερη του μέσου όρου της πενταετίας αυτής. Στη Γερμανία η βιομηχανική κατανάλωση έπεσε 21% τον Ιούλιο σε σύγκριση με το μέσο όρο του 2018-21, αλλά σε κανένα από τους προηγούμενους μήνες δεν παρατηρήθηκε μείωση μεγαλύτερη από 14%, σύμφωνα με τη ρυθμιστική αρχή ενέργειας της χώρας.

Σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, η Γερμανία έχει ήδη λανσάρει μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας που θα τεθούν σε ισχύ τον Σεπτέμβριο, όπως απαγόρευση της θέρμανσης ιδιωτικής πισίνας με φυσικό αέριο, μείωση του φωτισμού δημόσιων χώρων και απαγόρευση θέρμανσης καταστημάτων που αφήνουν τις πόρτες τους ανοικτές όλη την ημέρα.

Σύμφωνα με τς εκτιμήσεις του επικεφαλής της Agora Energiewende, η Γερμανία πρέπει να μειώσει την κατανάλωση φυσικού αερίου κατά 20% με 25% αυτό τον χειμώνα. Αυτό σημαίνει χαμηλότερη ζήτηση από τα νοικοκυριά. Αποτυχία εξοικονόμησης φυσικού αερίου τον φετινό χειμώνα θα δυσκολέψει την αποθήκευση για τον επόμενο χειμώνα. Σε περίπτωση που συμβεί αυτό και η Ρωσία διακόψει τις προμήθειες, τον επόμενο χρόνο οι αποθήκες της Ευρώπης θα έχουν στερέψει γύρω στον Νοέμβριο, εκτιμά το Ινστιτούτο Ενεργειακών Μελετών της Οξφόρδης.

Οι εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου έχουν βοηθήσει την Ευρώπη να γεμίσει τις αποθήκες της γρήγορα φέτος, αλλά αν παγώσουν οι ροές ρωσικού αερίου το 2023, η αγορά LNG δεν θα είναι σε θέση να τις γεμίσει σε ικανοποιητικά επίπεδα πριν από τον επόμενο χειμώνα. Για το λόγο αυτόν είναι πολύ σημαντικό να μειωθεί η κατανάλωση του φέτος για να υπάρξει δίχτυ ασφαλείας του χρόνου.