To πουλόβερ της ρωσικής ενεργειακής παντοκρατορίας αρχίζει να ξηλώνεται. Τους επόμενους μήνες ολοένα και περισσότερο υγροποιημένο αέριο από ΗΠΑ, Κατάρ, Αίγυπτο και αλλού, θα φτάνει στα ρωσοκρατούμενα Βαλκάνια. Το νέο καθεστώς βιώνει ήδη η Βουλγαρία, ακολουθεί η Β.Μακεδονία, ενώ σε ένα χρόνο από σήμερα, αμερικανικά φορτία LNG θα καλύπτουν τις ενεργειακές ανάγκες ακόμη και της Ουκρανίας, φτάνοντας στην ίδια τη ρωσική αυλή, μέσω Αλεξανδρούπολης.
Στο βορειοελλαδίτικο λιμάνι, ΗΠΑ και Ευρώπη δεν βλέπουν μόνο μια νέα πύλη αερίου για τα Βαλκάνια. Βλέπουν τη βάση για περαιτέρω αποδυνάμωση της επικυριαρχίας της Μόσχας μέσα από μια ενεργειακή απόβαση στο στενό πυρήνα της γειτονιάς της.
Σε αυτό το κλίμα, η Αλεξανδρούπολη, που χαρακτηρίζεται ήδη ως η «Σούδα του Βορρά» μέσα από την ελληνοαμερικανική αμυντική συμφωνία συνιστά μια μεγάλη ευκαιρία για την Ελλάδα, της οποίας ο ρόλος έχει ήδη αναβαθμιστεί. Την ώρα που η Γερμανία εισάγει πλέον ολοένα και περισσότερο LNG από Ολλανδία- Βέλγιο και η Πολωνία καλύπτει τις ανάγκες της μέσω τρίτων, στο Νότο η Ελλάδα αποτελεί από την περασμένη Τετάρτη - οπότε και η Μόσχα έκλεισε τη στρόφιγγα στη Βουλγαρία - τον αποκλειστικό της προμηθευτή. Ο πόλεμος έχει ήδη αναβαθμίσει τον ενεργειακό της ρόλο, και το ενεργειακό «χαρτί» της Αλεξανδρούπολης μπορεί να την αναβαθμίσει περαιτέρω. Πώς;
Όταν το 2023, θα έχει ολοκληρωθεί ο τερματικός σταθμός της Αλεξανδρούπολης, η εγκατάσταση θα μπορεί να δέχεται φορτία LNG από κάθε μέρος του πλανήτη, όπως από ΗΠΑ και Κατάρ. Το υγροποιημένο αέριο αφού πρώτα θα αεριοποιείται στη συγκεκριμένη εγκατάσταση, θα εισέρχεται στο εθνικό σύστημα αγωγών και από εκεί μέσω του υπό κατασκευή ελληνοβουλγαρικού αγωγού IGB, θα μεταφέρεται στη Βουλγαρία, και μετά, μέσω ενός συστήματος διασυνδετηρίων αγωγών, θα μπορεί να διοχετεύεται σε Σερβία, Ρουμανία και Β. Μακεδονία. Δεκάδες εταιρείες γειτονικών χωρών, από ΗΠΑ, Μέση Ανατολή και traders ζητούν να κλείσουν χωρητικότητα στον FSRU, ενώ το ίδιο ισχύει για παραγωγούς φυσικού αερίου που θέλουν να πουλήσουν αέριο στα Βαλκάνια. Για ένα έργο, προϋπολογισμού κοντά στα 400 εκατ. ευρώ, με τεχνική δυναμικότητα 5,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα το χρόνο, η Gastrade, η οποία και το υλοποιεί, δέχεται αιτήματα για δέσμευση χωρητικότητας από 500 εκατ. κ.μ. έως και 1 δισ. κμ.
Ο μεγάλος στόχος λέγεται Αν. Ευρώπη και Ουκρανία και το μέσο για να φτάσει το LNG ως εκεί, ο παροπλισμένος σήμερα Trans Balkan Pipeline. Ένας αγωγός που κάποτε τροφοδοτούσε και την Ελλάδα, αλλά από το 2020, οπότε και αντικαταστάθηκε από τον Turkish Stream, έπαψε να λειτουργεί. Στο νέο πλέον περιβάλλον, η αχρησιμοποίητη υποδομή που ξεκινά από την Ουκρανία, διασχίζει τη Μολδαβία και Ρουμανία για να φθάσει στη Βουλγαρία, όπου σπάσει σε δύο τμήματα, ένα προς Ελλάδα και ένα προς Τουρκία, θα μπορούσε να διαδραματίσει ένα νέο ρόλο. Εφόσον με την κατάλληλη επένδυση γίνει αντίστροφης ροής, σε συνδυασμό με τον υπό κατασκευή ελληνο-βουλγαρικό αγωγό IGB και τα παρακλάδια του, η παραπάνω εγκαταλελειμμένη υποδομή είναι σε θέση να στέλνει φυσικό αέριο στην Ουκρανία, με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι Βουλγαρία και ΗΠΑ βρίσκονται ήδη σε συζητήσεις πάνω στο συγκεκριμένο project.
Η απόφαση της Σόφιας
Στην ουσία, τα χέρια της Δύσης έλυσε η πρόσφατη απόφαση της Σόφιας να μην ανανεώσει τη σύμβαση με την Gazprom, μετά και την αλλαγή στάσης της νέας κυβέρνησης απέναντι στη Μόσχα, οδηγώντας στη διακοπή της παροχής ρωσικού αερίου. Καταλυτικός και ο ρόλος του υπό κατασκευή IGB, ενός αγωγού μήκους 182 χιλιομέτρων που πρόκειται να έχει ολοκληρωθεί τον Ιούνιο, θα συνδέσει τα δίκτυα Ελλάδας και Βουλγαρίας, θα έχει αρχική ετήσια δυναμικότητα 3 δισ. κυβικά μέτρα (bcm) αλλά και δυνατότητα αύξησης της χωρητικότητας. Όταν θα τεθεί σε λειτουργία, η Βουλγαρία θα μπορεί να λαμβάνει μέσω αυτού το φυσικό αέριο που φέρνει ο αγωγός TAP, ο οποίος μεταφέρει αζερικό αέριο στην ευρωπαϊκή αγορά.
Στην ουσία, ο πόλεμος δίνει την ευκαιρία στην Ελλάδα να μετατραπεί σε ενεργειακό κόμβο με καταλυτικό το ρόλο της Αλεξανδρούπολης για την ενεργειακή θωράκιση της Ευρώπης. Τυχαίο δεν είναι ότι στα χθεσινά εγκαίνια κατασκευής του έργου, πέραν των ηγετών της Βουλγαρίας, της Σερβίας και της Βόρειας Μακεδονίας, παρέστη ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ. Το εγχείρημα απεξάρτησης της Ευρώπης από τη Ρωσία δεν είναι εύκολο, κινήσεις ωστόσο όπως της Αλεξανδρούπολης δείχνουν ότι μπαίνουν οι βάσεις, ενώ ο πόλεμος επιταχύνει έργα και πολιτικές, όπως η απόφαση της ΕΕ που θα ανακοινωθεί εντός του Μαΐου, να απεξαρτηθεί από το ρωσικό αέριο.
