Αμείωτη παραμένει η ένταση στις σχέσεις της Ρωσίας με τη Δύση, με αιχμή την ουκρανική κρίση. Σε διπλωματικό επίπεδο συνεχίζονται οι διεργασίες και οι συναντήσεις σε υψηλό επίπεδο, με τα βλέμματα στραμμένα απόψε στο Βερολίνο, στη συνάντηση του λεγόμενου σχήματος της Νορμανδίας, των στενών συμβούλων των προέδρων Ρωσίας, Ουκρανίας, Γαλλίας και Γερμανίας. Την ίδια ώρα ρωσικές δυνάμεις πραγματοποιούν στρατιωτικά γυμνάσια σε Λευκορωσία και Μαύρη Θάλασσα, με την Ουκρανία να απαντά στην ίδια γραμμή. Οι ισορροπίες είναι λεπτές, με κίνδυνο για την ευρωπαϊκή ασφάλεια.
Στρατιωτικά γυμνάσια
Η Ουκρανία άρχισε σήμερα Πέμπτη τα στρατιωτικά γυμνάσια που είχε προαναγγείλει σε απάντηση στις ρωσικές στρατιωτικές ασκήσεις στη γειτονική Λευκορωσία, τις οποίες το Κίεβο και η Δύση ερμηνεύουν ως μέρος της στρατιωτικής κλιμάκωσης από τη Ρωσία στην περιοχή. Τα γυμνάσια διεξάγονται σε πέντε πεδία ασκήσεων, τέσσερις αεροπορικές βάσεις και "διάφορες τοποθεσίες" στη Λευκορωσία, κυρίως στην περιοχή της Μπρεστ, που βρίσκεται στα σύνορα με την Ουκρανία, σύμφωνα με το ρωσικό υπουργείο Άμυνας.
"Οι ασκήσεις διεξάγονται με στόχο να προετοιμαστούμε να σταματήσουμε και να απωθήσουμε μια εξωτερική επίθεση στο πλαίσιο μιας αμυντικής επιχείρησης", αναφέρει σε ανακοίνωσή του το ρωσικό υπουργείο Άμυνας. Οι ένοπλες δυνάμεις του Μινσκ και της Μόσχας δεν έχουν διευκρινίσει τον αριθμό των στρατιωτών και του εξοπλισμού που μετέχουν στις ασκήσεις αυτές, αλλά σύμφωνα με τους δυτικούς 30.000 Ρώσοι στρατιωτικοί έχουν αναπτυχθεί στη Λευκορωσία σε αυτό το πλαίσιο.
Τα γυμνάσια αυτά θεωρούνται από το Κίεβο και τη Δύση ως μέσο πίεσης της Μόσχας, η οποία έχει συγκεντρώσει από τον Νοέμβριο περισσότερους από 100.000 στρατιώτες στα σύνορά της με την Ουκρανία.
Σήμερα η Ρωσία ξεκίνησε την ενεργή φάση των μεγάλου εύρους στρατιωτικών της ασκήσεων στη Λευκορωσία, σε μια επίδειξη ισχύος η οποία δείχνει πώς ο ολοένα και πιο στενός κλοιός της Μόσχας στο Μινσκ της έχει δώσει ενισχυμένες ικανότητες στην αντιπαράθεσή της με τη Δύση για την Ουκρανία.
Τα κοινά στρατιωτικά γυμνάσια του ρωσικού και του λευκορωσικού στρατού, με τη μεγαλύτερη ρωσική στρατιωτική ανάπτυξη στην πρώην σοβιετική δημοκρατία της Λευκορωσίας μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, όπως την περιγράφει το NATO, διεξάγονται ως τις 20 Φεβρουαρίου και θεωρούνται ότι αποτελούν μέρος της ανάπτυξης ρωσικού στρατού κοντά στην Ουκρανία, η οποία έχει προκαλέσει φόβους για εισβολή στη χώρα αυτή.
Παράλληλα, έξι ρωσικά πολεμικά πλοία έφθασαν νωρίτερα σήμερα για ναυτικές ασκήσεις στη Μαύρη Θάλασσα, κοντά στη χερσόνησο της Κριμαίας που η Μόσχα προσάρτησε το 2014 από την Ουκρανία.
