«Αγκάθι» στη σχέση Λευκωσίας-Τελ Αβίβ ο αγωγός μέσω Τουρκίας

«Αγκάθι» στη σχέση Λευκωσίας-Τελ Αβίβ ο αγωγός μέσω Τουρκίας

Λεπτές ισορροπίες αναζητούνται μεταξύ Τελ Αβίβ και Λευκωσίας, καθώς παρά τις διαβεβαιώσεις που δίνονται στην Κύπρο, η ισραηλινή κυβέρνηση κυρίως για οικονομικούς λόγους προσανατολίζεται στην εξαγωγή του φυσικού αερίου μέσω αγωγού προς την Τουρκία.

Η αποκατάσταση των σχέσεων του Ισραήλ με την Τουρκία, οι νέοι συσχετισμοί δυνάμεων που διαμορφώνονται στην περιοχή και οι συνεχείς ανατροπές στο ενεργειακό παιγνίδι, με την ανακάλυψη νέων κοιτασμάτων και την είσοδο των πετρελαϊκών κολοσσών στην κούρσα αναζήτησης νέων ενεργειακών πηγών, δημιουργούν νέα δεδομένα στην Ανατολική Μεσόγειο.

Η εσπευσμένη επίσκεψη Αναστασιάδη στο Ισραήλ την Κυριακή, ήρθε μετά τις συνεχείς δηλώσεις κορυφαίων ισραηλινών αξιωματούχων μεταξύ αυτών του ίδιου του Μ. Νετανιάχου και του υπουργού ενεργείας κ. Στάινιτς που εξέφραζαν την στήριξή τους στην εξαγωγή του ισραηλινού φυσικού αερίου μέσω αγωγού προς την Τουρκία, ενώ μάλιστα είχαν υπάρξει και δημοσιεύματα ότι το Ισραήλ θεωρεί ότι ο αγωγός μπορεί να περάσει από την «ΑΟΖ του ψευδοκράτους», κάτι που φυσικά θα οδηγούσε σε κρίση τις σχέσεις με την Λευκωσία, καθώς θα ισοδυναμούσε με αναγνώριση του ψευδοκράτους.

Ο Μ. Νετανιάχου προσπάθησε να εμφανισθεί καθησυχαστικός στην κυπριακή πλευρά, και μάλιστα αποδέχτηκε την γενική αναφορά στο διεθνές δίκαιο, αλλά πρακτικά καμία υπόσχεση δεν δόθηκε στην Λευκωσία. Αντιθέτως το Ισραήλ επεσήμανε ότι «έχει ισχυρό συμφέρον να βρεθεί λύση στο Κυπριακό», ενώ το κοινό ανακοινωθέν αναφέρει απλώς ότι η επίλυση «εκκρεμών ζητημάτων» της Κύπρου με την Τουρκία, θα διευκολύνει τα μελλοντικά ενεργειακά έργα στην περιοχή και θα συμβάλλει στην σταθερότητα στην περιοχή.

Η δεύτερη αναφορά είναι από μόνη της προβληματική, καθώς δεν αναφέρεται σε «λύση του Κυπριακού» αλλά σε επίλυση «εκκρεμών ζητημάτων μεταξύ Κύπρου και Τουρκίας», αφήνοντας ανοικτό το παράθυρο στο ενδεχόμενο να μπορεί υπό όρους η Κύπρος να δώσει την άδειά της για την διέλευση αγωγού μετά από συμφωνία με την Τουρκία, χωρίς να έχει προηγηθεί επίλυση του Κυπριακού.

Και καθώς το Ισραήλ δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας η αναφορά σε «Διεθνές Δίκαιο», κάθε άλλο παρά αποτελεί «εγγύηση» για τα κυπριακά συμφέροντα, πολύ περισσότερο όταν ακόμη και το Δίκαιο της Θάλασσας δεν προβλέπει υποχρεωτική συναίνεση του παράκτιου κράτους για την τοποθέτηση αγωγού, αλλά μόνο την συναίνεση για την διαδρομή που θα ακολουθήσει ο αγωγός.

