Από τα συγκριτικά στοιχεία όλων των διεθνών οργανισμών προκύπτουν δύο παράδοξα σε σχέση με την φορολογία στην Ελλάδα: αυτό που δεν θέλουμε να ακούμε, ότι η χώρα μας υπολείπεται σε φόρους και εισφορές πολλών άλλων χωρών και συνολικά του μέσου όρου της Ε.Ε., και ότι την ίδια στιγμή υπάρχει τεράστια φοροδιαφυγή και φοροαποφυγή την οποία όλοι γνωρίζουμε και βιώνουμε.
Οι δύο αυτές παρατηρήσεις δίνουν και την απάντηση γιατί όλες οι κυβερνήσεις και οι δανειστές μας που χειρίστηκαν μνημόνια τα τελευταία χρόνια, δεν έχουν κανένα μα κανένα πρόβλημα να εξαπολύουν αλλεπάλληλες φοροεπιδρομές για να συγκεντρώσουν κάθε φορά τα λεφτά που λείπουν ώστε να «βγαίνει ο λογαριασμός». Κατά κάποιο τρόπο η αύξηση των έμμεσων φόρων (ΦΠΑ, ΕΦΚ) είναι πιο δίκαιη ώστε να πληρώνουν όσοι καταναλώνουν περισσότερο, αλλά και η αναδιάταξη των άμεσων φόρων είναι απαραίτητη για να πληρώνουν περισσότεροι και όσοι καταφέρνουν να φοροαποφεύγουν αποκρύπτοντας εισοδήματα.
Το πρόβλημα, όμως, με την Ελλάδα δεν είναι τόσο οι φόροι, όσο το εισόδημα που από το 80% του κοινοτικού μέσου όρου οδεύει πλέον στο 55%, και η εκτεταμένη φοροδιαφυγή. Πρόκειται ακριβώς για αυτή τη λεπτή ισορροπία που κάνει πολλούς να πιστεύουν ότι το σημείο καμπής σε ότι αφορά την υπερφορολόγηση πλέον έχει ξεπεραστεί, και κάθε νέος φόρος που θα επιβάλλεται θα αφαιρεί αντί να προσθέτει έσοδα στο κράτος. Αν δεν είχαμε χάσει περίπου 70 δισ. ευρώ από το ΑΕΠ την τελευταία εξαετία, 30 δισ. ευρώ από την κατανάλωση, αν η χώρα δεν πλημμύριζε από 1 εκατομμύριο ανέργους και όλοι πλήρωναν αυτό που τους αναλογούσε, οι φόροι θα ήταν ίσως το λιγότερο που θα μας ένοιαζε.
Αν κοιτάξει κανείς τι ισχύει για φόρους και εισφορές σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε, θα διαπιστώσει ότι η Ελλάδα βρίσκεται θεωρητικά σε καλύτερη θέση από τις περισσότερες. Δικαιούμαστε, όμως, να «φωνάζουμε» επειδή ενώ συγκλίνουμε στους φόρους αποκλίνουμε πλέον τερατωδώς στο εισόδημα σε σχέση με τις αναπτυγμένες οικονομίες, και επίσης έχουμε κάθε λόγο να ζητούμε να βρεθούν ξεχωριστές λύσεις επειδή η Ελλάδα έχει την ατυχία να γειτνιάζει με χώρες που μπροστά της μοιάζουν με φορολογικούς παραδείσους για τις επιχειρήσεις, τους επενδυτές και τους κατοίκους τους, όπως λ.χ η Βουλγαρία (10% φόρος επί των κερδών), η Κύπρος (12,5%) κ.α
Για να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι σε σχέση με τους φόρους και τις εισφορές:
- Στην Ελλάδα ο φόρος επί των κερδών είναι 29%, οι εισφορές των εργοδοτών 24,5%, οι εισφορές των εργαζομένων 15,5% και ο ΦΠΑ 23%. Συγκριτικά με τα επίπεδα κερδοφορίας των εταιρειών και μισθών των εργαζομένων, οι επιβαρύνσεις είναι πλέον εφιαλτικές. Ο ΟΟΣΑ υπολογίζει ότι το 2014 η επιβάρυνση ενός μισθωτού με δύο παιδιά σε φόρους και εισφορές έφτανε το 44% των εισοδημάτων του, ενώ ο ΣΕΒ ανεβάζει στο 60% την επιβάρυνση για μικτές αποδοχές 2.400 ευρώ.
