Τι θα «δώσει» το ΝΑΤΟ στην Ουκρανία στη Σύνοδο του Βίλνιους
Ukrainian Presidential Press Office via AP
Ukrainian Presidential Press Office via AP

Τι θα «δώσει» το ΝΑΤΟ στην Ουκρανία στη Σύνοδο του Βίλνιους

Η παροχή μεταπολεμικών εγγυήσεων ασφαλείας και ένας ευκολότερος δρόμος ένταξης (εάν και) όταν έλθει η ώρα, αντί ενός συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος εισδοχής στις δομές της Συμμαχίας, είναι η πρόταση στην οποία συναινούν οι βασικοί εταίροι του ΝΑΤΟ εν όψει της Συνόδου Κορυφής στο Βίλνιους, και η οποία θα έλθει ως απογοήτευση για τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

Κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ αναμένεται να παράσχουν εγγυήσεις ασφαλείας στην Ουκρανία -αλλά εκτός των επίσημων δομών της Συμμαχίας- οι οποίες είναι πιθανό να λάβουν τη μορφή δεσμεύσεων για την προστασία της χώρας από ενδεχόμενες μελλοντικές επιθέσεις εκ μέρους της Ρωσίας. Αναμένεται επίσης να συνεχίσουν να παρέχουν πυρομαχικά και να συνδράμουν τις ουκρανικές Ένοπλες Δυνάμεις να αποκτήσουν μεγαλύτερη συμβατότητα με τις προδιαγραφές του ΝΑΤΟ. 

Οι δεσμεύσεις θα διατυπωθούν μεν στο υψηλότερο επίπεδο, αλλά δεν αναμένεται να υπάρξουν ρητές αναφορές σε παραδόσεις συγκεκριμένου οπλισμού, σύμφωνα με τον διπλωματικό συντάκτη του Guardian Πάτρικ Γουίντουρ.

Οι χώρες στο επίκεντρο των διαπραγματεύσεων δηλώνουν ότι είναι φυσιολογικό καθ’ οδόν προς τη Σύνοδο Κορυφής να υπάρχει διάσταση απόψεων μεταξύ των κρατών-μελών τα μέλη του ΝΑΤΟ. 

Ωστόσο, ευελπιστούν ότι μία πιθανή δέσμευση εκ μέρους της Συμμαχίας ότι η Ουκρανία δεν θα οφείλει να πληροί στο ακέραιο τις προϋποθέσεις που ορίζονται στο σχετικό αίτημα ένταξης και αντ’ αυτού να λάβει σχεδόν αυτόματα το «εισιτήριο» όταν λάβει σχετική πρόσκληση, θα αναγνωριστεί ως αναβάθμιση από οτιδήποτε είχε προσφερθεί στη χώρα κατά το παρελθόν. 

Είναι επίσης πιθανό το ΝΑΤΟ να αναβαθμίσει την τρέχουσα πολιτική διασύνδεση με την Ουκρανία από την υφιστάμενη Επιτροπή ΝΑΤΟ-Ουκρανίας σε Συμβούλιο ΝΑΤΟ-Ουκρανίας -μία αναβάθμιση που της δίνει υψηλότερο καθεστώς στις κοινές συναντήσεις. Διπλωμάτης της Συμμαχίας αναγνώρισε ότι το γεγονός αυτό δεν αλλάζει κάτι για τον μέσο Ουκρανό στρατιώτη που πολεμά στην πρώτη γραμμή, αλλά επέμεινε ότι έχει ουσιαστική αξία.

Η Τζούλιετ Σμιθ, πρέσβειρα των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, επισήμανε ότι μία αναβάθμιση σε μορφή Συμβουλίου «θα άλλαζε τη θεμελιώδη δυναμική», καθώς η Ουκρανία θα παρίστατο στις συνεδριάσεις ως μία από τους 32 συμμετέχοντες, σε αντίθεση με το σχήμα 31+1. Μία ανάλογη εξέλιξη θα είχε αντίκτυπο και στα πιθανά ζητήματα της ημερήσιας διάταξης, κάτι που οι ΗΠΑ θα καλωσόριζαν, ανέφερε.

Όλες οι πλευρές έχουν εδώ και καιρό αποδεχτεί ότι η Ουκρανία δεν μπορεί να καταστεί μέλος του ΝΑΤΟ εν μέσω πολέμου, ωστόσο το Κίεβο, με την υποστήριξη των κρατών της Βαλτικής και της Πολωνίας, επιζητά μία ημερομηνία ή ένα χρονοδιάγραμμα εντός του οποίου θα μπορούσε να ενταχθεί μόλις τερματιστεί η σύγκρουση.

Η απουσία ημερομηνίας ή σαφών προϋποθέσεων που θα έπρεπε να πληροί η Ουκρανία για να αποκτήσει αυτόματο καθεστώς ένταξης στο ΝΑΤΟ μπορεί να οδηγήσει κατά τον Πάτρικ Γουίντουρ σε κατηγορίες της Ουκρανίας κατά του ΝΑΤΟ ότι δεν κάνει τίποτα περισσότερο από το να προσφέρει ξανά την υπόσχεση ένταξης που δόθηκε στη Σύνοδο Κορυφής του Βουκουρεστίου τον Απρίλιο το 2018. Διπλωματικές πηγές από δυτικές χώρες αναφέρουν θα ήταν κατανοητή η απογοήτευση και η οργή του Κιέβου, αλλά επιμένουν ότι η διατύπωση, σε συνδυασμό με τις δεσμεύσεις για την ασφάλεια, συνιστούν βελτίωση.

Η ανάγκη διατήρησης της ενότητας του ΝΑΤΟ σε μια τόσο κρίσιμη στιγμή θεωρείται υψίστης σημασίας, με τον Βλαντιμίρ Πούτιν πιθανότατα να είναι ο μόνος ωφελούμενος από μία «ταραγμένη» Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, στη διάρκεια της οποίας διαφορετικές πλευρές θα διαφωνούν για το μελλοντικό καθεστώς της Ουκρανίας στη Συμμαχία. Η πλήρης ένταξη στο ΝΑΤΟ θέτει τα κράτη-μέλη υπό την «ομπρέλα» του του Άρθρου 5,  ακρογωνιαίο λίθο της συλλογικής άμυνας.

Διαβάστε επίσης

​Ζελένσκι: Η είσοδος της Ουκρανίας στο NATO θα έκανε πιο δυνατή τη συμμαχία

​Στόλτενμπεργκ: Δεν ξέρουμε αν η αντεπίθεση της Ουκρανίας θα αποτελέσει σημείο καμπής στον πόλεμο

Στόλτενμπεργκ: Η δαπάνη του 2% του ΑΕΠ για την άμυνα είναι ποσοστό που πρέπει να φτάσουμε