Για μια ακόμη φορά οι δυο πλευρές συζήτησαν το θέμα της συνεκμετάλλευσης των Οικοπέδων Αφροδίτη και Yishai και συμφώνησαν εντός του Σεπτεμβρίου οι δυο υπουργοί Ενέργειας να αναζητήσουν οριστική λύση στο ζήτημα που αναδεικνύεται σε τροχοπέδη για την ανάπτυξη του κυπριακού κοιτάσματος…

Η Λευκωσία γνωρίζει ότι είναι πολύ κρίσιμο το θέμα των ποσοτήτων που θα βρεθούν στα δικά της Οικόπεδα, ώστε να μπορεί να διαπραγματευτεί πιο αποτελεσματικά και με το Ισραήλ.

Ο γ' γύρος αδειοδότησης ήταν ένα ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί αλλά φυσικά το ενδιαφέρον δεν ισοδυναμεί με ανακάλυψη φυσικού αερίου…

Στον διαγωνισμό για τα Οικόπεδα, 6,8 και 10 υπήρξε ισχυρό ενδιαφέρον από οκτώ μεγάλες πετρελαϊκές εταιρίες μεταξύ των οποίων η ΕΝΙ και η TOTAL, η DELEK και η BG…

Το πιο σημαντικό στοιχείο είναι ότι οι ENI και TOTAL εμφανίστηκαν υπό μορφή κοινοπραξίας, κάτι εντελώς ασυνήθιστο για δυο τόσο μεγάλες εταιρίες, και εκδήλωσαν ενδιαφέρον και για το Οικόπεδο 6 για το οποίο η Άγκυρα έχει εκδώσει «τελεσίγραφο», δηλώνοντας ότι εμπίπτει στην… τουρκική υφαλοκρηπίδα. Το γεγονός ότι δυο ενεργειακοί κολοσσοί που προέρχονται από δυο μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες την Ιταλία και την Γαλλία, αποφάσισαν να αψηφήσουν τις τουρκικές απειλές και να διεκδικήσουν την άδεια για το Οικόπεδο 6 είναι ιδιαίτερα σημαντικό για το μέλλον των ερευνών στην κυπριακή ΑΟΖ, ενώ συγχρόνως αποτελεί μια σημαντική ένδειξη για τις πιθανολογούμενες ποσότητες φυσικού αερίου που υπάρχουν στην περιοχή.

Επίσης έντονο ενδιαφέρον υπήρξε από όλες τις εταιρίες για το Οικόπεδο 10 το οποίο είναι παρακείμενο της Αιγυπτιακής ΑΟΖ και του αιγυπτιακού κοιτάσματος Zohr και σύμφωνα με εκτιμήσεις το Zohr αποτελεί κατάληξη της γεωλογικής δομής που ξεκινά από την κυπριακή ΑΟΖ.

Ο Νετανιάχου αντιμετωπίζει σοβαρά διλήμματα. Μην έχοντας να προσφέρει τίποτα στο Παλαιστινιακό και με ισχυρές αντιδράσεις στο εσωτερικό, με την σκανδαλολογία να εστιάζεται ακόμη και στο στενό περιβάλλον του, επιχειρεί να κάνει υπέρβαση στο θέμα της οικονομίας, όπου το φυσικό αέριο μπορεί να αποδώσει σύντομα, όπως πιστεύει, οφέλη που θα κατευνάσουν την κοινή γνώμη.

Το Ισραήλ όμως κινείται στην κατεύθυνση της Τουρκίας και για έναν ακόμη λόγο. Η ανακάλυψη του αιγυπτιακού κοιτάσματος Zohr, υπονομεύει το σχέδιο εξαγωγής ισραηλινού φυσικού αέριου προς την Αίγυπτο και έτσι το Τελ Αβίβ υποχρεώνεται να κρατά ανοικτές όλες τις εναλλακτικές επιλογές.

Όμως οι εξελίξει στην Τουρκία δείχνουν πόσο ευάλωτες είναι αυτές οι συμφωνίες με την Τουρκία του Ερντογάν, και πόσο επικίνδυνο είναι για το Ισραήλ να παραδώσει το όπλο του φυσικού αερίου, σε μια ασταθή Τουρκία…