Τι δείχνει η κινητικότητα Μπάιντεν στις διεθνείς σχέσεις

Τι δείχνει η κινητικότητα Μπάιντεν στις διεθνείς σχέσεις

Οι πρώτες 100 μέρες του Τζο Μπάιντεν ακολουθούνται από τις επόμενες 100. Ωστόσο, οι λόγοι δεν είναι μόνο εσωτερικοί. Στο διεθνές σύστημα, οι Ηνωμένες Πολιτείες βλέπουν πολλούς ανταγωνιστές που είναι έτοιμοι να εκμεταλλευτούν την αδυναμία τους να δράσουν σε όλα τα μέτωπα. Η Ρωσία μάλιστα, μπορεί να το κάνει άμεσα.

Η κρίση της Λευκορωσίας και η κάλυψη της κρατικής αεροπειρατείας από τη Ρωσία δεν είναι ο μοναδικός λόγος που η Ουάσιγκτον ασχολείται με τη Μόσχα. Η Ρωσία εμφανίζεται ιδιαίτερα ισχυρή, ειδικά στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Κεντρικής Ασίας, όπου οι Ηνωμένες Πολιτείες αποσύρουν σταδιακά δυνάμεις.

Η Ρωσία μπορεί πλέον να προβάλει στρατιωτική ισχύ σε κάθε επίπεδο στη Συρία. Πέρα από το ότι ήταν καθοριστική η συμβολή της στην παραμονή του Άσαντ στην εξουσία, οι Ρώσοι θεωρούν πως οι στρατιώτες τους κέρδισαν σημαντική εμπειρία από τις συγκρούσεις στη χώρα. Η ανακοίνωση πως η στρατιωτική της βάση στη χώρα υποδέχθηκε τρία βομβαρδιστικά που μπορούν να εξοπλιστούν με πυρηνικά, δείχνει την επίδειξη ισχύος που είναι σε θέση να κάνει η Μόσχα.

Ταυτόχρονα, στο έδαφος επιβλήθηκε η λύση στη βάση της ρωσικής προσέγγισης. Μόλις χθες, οι εκλογές που προκήρυξε ο Άσαντ ήταν εκτός του πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών. Ο Άσαντ επέλεξε να ψηφίσει ο ίδιος στην πόλη της Ντούμα, όπου είχε πραγματοποιηθεί η επίθεση με χημικά, στην οποία αντέδρασε έντονα η διεθνής κοινότητα και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Το μήνυμα του στον Λευκό Οίκο ήταν σαφές.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες άλλωστε δήλωσαν απερίφραστα πως δεν θα αποδεχθούν τις συνέπειες των εκλογών που διοργάνωσε και κέρδισε το καθεστώς Άσαντ.

Αυτό έχει τη δική του σημασία, καθώς μπορεί να επηρεάσει τους συμμάχους των Αμερικάνων στην περιοχή, όπως τη Σαουδική Αραβία και τη σημαντική βοήθεια εκατομμυρίων δολαρίων, που φαίνεται να ετοιμάζουν να δώσουν για την ανοικοδόμηση της Συρίας.

Ταυτόχρονα, η παρέμβαση Πούτιν στη σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς δεν ήταν μόνο τυπική. Για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, η Ρωσία εκφράζει ουσιαστικό ενδιαφέρον να σπάσει το «μονοπώλιο» της δικαιοδοσίας των Αμερικανών στο παλαιστινιακό ζήτημα.

Η Μόσχα ενδιαφέρεται να αναλάβει εκείνη πρωτοβουλίες που θα βγάλουν από το τέλμα την  ειρηνευτική διαδικασία, ουσιαστικά λέγοντας πως οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι αποτελεσματικές τόσα χρόνια.

