Ρωσικές επιδρομές στο Κίεβο, 6 Ιουνίου 2025
Τα αντίποινα Πούτιν και το αποτύπωμα της «επίσημης πρώτης» Τραμπ-Μερτς
AP Photo/Evgeniy Maloletka
AP Photo/Evgeniy Maloletka
Ρωσικές επιδρομές στο Κίεβο, 6 Ιουνίου 2025
Ουκρανία

Τα αντίποινα Πούτιν και το αποτύπωμα της «επίσημης πρώτης» Τραμπ-Μερτς

Με μπαράζ πυραύλων και drones στο Κίεβο και ανά την Ουκρανία τα αντίποινα του Βλαντιμίρ Πούτιν για την επιχείρηση «Ιστός της Αράχνης» με στόχο τα ρωσικά βομβαρδιστικά. Μία από τις μεγαλύτερες συντονισμένες επιθέσεις από την έναρξη του πολέμου εξαπέλυσε η Ρωσία, λίγες ώρες μετά την «επίσημη πρώτη» του Φρίντριχ Μέρτς στον Λευκό Οίκο - δοκιμασία από την οποία εξήλθε μεν «ακέραιος», ωστόσο ως φαίνεται όχι μόνο δεν έπεισε τον Ντόναλντ Τραμπ να χρησιμοποιήσει την αμερικανική ισχύ για να ασκήσει πραγματική πίεση στη Μόσχα για τον τερματισμό του πολέμου, αλλά μάλλον επιβεβαιώθηκε πως, προς ώρας τουλάχιστον, ο Αμερικανός πρόεδρος σηκώνει τα χέρια...

Περισσότεροι από 40 βαλλιστικοί πύραυλοι και πύραυλοι cruise και 400 drones εκτοξεύτηκαν στην ουκρανική επικράτεια. Τέσσερις άνθρωποι, ανάμεσά τους τρεις διασώστες, σκοτώθηκαν στο Κίεβο και σε δεκάδες ανήλθαν οι τραυματίες ανά τη χώρα. Οι επιδρομές προκάλεσαν εκτεταμένες πυρκαγιές σε κατοικημένες περιοχές της πρωτεύουσας, ενώ χτυπήθηκε συρμός του μετρό, οδηγώντας στο προσωρινό κλείσιμο του δικτύου.

Ο εκπρόσωπος της ουκρανικής αεροπορίας, Γιούρι Ιχνάτ, δήλωσε ότι οι δυνάμεις αντιαεροπορικής άμυνας κατέρριψαν περίπου 30 πυραύλους cruise και έως 200 drones.

Η σφοδρή επίθεση εντάσσεται, σύμφωνα με το ρωσικό υπουργείο Άμυνας, στην απάντηση της χώρας σε «τρομοκρατικές ενέργειες της Ουκρανίας κατά ρωσικών στόχων». Το Κρεμλίνο, κλιμακώνοντας ταυτόχρονα τη ρητορική του, χαρακτήρισε τον πόλεμο στην Ουκρανία «υπαρξιακό» μιλώντας περί μάχης για το «μέλλον» της Ρωσικής Ομοσπονδίας. «Για εμάς πρόκειται για ζήτημα ύπαρξης, θέμα εθνικού συμφέροντος, ασφάλειας και του μέλλοντος των παιδιών μ ας και της πατρίδας μας», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ.

«Όποιος δεν ασκεί πίεση και δίνει στον πόλεμο χρόνο να αφαιρεί ζωές, είναι συνένοχος και υπεύθυνος. Πρέπει να δράσουμε αποφασιστικά» ήταν η δήλωση το Βολοντίμιρ Ζελένσκι μετά το μπαράζ επιδρομών που κατά τα φαινόμενα θα έχει συνέχεια. Ωστόσο, η άσκηση πίεσης στη Μόσχα εκ μέρους της αμερικανικής πλευράς δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα και αυτό κατέστη σαφές κατά την επίσκεψη του Φρίντριχ Μερτς στον Λευκό Οίκο.

