Ανακούφιση στις αγορές από την επικράτηση Μακρόν

Ανακούφιση στις αγορές από την επικράτηση Μακρόν

Τελικά τα προγνωστικά και οι δημοσκοπήσεις επαληθεύθηκαν, και ο πρόεδρος Μακρόν εξασφάλισε την επανεκλογή του στον δεύτερο γύρο των γαλλικών προεδρικών εκλογών. Παρά την εντύπωση που δημιουργήθηκε αμέσως μετά τον πρώτο γύρο, η Μαρίν Λεπέν δεν κατάφερε να τον πλησιάσει, αφού η διαφορά μεταξύ των δύο αντιπάλων μεγάλωνε σταθερά με την πάροδο του χρόνου. Η τηλεοπτική αναμέτρησή τους το βράδυ της Μεγάλης Τετάρτης δεν βοήθησε τη Λεπέν, η οποία χρειαζόταν μία πολύ καθαρή νίκη απέναντι στον αντίπαλό της προκειμένου να κερδίσει την εμπιστοσύνη και άλλων ψηφοφόρων.

Παρά το γεγονός πως, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις που έγιναν αμέσως μετά την τηλεμαχία, σχεδόν οι μισοί τηλεθεατές χαρακτήρισαν τον Μακρόν «αλαζόνα», το οικονομικό πρόγραμμα της Λεπέν, η οποία υποσχόταν να βοηθήσει τον μέσο Γάλλο πολίτη να αντιμετωπίσει τον πληθωρισμό και την ακρίβεια, δεν μπόρεσε να πείσει το κοινό. Αυτό, σε συνδυασμό με το ότι περίπου οι μισοί τηλεθεατές δήλωσαν πως η Λεπέν τους φοβίζει, μάλλον εξηγεί την αδυναμία της να κερδίσει νέους οπαδούς. Κάτι άλλο που φαίνεται πως βοήθησε τον επανεκλεγέντα πρόεδρο είναι το γεγονός πως αμέσως μετά τον πρώτο γύρο των εκλογών αποφάσισε να εγκαταλείψει τη συνεχή ενασχόλησή του με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και να αρχίσει τις προεκλογικές περιοδείες, ιδίως στις περιοχές που έδειξαν σαφή προτίμηση στην αντίπαλό του.

Έξω από τη Γαλλία, το κυρίαρχο συναίσθημα, ήταν αυτό της ανακούφισης. Οι αγορές μετοχών, ομολόγων και συναλλάγματος δεν ήθελαν σε καμία περίπτωση να μπουν σε μία διαδικασία απομάκρυνσης της Γαλλίας από βασικές γραμμές της κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής. Μπορεί η Λεπέν να έχει αποκλείσει εδώ και καιρό το Frexit, την έξοδο της Γαλλίας από την Ευρωζώνη ή ακόμα και από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά πολλές από τις θέσεις και εξαγγελίες της είναι αντίθετες με θέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θεωρούνται εδώ και καιρό δεδομένες. Για παράδειγμα, έχει δηλώσει πως θα αγνοήσει την ευρωπαϊκή νομοθεσία σε διάφορους τομείς, ειδικά σε ό,τι έχει να κάνει με το ελεύθερο εμπόριο εντός της Ένωσης, ενώ έχει επίσης δηλώσει πως θα μειώσει την οικονομική συνεισφορά της Γαλλίας στον κοινό ευρωπαϊκό προϋπολογισμό.

Γενικά, το οικονομικό της πρόγραμμα έχει έντονα στοιχεία προστατευτισμού, όπως τη δέσμευση για προνομιακή μεταχείριση των γαλλικών επιχειρήσεων σε σχέση με τις «ξένες» κατά τη διαδικασία ανάθεσης συμβολαίων κάθε είδους από την κυβέρνηση. Επίσης, το πρόγραμμα Λεπέν εκτιμάται πως θα προκαλούσε σημαντική αύξηση του δημοσίου χρέους, καθώς προβλέπει σημαντικές μειώσεις των έμμεσων φόρων, στα καύσιμα και το ηλεκτρικό ρεύμα και πλήρη κατάργησή τους σε εκατό «απολύτως απαραίτητα» είδη.

Εκτός από τα οικονομικά ζητήματα που φοβίζουν τις αγορές και - συχνά - ενοχλούν την ηγεσία της ευρωπαϊκής ένωσης, ανησυχία προκαλούσε και το ενδεχόμενο πρόκλησης μεγάλης κοινωνικής αναταραχής στην περίπτωση εκλογής της Μαρίν Λεπέν. Ο αρνητικός τρόπος με τον οποίον αναφέρεται στους μετανάστες (συνήθως μουσουλμάνους), η επίρριψη σε αυτούς μεγάλου μέρους της ευθύνης για την «παρακμή» της Γαλλίας και η δέσμευσή της να σταματήσει την οικονομική τους ενίσχυση από το κράτος ήταν εγγύηση για πρόκληση σημαντικής αναταραχής. Πέρα όμως από τα κοινωνικά ζητήματα, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και ο πόλεμος που ξέσπασε έκανε πολύ πιο επίκαιρο το θέμα των σχέσεων της Λεπέν με τη Ρωσία και την απροθυμία της να συνταχθεί με την επίσημη θέση της Γαλλίας και των περισσότερων δυτικών χωρών απέναντι στη Ρωσία, τον πρόεδρο Πούτιν και τη ρωσική επιθετικότητα. Πιθανή εκλογή της Λεπέν θα μπορούσε να δημιουργήσει μεγάλες ρωγμές στη δυτική συμμαχία που δημιουργήθηκε το τελευταίο δίμηνο.

