Του Θεόδωρου Σεμερτζίδη
Η κρίση του 2008 προήλθε από τον τραπεζικό κλάδο, αναγκάζοντας τις κεντρικές τράπεζες σε μία άνευ προηγουμένου ποσοτική χαλάρωση προκειμένου να σώσουν το τραπεζικό σύστημα από την κατάρρευση.
Το τελευταίο διάστημα ο τραπεζικός κλάδος βρίσκεται και πάλι στο επίκεντρο της ειδησεογραφίας προκαλώντας την ανησυχία των επενδυτών καθώς υπάρχουν αθρόες πωλήσεις τραπεζικών μετοχών. Το ανησυχητικό όμως είναι ότι τις μεγαλύτερες ανησυχίες προκαλούν οι ευρωπαϊκές τράπεζες.
Εξάλλου πριν από λίγο καιρό η ανακοίνωση ζημιών από την Deutsche Bank, ύψους 6 δισεκατομμυρίων ευρώ, αποτέλεσε την έναρξη της αντίστροφης μέτρησης τόσο για την ίδια την τράπεζα όσο και για τον ευρωπαϊκό κλάδο γενικότερα.
Είναι γνωστή η λαϊκή παροιμία πως καπνός χωρίς φωτιά δεν υπάρχει, κι όσο οι ιθύνοντες μας καθησυχάζουν εμείς ψάχνουμε για την φωτιά.
Εξάλλου αυτό επιβεβαιώνει και το παρακάτω γράφημα, το οποίο απεικονίζει το διατραπεζικό επιτόκιο δανεισμού για τις ευρωπαϊκές τράπεζες που, όπως παρατηρούμε, το τελευταίο διάστημα κινείται και πάλι ανοδικά.
Πηγή γραφήματος:Bloomberg
Κι εάν το επιτόκιο δανεισμού μεταξύ των τραπεζών δεν προκαλεί ακόμη ανησυχίες, ίσως το παρακάτω γράφημα παρουσιάζει μία πληρέστερη εικόνα σχετικά με την κατάσταση δανεισμού μεταξύ των τραπεζών. Όπως διακρίνουμε η διαφορά (spread) μεταξύ επιτοκίου overnight και επιτοκίου δανεισμού τριών μηνών βρίσκεται κοντά στα υψηλά του 2015 με τάση να διευρυνθεί ακόμη περισσότερο.
Πηγή γραφήματος:Bloomberg
Ακόμη πιο ανησυχητική είναι η κατάσταση όσον αφορά τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (Non-Performing Loans), κι εάν οι ιθύνοντες των Βρυξελλών δείχνουν μεγαλύτερη ευαισθησία σχετικά με τα ελληνικά NPLs, τότε θα πρέπει πραγματικά να χάσουν τον ύπνο τους για τα ιταλικά μη εξυπηρετούμενα δάνεια, τα οποία βρίσκονται λίγο πάνω από τα €350 δισεκατομμύρια, με τις Γαλλικές και Ισπανικές τράπεζες να ακολουθούν με λίγο λιγολτερα από €200 δισεκατομμύρια (βλ. παρακάτω γράφημα).
Πηγή γραφήματος:Bloomberg
Απόρροια των μη εξυπηρετούμενων δανείων αποτελεί το παρακάτω γράφημα το οποίο απεικονίζει την απόδοση των δανείων σε ήδη επιβαρυμένες με δάνεια επιχειρήσεις. Όπως διαπιστώνουμε η απόδοση των συγκεκριμένων δανείων μέχρι και το 2015 ήταν υψηλότερη στην Ευρώπη από ό,τι στις ΗΠΑ, με μόνη εξαίρεση το 2012 όταν οι ΗΠΑ υπερείχαν σε απόδοση έναντι της Ευρώπης.
Πηγή γραφήματος:Bloomberg
Επίσης αποδεικνύεται πως το management των ευρωπαϊκών τραπεζών αργεί να αντιληφθεί τις αλλαγές στην οικονομία, καθώς δεν υπάρχει κάποια ουσιαστική μείωση δανείων σε σχέση με τις αμερικανικές τράπεζες. Ο ευρωπαϊκός δείκτης δανείων βρίσκεται σχεδόν στα ίδια επίπεδα σε αντίθεση με τον αντίστοιχο αμερικανικό, που από το δεύτερο εξάμηνο του προηγούμενου έτους καταγράφει πτώση (βλ. παρακάτω γράφημα).
Πηγή γραφήματος:Bloomberg
Χαρακτηριστικό είναι το παρακάτω γράφημα που απεικονίζει την πορεία των μετοχών των τραπεζών και την ανάπτυξη των δανείων σε μη χρηματοοικονομικές εταιρείες στην ευρωζώνη. Όπως διαπιστώνουμε, βρίσκονται σε θετική συσχέτιση μεταξύ τους, καθώς η πτώση των μετοχών ακολουθείται από πτώση την ανάπτυξης των δανείων. Στην παρούσα φάση όμως, λόγω του ότι υπήρξε απότομη πτώση των μετοχών του τραπεζικού κλάδου, ενδιαφέρον έχει να δούμε εάν στους επόμενους μήνες θα ακολουθήσει αντίστοιχη μείωση και στην ανάπτυξη των δανείων.
Όπως μπορούμε να συμπεράνουμε από τα παραπάνω, η «φωτιά» για τον ευρωπαϊκό τραπεζικό κλάδο υπάρχει και αναμένεται η αντίδραση της ΕΚΤ σε ρόλο… πυροσβέστη. Άραγε θα θυσιάσει για ακόμη μία φορά η ΕΚΤ την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής οικονομίας για χάρην των τραπεζών με χρήματα των ευρωπαίων φορολογουμένων, ή θα αποφασίσει την δυσάρεστη και επώδυνη λύση του bail in;