Εμπόριο, αμυντικές δαπάνες και Ουκρανία βρίσκονταν στην ατζέντα της προχθεσινής επίσκεψης του νεοεκλεγέντος Χριστιανοδημοκράτη καγκελάριου της Γερμανίας στην Ουάσινγκτον. Αποστολή του Φρίντριχ Μερτς, να θέσει τις βάσεις για τη βέλτιστη δυνατή διμερή σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες προς όφελος συνολικά της Ευρώπης, να λειάνει το έδαφος για έναν συμβιβασμό στο ζήτημα των δασμών αλλά πρωτίστως να ωθήσει τον Τραμπ να κινηθεί ενεργά για να αναγκάσει τη Ρωσία να σταματήσει να βομβαρδίζει και να ακρωτηριάζει εδαφικά την Ουκρανία.

Αυτό που εισέπραξε, ωστόσο, ήταν ότι δεν υπάρχει κάτι που μπορούν -ή θέλουν- να κάνουν οι Ηνωμένες Πολιτείες αυτή τη στιγμή για να τερματιστεί ο πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Μία ημέρα νωρίτερα ο Ντόναλντ Τραμπ είχε ωριαία τηλεφωνική επικοινωνία με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, κατόπιν της οποίας προανήγγειλε ο ίδιος, εν είδει εκπροσώπου του Κρεμλίνου, τα ρωσικά αντίποινα για την ουκρανική επίθεση με drones κατά των στρατηγικών βομβαρδιστικών στη ρωσική επικράτεια.

Με τον Φρίντριχ Μερτς να παρακολουθεί σιωπηλός, ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ενώπιον των δημοσιογράφων πως ίσως τελικά είναι καλύτερα να αφεθούν Ρωσία και Ουκρανία να πολεμούν για κάποιο καιρό ακόμη. «Μερικές φορές βλέπεις δύο μικρά παιδιά να μαλώνουν άγρια. Μισούν το ένα το άλλο και τσακώνονται σε ένα πάρκο, και εσύ προσπαθείς να τα χωρίσεις. Δεν θέλουν να τα χωρίσεις - μερικές φορές είναι καλύτερα να τα αφήσεις να τσακωθούν λίγο και μετά να τα χωρίσεις», είπε ο Τραμπ.

Και συνέχισε: «Έδωσα αυτή την αναλογία στον Πούτιν. Του είπα: ‘πρόεδρε, ίσως χρειαστεί να συνεχίσετε να πολεμάτε και να υποφέρετε πολύ, γιατί και οι δύο πλευρές υποφέρουν, πριν μπορέσετε να απομακρυνθείτε ή να σας απομακρύνουν». Για έναν Πούτιν που επιχειρεί να παρουσιαστεί στις ΗΠΑ μέχρι και ως... «θύμα», οι δηλώσεις Τραμπ προφανώς συμβαδίζουν με τις επιδιώξεις του για μια εκεχειρία που δεν προτίθεται πραγματικά να διαπραγματευτεί τουλάχιστον πριν το φθινόπωρο και ενώ στο μεσοδιάστημα θα ποντάρει σε πλήρη απεμπλοκή των ΗΠΑ από τη διαδικασία με καλύτερο δυνατό σενάριο για το Κρεμλίνο τη συνακόλουθη διακοπή της αμερικανικής βοήθειας στο Κίεβο.