- Η Γερμανία φορολογεί με συντελεστή 29,65% τα επιχειρηματικά κέρδη, παίρνει 19,3% εισφορές από τους εργοδότες, και 20% από τους εργαζόμενους ενώ ο συντελεστής ΦΠΑ στη χώρα είναι 19%.- Στην Ιταλία ο συντελεστής φόρου των εταιρικών κερδών ξεπερνά το 31%, οι εισφορές των εργοδοτών είναι 30%, ενώ οι εισφορές των εργαζόμενων είναι πολύ χαμηλότερες στο 10,5% και ο ΦΠΑ στο 22%.
-Στην Ισπανία τα κέρδη φορολογούνται με 28%, οι εργοδότες έχουν εισφορές 30%, οι εργαζόμενοι μόλις 6,3% και ο ΦΠΑ είναι 21%.
-Στην Πορτογαλία ο συντελεστής φόρου για τα κέρδη είναι 21%, οι εργοδοτικές εισφορές 24%, και οι εισφορές των εργαζόμενων στο 11%, με τον ΦΠΑ επίσης στο 23%.
Υπάρχουν φυσικά και πολλές άλλες χώρες που έχουν σημαντικά χαμηλότερες επιβαρύνσεις και άλλες με αρκετά υψηλότερες. Σύμφωνα με τη Eurostat, αν εξεταστεί κάθε κράτος μέλος, η σχετική σημασία των διαφόρων κατηγοριών εσόδων ποικίλλει σε μεγάλο βαθμό. Για παράδειγμα, οι φόροι ανήλθαν το 2014 σε λιγότερο από το 50 % των εσόδων του δημοσίου στη Σλοβακία, στην Τσεχική Δημοκρατία, στη Λιθουανία και στη Σλοβενία, αλλά σχεδόν στο 86,4 % των συνολικών εσόδων της γενικής κυβέρνησης στη Δανία και στο 77,9 % στη Σουηδία.
Σύμφωνα με στοιχεία του ΣΕΒ το 2014 το εισόδημα προ φόρων και εισφορών ανερχόταν σε 175,1 δισ. ευρώ, οι φόροι εισοδήματος, πλούτου κ.λπ. σε 10,5 δισ. ευρώ και οι εισφορές κοινωνικής ασφάλισης σε 30,6 δισ. ευρώ, με το διαθέσιμο εισόδημα να διαμορφώνεται σε 134,1 δις. ευρώ. Ως ποσοστό του διαθέσιμου εισοδήματος, οι φόροι και οι εισφορές κοινωνικής ασφάλισης διαμορφώνονται πλέον σε 23,4% του εισοδήματος των νοικοκυριών το 2014, έναντι 19,4% το 2009.
Με μια πρώτη ανάγνωση και ειδικά αν συγκρίνει κανείς τους συνολικούς φόρους ως ποσοστό του ΑΕΠ, δεν προκύπτει ότι οι Έλληνες υπερφορολογούνται. Αυτή είναι όμως μια «μαγική εικόνα» η οποία σε καμία περίπτωση δεν αφορά στους μισθωτούς που επωμίζονται μεγάλο βάρος καταβολής φόρων. Το συνολικό εισόδημα, όμως, των νοικοκυριών φτάνει τα 153 δις. ευρώ (χωρίς παροχές σε είδους) και το φορολογητέο τους εισόδημα είναι 74 δις. ευρώ επί του οποίου καταβάλλονται φόροι εισοδήματος και ειδική εισφορά αλληλεγγύης 8,7 δις. ευρώ ή 11,8% μέσο φορολογικός συντελεστής.
Το στοιχείο αυτό κάνει τους αναλυτές να θεωρούν ότι η έκταση της φοροδιαφυγής που γίνεται είναι τεράστια σε όλα τα επίπεδα, και δεδομένου ότι δεν έχουν όλοι οι φορολογούμενοι τις ίδιες δυνατότητες να κρύψουν φόρους, αυτό σημαίνει ότι κάποιοι υπερφορολογούνται την ίδια στιγμή που άλλοι δεν πληρώνουν το μερίδιο φόρων που τους αναλογεί.
Τι πληρώνουν τα νοικοκυριά σε φόρους και εισφορές ως ποσοστό του εισοδήματος που δηλώνουν:
Πηγή: ΣΕΒ
Β.Γ.
