Στα μέσα της δεκαετίας του ’90, Έλληνας, υψηλόβαθμο στέλεχος μεγάλης πολυεθνικής εταιρίας, βρέθηκε στη Σουηδία στο πλαίσιο των - πολύ συνηθισμένων τότε - επαγγελματικών ταξιδιών στο εξωτερικό. Στη χαλαρή συζήτηση που ακολούθησε το meeting, ο Σουηδός ρώτησε τον δικό μας για τα οικονομικά πράγματα στην Ελλάδα. Πώς είναι οι μισθοί, η φορολογία, οι παροχές του κράτους, το επίπεδο των υπηρεσιών.
Η απάντηση, ότι οι μισοί και περισσότεροι αποκρύπτουν τα εισοδήματά τους από την εφορία, έφερε στο Σουηδό μια έκρηξη απαξίας.
Του ήταν αδιανόητο πως, εν προκειμένω γιατροί με πολύ υψηλές αμοιβές, ζητούσαν και λάμβαναν μαύρα και αδήλωτα εισοδήματα. Ρώτησε τον συνομιλητή του, τι κάνει όταν βλέπει αυτό να συμβαίνει σχεδόν καθολικά στον εργασιακό του χώρο.
Αντί απάντησης ο δικός μας αντέστρεψε το ερώτημα «εσύ τι θα έκανες;». Η απάντηση του Σουηδού ήταν ακαριαία χωρίς σκέψη και χωρίς δισταγμό «πρώτα θα έλεγα στον ίδιο ότι αυτό που κάνει δεν είναι σωστό. Εάν το συνέχιζε θα τον κατήγγειλα στις φορολογικές αρχές. Διότι θέλω από το κράτος μου, να παρέχει καλά σχολεία για τα παιδιά μου, καλές υπηρεσίες υγείας, αξιοπρεπείς συντάξεις, καλά δημόσια μέσα μεταφοράς. Πώς θα τα διασφαλίσει εάν δεν πληρώνουμε τους φόρους μας;».
Τα ερωτήματα του Σουηδού πολίτη δεν ετέθησαν ποτέ ως ερωτήματα προς τον Έλληνα;
Δεν φταίει εξ’ ολοκλήρου για τη νοοτροπία και την κουλτούρα που απέκτησε. Πέρασαν εξάλλου δεκαετίες που και αυτά που το κράτος μάζευε από τους φόρους των λίγων, χάνονταν σε μαύρες τρύπες. Εξαφανίζονταν και η εμπιστοσύνη των έντιμων και συνεπών στο κράτος και έσπευδαν κι αυτοί ακολουθήσουν το μαύρο παράδειγμα των πολλών. Τόσα χρόνια μετά, ο φαύλος κύκλος δεν έχει σπάσει ακόμη.
Η μεταρρύθμιση - τομή που θα επέβαλε τις ηλεκτρονικές συναλλαγές σε όλα και για όλους, δεν έχει προχωρήσει στον βαθμό που θα ήταν σωτήριος.
Το κράτος χάνει έσοδα δισεκατομμυρίων και οι φορολογούμενοι κρύβουν μαύρο χρήμα αντίστοιχου ύψους ή και μεγαλύτερο.
Σε αυτή την εξίσωση χαμένο είναι το σχεδόν 17% των Ελλήνων που δηλώνουν στην εφορία εισόδημα πάνω από 20.000 και παραμένει το κυρίως φορολογικό υποζύγιο.
Είναι αυτοί που δεν δικαιούνται κανένα Pass και φροντίζουν για τα Pass όλων των υπολοίπων. Μισθωτοί και συνταξιούχοι στην πλειοψηφία τους χωρίς άλλες πηγές εισοδήματος.
Δεν έχουμε την απαίτηση από την κυβέρνηση της ΝΔ να προχωρήσει προεκλογικά στην αυτοκτονική πολιτικά δέσμευση για διεύρυνση της φορολογικής βάσης, με τον μοναδικό ίσως τρόπο που μπορεί να υπάρξει. Αλλά ας το κάνει με τη μέθοδο του ιδρυτή της «υπάρχουν πράγματα που λέγονται αλλά δεν γίνονται και πράγματα που γίνονται και δεν λέγονται». Αν όχι τώρα δεν θα γίνει ποτέ. Ούτε Σχολεία, ούτε υγεία, ούτε μισθούς, ούτε συντάξεις Σουηδίας δεν θα αποκτήσουμε αν δεν μάθουμε να σκεφτόμαστε ή δεν υποχρεωθούμε να λειτουργούμε όπως ο Σουηδός της ιστορίας. Πληρώνεις φόρους, έχεις κράτος.