Η αλήθεια είναι βέβαια πως μετά την αρχική – ίσως και αδικαιολόγητη – έκπληξη και ανησυχία που προκάλεσε το αποτέλεσμα του πρώτου γύρου, η σταδιακή άνοδος των δημοσκοπικών επιδόσεων του Μακρόν καθησύχασε τους επενδυτές. Έτσι μπορούμε να εξηγήσουμε τη σχετικά πρώτη αδιάφορη αντίδραση των αγορών στην είδηση της επικράτησης του Γάλλου προέδρου. Ούτως ή άλλως, οι αγορές έχουν αρκετά άλλα πράγματα στο κεφάλι τους αυτή την εποχή. Τον πόλεμο, την ενεργειακή κρίση, τα προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες και – κυρίως – την αύξηση των επιτοκίων που συνοδεύει την έκρηξη του πληθωρισμού. Η αντίδραση θα ήταν έντονη, και μάλιστα έντονα αρνητική, στην περίπτωση που τα προγνωστικά ανατρέπονταν και η Μαρίν Λεπέν είχε καταφέρει την ανατροπή (εδώ βέβαια κάνουμε μία εκτίμηση εκ του ασφαλούς!).

Όσο και αν χάρηκαν οι αγορές, και ο ίδιος ο Εμμανουέλ Μακρόν, τα πράγματα δεν θα είναι καθόλου εύκολα για αυτόν. Πρώτα απ’ όλα, σε λιγότερο από δύο μήνες έχει μπροστά του τη δοκιμασία των βουλευτικών εκλογών, από τις οποίες θα εύχεται να προκύψει ένα αποτέλεσμα που να διευκολύνει το έργο τους, δηλαδή πλειοψηφία που να έχει θετική προδιάθεση προς τις πρωτοβουλίες που θα πάρει στη συνέχεια, κυρίως οικονομικού χαρακτήρα. Δεδομένων των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν αυτή τη στιγμή οι Γάλλοι πολίτες, λόγω της αύξησης του πληθωρισμού και της ενεργειακής κρίσης, είναι πολύ πιθανόν να υιοθετήσει μία «φιλολαϊκή» πολιτική.

Ήδη έχει προχωρήσει σε μέτρα ανακούφισης των πολιτών και των επιχειρήσεων από τις συνέπειες της αύξησης των τιμών των καυσίμων και του ηλεκτρικού ρεύματος, και δεν αποκλείεται να προχωρήσει παραπέρα, παίρνοντας και μέτρα απ’ ευθείας ενίσχυσης των πολιτών με χαμηλά εισοδήματα, οι οποίοι πλήττονται πιο έντονα από την αύξηση του κόστους ζωής. Επίσης, θα πρέπει να βρει τρόπο να πείσει τους μουσουλμάνους ψηφοφόρους, οι οποίοι κατά 70% ψήφισαν στον πρώτο γύρο τον Ζαν Λυκ Μελανσόν και, κατά πάσα πιθανότητα, στον δεύτερο γύρο ψήφισαν τον πρόεδρο με βαριά καρδιά, πως αξίζει να δώσουν την ψήφο τους στους υποψήφιους βουλευτές που τον υποστηρίζουν. Αν από τις βουλευτικές εκλογές προκύψουν ευνοϊκοί συσχετισμοί στο Γαλλικό κοινοβούλιο, τότε ο Εμμανουέλ Μακρόν θα πρέπει να προχωρήσει πραγματικά στη δεύτερη προεδρική του θητεία.

Και εδώ, οι δυσκολίες δεν θα είναι λίγες, και εντός και εκτός Γαλλίας. Μέσα στην χώρα, θα πρέπει να προσπαθήσει να προωθήσει τη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος, εγχείρημα καθόλου εύκολο, μην ξεχνάμε πως υπό το βάρος σημαντικών αντιδράσεων έχει ήδη κατεβάσει από τα 65 στα 64 χρόνια την προτεινόμενη ηλικία συνταξιοδότησης. Όσο αφορά στα διεθνή ζητήματα, εκεί θα προσπαθήσει να συμμετάσχει ενεργά στην προσπάθεια της Ευρώπης να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα που έχει δημιουργήσει ο πόλεμος στη Ρωσία και η διαφαινόμενη διαίρεση του κόσμου σε στρατόπεδα, για πρώτη φορά μετά το πέρας του ψυχρού πολέμου.

Είτε θα πρέπει να ασχολείται με την απαλλαγή της Ευρώπης από την εξάρτησή της από το ρωσικό φυσικό αέριο ταυτόχρονα με την εφαρμογή του σχεδίου της πράσινης μετάβασης, είτε με τη δημιουργία κοινής ευρωπαϊκής αμυντικής πολιτικής, θα βρίσκεται σε εγρήγορση καθ’ όλη τη διάρκεια της δεύτερης θητείας του. Και θα βρίσκει συχνά την ευκαιρία να αφήνει πίσω του για λίγο τα προβλήματα που - πιθανότατα - θα αντιμετωπίζουν οι προσπάθειές του για να εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις που έχει υποσχεθεί εδώ και χρόνια στην πατρίδα του.