Τη συγκεκριμένη αναφορά Τραμπ ο Γερμανός καγκελάριος δεν την σχολίασε και σε γενικές γραμμές μίλησε λίγο και στοχευμένα (άλλωστε η σύγκρουση Τραμπ-Μασκ κυριάρχησε, ως μη όφειλε, στο νέο αυτό μοντέλο υποδοχής ή «παγίδευσης» ξένων ηγετών που έχει εγκαινιάσει ο Αμερικανός πρόεδρος στο Οβάλ Γραφείο). Η γερμανική στρατηγική προς αποφυγή «εκτροχιασμού» της συνάντησης σε κάθε περίπτωση απέδωσε, με την ατμόσφαιρα να παραμένει θετική. Όμως, ο Μερτς ήταν σαφής ενώπιον του Τραμπ για το ποιος είναι ο θύτης και ποιος το θύμα, ποιος βομβαρδίζει και σκοτώνει αμάχους, ποιος χτυπά πολιτικές και ενεργειακές υποδομές, αλλά και ποιος κρατά το «κλειδί» για να λήξει ο πόλεμος - και αυτός είναι ο ίδιος ο Ντόναλντ Τραμπ διά της άσκησης πίεσης στη Ρωσία. 

Η πιο αμήχανη στιγμή της συνομιλίας ήλθε όταν ο Φρίντριχ Μερτς αναφέρθηκε στη σημερινή επέτειο της Απόβασης της Νορμανδίας, θέλοντας να δώσει έμφαση στο ότι όπως τότε, έτσι και τώρα οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να τερματίσουν έναν πόλεμο στην Ευρώπη, για να τον διακόψει ο Τραμπ με το αχαρακτήριστο σχόλιο ότι «εκείνη δεν ήταν μία καλή ημέρα για τη Γερμανία». Ο καγκελάριος αντέκρουσε με λεπτότητα. «Μακροπρόθεσμα, κύριε πρόεδρε, αυτή ήταν η απελευθέρωση της πατρίδας μου από τη ναζιστική δικτατορία» ανέφερε για να καταλήξει στο βασικό του μήνυμα: «Γνωρίζουμε τι σας οφείλουμε. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο λέω ότι η Αμερική βρίσκεται ξανά σε ισχυρή θέση για να συμβάλει στον τερματισμό αυτού του πολέμου».

Ο Φρίντριχ Μερτς δήλωσε μιλώντας δίπλα στον Τραμπ ότι η βία και ο θάνατος, που ο Αμερικανός πρόεδρος επαναλάμβανε πως απεχθάνεται να βλέπει, ήταν αποτέλεσμα της εισβολής του Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία. Μίλησε για τα απαχθέντα παιδιά της Ουκρανίας και τόνισε: «Και οι δύο συμφωνούμε πόσο τρομερός είναι αυτός ο πόλεμος, και οι δύο αναζητούμε τρόπους για να τον σταματήσουμε το συντομότερο δυνατό. Και είπα στον πρόεδρο […] ότι είναι ο άνθρωπος που μπορεί πραγματικά να το κάνει αυτό τώρα, ασκώντας πίεση στη Ρωσία».

Η γερμανική πλευρά είχε θέσει μεν προ της συνάντησης χαμηλά τις προσδοκίες ως προς τι ανέμενε να ακούσει από τον Τραμπ όσον αφορά την Ουκρανία, όμως, όπως πολλοί πολιτικοί αναλυτές σχολιάζουν, απέναντί του βρήκε έναν Ντόναλντ Τραμπ που φάνηκε να μιλάει πλέον για τον πόλεμο σαν να είναι ένας απλός θεατής. Επιπλέον, όχι μόνο απάντησε αόριστα σε δημοσιογραφικό ερώτημα ως προς την επιβολή κυρώσεων στη Ρωσία (μολονότι αυτό δεν είναι νέο στοιχείο, καθώς οι απειλές του έρχονται και παρέρχονται), αλλά υπονόησε ότι η Ουκρανία ενδέχεται να υποστεί επίσης κυρώσεις. Μιλώντας για τη Ρωσία, είπε ότι εκείνος γνωρίζει πότε θα φτάσει η στιγμή (έχει μία «προθεσμία στο μυαλό του») για περισσότερη πίεση, αλλά η στιγμή αυτή δεν έχει φτάσει ακόμη. Και προσέθεσε: «Θα είμαστε πολύ, πολύ, πολύ σκληροί, και για να είμαι ειλικρινής, αυτό μπορεί να ισχύει και για τις δύο χώρες. Ξέρετε, για να χορέψεις τανγκό χρειάζονται δύο».