Από τη μεριά της η διοίκηση Μπάιντεν «τρέχει» για να χτίσει σε αυτό που θεωρεί ως επιτυχημένη παρέμβαση στην κατάπαυση πυρός μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες θέλουν να ενισχύσουν τα μετριοπαθή στοιχεία της Παλαιστινιακής Αρχής, ώστε να υπάρχει κάποιος συνομιλητής που θα μπορούσε να συνεννοηθεί το Ισραήλ για μία λύση.

Σε αυτό το πλαίσιο, θεωρεί σημαντική τη δέσμευση της Χαμάς «να μην ακουμπήσει ούτε σεντ αναπτυξιακής βοήθειας» για την αντιμετώπιση της αποπνικτικής κατάστασης στα παλαιστινιακά εδάφη.

Παρ’ όλα αυτά, ο βασικός στόχος του Μπάιντεν είναι η ανασύσταση της συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Η στάση των Ηνωμένων Πολιτειών όλες τις προηγούμενες ημέρες θεωρείται κομβική για τη διοίκηση Μπάιντεν, ώστε να πειστεί ο Νετανιάχου και το Ισραήλ τόσο για τις θετικές διαθέσεις της, όσο και για την αποτελεσματικότητα της.

Άλλωστε, ήδη το προηγούμενο διάστημα, οι Ρεπουμπλικάνοι χτυπούν συνεχόμενα το Μπάιντεν, συνδέοντας την προσπάθεια του για συμφωνία με το Ιράν, κατηγορώντας την Τεχεράνη πως βρίσκεται πίσω από τις επιθέσεις της Χαμάς και οπότε τυχόν συμφωνία θα αποτελέσει κίνδυνο για το Ισραήλ.

Ωστόσο, η Ρωσία και το Ιράν είναι έτοιμοι να εκμεταλλευτούν την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων στο Αφγανιστάν. Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι περισσότερο απασχολημένες να βρεθεί μία λύση για τους χιλιάδες ανθρώπους που συνεργάζονταν τόσο καιρό στη χώρα και τώρα ήδη αρκετοί έχουν μείνει στο έλεος των Ταλιμπάν, ενώ η μεγάλη πλειοψηφία θα αποτελέσει θεμιτό στόχο των ακραίων στοιχείων.

Τα διδάγματα από το πρόσφατο παρελθόν αλλά και οι εικόνες παράδοσης πρώην συνεργατών τους στους Ταλιμπάν τους ωθούν να προσπαθήσουν ακόμα και με ειδικές διατάξεις για τη διευκόλυνση μετανάστευση τους, με διακομματική συναίνεση.

Όμως, η Ρωσία και το Ιράν βρίσκονται σε επαφή με τους Ταλιμπάν εδώ και καιρό, για το οποίο οι Ηνωμένες Πολιτείες τους κατηγορούν, στεκόμενοι ιδιαίτερα στις προμήθειες εξοπλισμού. Τώρα βέβαια, Τεχεράνη και Μόσχα είναι έτοιμοι για τη νέα ισορροπία και δεν είναι πρόθυμοι να διευκολύνουν τους Αμερικανούς και τους συμμάχους τους.

Όλο τον προηγούμενο μήνα, η Ρωσία διεξήγαγε μεγάλης κλίμακας στρατιωτικές ασκήσεις σε γειτονικά κράτη, όπως το Τατζικιστάν, ενώ ανανέωσε τις στρατιωτικές διακρατικές συμφωνίες της, θεωρητικά για να διαχειριστεί τις συνέπειες από ακραία στοιχεία, που θα επωφεληθούν από την αμερικανική υποχώρηση.

Ωστόσο, ο πραγματικός λόγος είναι πως η Μόσχα θέλει να κυριαρχήσει στην περιοχή της Κεντρικής Ασίας που αποτελεί το μαλακό υπογάστριο της.

Το Αφγανιστάν άλλωστε έχει τη συμβολική σημασία του στην κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης πριν από σχεδόν 30 χρόνια. Όμως παντού πλέον, η Μόσχα φαίνεται να είναι ένα βήμα μπροστά από την Ουάσιγκτον.