Η στάση που θα ακολουθήσει ο Ντόναλντ Τραμπ αποτελεί τον πλέον απρόβλεπτο και συνάμα τον πιο καθοριστικά παράγοντα που θα κρίνει το μέλλον της Ουκρανίας και θα έλθει να επανακαθορίσει το γεωπολιτικό ρόλο της Ευρώπης. Και μπορεί η κατ’ ιδίαν συνομιλία μπροστά στις κάμερες στο Οβάλ Γραφείο με τις φιλοφρονήσεις Τραμπ στον Μερτς και τη γενικά θετική ατμόσφαιρα να κύλησε ίσως και καλύτερα και απ’ ότι περίμενε το Βερολίνο, όμως στο διά ταύτα τα όσα δήλωσε ο Αμερικανός πρόεδρος σχετικά με τον πόλεμο έρχονται μόνο να εντείνουν το συναγερμό για τους συμμάχους του Κιέβου.

Στο ζήτημα που βρήκε ανταπόκριση ο Μερτς ήταν αυτό της διατήρησης των αμερικανικών στρατευμάτων στη Γερμανία, ενώ ο Τραμπ χαρακτήρισε θετικό το γεγονός ότι το Βερολίνο αυξάνει τις αμυντικές δαπάνες. Δηλώσεις του Αμερικανού υπουργού Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ, αμέσως μετά την αλλαγή φρουράς στον Λευκό Οίκο, είχαν εγείρει ανησυχία για το ενδεχόμενο αποχώρησης των δεκάδων χιλιάδων Αμερικανών στρατιωτών που σταθμεύουν στη Γερμανία. Ο Τραμπ, ωστόσο, φάνηκε να υποβαθμίζει το ζήτημα, δηλώνοντας πως οι αμερικανικές δυνάμεις θα παραμείνουν στη Γερμανία «αν τις θέλουν εκεί». Είναι μία δήλωση που έχει βαρύτητα εν όψει και τις επικείμενης και εξαιρετικά κρίσιμης Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη, στην οποία και έχει γνωστοποιήσει την παρουσία του ο Αμερικανός πρόεδρος.

Η επιμονή της Ρωσίας -όπως κατέστη σαφές στο δεύτερο γύρο των απευθείας συνομιλιών στην Κωνσταντινούπολη και επανέλαβε ακολούθως ο ίδιος ο Πούτιν- ότι οποιαδήποτε συμφωνία θα πρέπει να αντιμετωπίζει τις «βαθύτερες αιτίες» του πολέμου είναι η απόδειξη ότι το Κρεμλίνο δεν έχει υποχωρήσει ούτε εκατοστό από τους αρχικούς μαξιμαλιστικούς πολεμικούς στόχους του που είναι πρακτικά αδύνατο να αποδεχθεί η Ουκρανία, καθώς διακυβεύεται η ίδια η κυριαρχία και η ανεξαρτησία της και καθίσταται μία χώρα υποταγμένη στη ρωσική επιρροή δίχως δικαίωμα να ορίσει το μέλλον της. 

Η Ρωσία ακολουθεί μεθοδικά μία παρελκυστική τακτική όσον αφορά τις συνομιλίες και αντίθετα δείχνει να προετοιμάζεται για μία θερινή μαζικής κλίμακας χερσαία επιχείρηση, έχοντας συγκεντρώσει 50.000 στρατιώτες κοντά στην επαρχία Σούμι της βορειοανατολικής Ουκρανίας -όπου ο Πούτιν έχει διακηρύξει την πρόθεσή του να εγκαταστήσει μία «ουδέτερη ζώνη».