Η Ρωσία κατηγορείται ότι είναι έτοιμη να διεξάγει μια νέα στρατιωτική επιχείρηση κατά του Κιέβου, κάτι το οποίο απορρίπτει το Κρεμλίνο, το οποίο δηλώνει αντιθέτως ότι θέλει να εγγυηθεί την ασφάλειά του απέναντι στη συμπεριφορά που κρίνει εχθρική του Κιέβου και του ΝΑΤΟ.
Οι εντάσεις αυτές οδήγησαν σε μια σειρά από διπλωματικές επαφές ανάμεσα στη Μόσχα και τις δυτικές πρωτεύουσες σε μια προσπάθεια αποκλιμάκωσης της κρίσης.
Μέσο «ψυχολογικής πίεσης»
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι καταδίκασε ως μέσο άσκησης «ψυχολογικής πίεσης» τη συγκέντρωση Ρώσων στρατιωτών στα σύνορα της χώρας του.
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν, χαρακτήρισε ως «χειρονομία μεγάλης βίας» τα κοινά ρωσο-λευκορωσικά γυμνάσια.
«Είναι εξαιρετικά ογκώδη. Υπάρχει μια συσσώρευση ασκήσεων πολύ σημαντική, ιδιαίτερα στα ίδια τα σύνορα της Ουκρανίας», σημείωσε ο Γάλλος ΥΠΕΞ σε δηλώσεις που έκανε στον γαλλικό ραδιοσταθμό France Inter.
«Επομένως, όλα μας επιτρέπουν να σκεφτούμε ότι πρόκειται για μια χειρονομία μεγάλης βίας, η οποία μας ανησυχεί», πρόσθεσε.
Διπλωματικός πυρετός
Ο αρχηγός του γενικού επιτελείου ενόπλων δυνάμεων των ΗΠΑ, στρατηγός Μαρκ Μίλι, συνομίλησε σήμερα Πέμπτη τηλεφωνικά με τον Λευκορώσο ομόλογό του, τον στρατηγό Βίκτορ Γκούλεβιτς, με στόχο να αποφευχθεί κάποιο «ατυχές συμβάν», με τις στρατιωτικές ασκήσεις στη Λευκορωσία, με τη συμμετοχή ρωσικών δυνάμεων. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Πενταγώνου, αυτή ήταν η πρώτη τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν οι δύο στρατηγοί.
Ο εκπρόσωπος του αμερικανικού γενικού επιτελείου, συνταγματάρχης Ντέιβ Μπάτλερ, σε μια λακωνική ανακοίνωσή του, ανέφερε ότι στόχος ήταν να μειωθεί ο κίνδυνος ενός επεισοδίου και «να ανταλλάξουν απόψεις για την ευρωπαϊκή ασφάλεια». Μίλι και Γκούλεβιτς συμφώνησαν να μην αποκαλύψουν λεπτομέρειες της συνομιλίας τους, διευκρίνισε.
Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ έκανε λόγο για «επικίνδυνη στιγμή για την ευρωπαϊκή ασφάλεια» και πως η Συμμαχία «πρέπει να είναι προετοιμασμένη για το χειρότερο».
«Η Ρωσία έχει μία επιλογή: μπορούν να επιλέξουν μια διπλωματική λύση – και εμείς είμαστε έτοιμοι να καθήσουμε στο τραπέζι – αλλά εάν επιλέξουν την αντιπαράθεση, θα πληρώσουν ένα υψηλότερο τίμημα», δήλωσε σήμερα ο Στόλτενμπεργκ από τις Βρυξέλλες και το βήμα της συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε μαζί με τον πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου Μπόρις Τζόνσον.
«Θα υπάρξουν οικονομικές κυρώσεις. Θα υπάρξει αυξημένη στρατιωτική παρουσία του ΝΑΤΟ στο ανατολικό τμήμα της συμμαχίας», τόνισε
Συμφωνώντας ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον είπε ότι η ουκρανική κρίση βρίσκεται στην πιο επικίνδυνη στιγμή της, προσθέτοντας πως ο συνδυασμός κυρώσεων και στρατιωτικής αποφασιστικότητας μαζί με τη διπλωματία είναι ό,τι χρειάζεται.
Τα τελεσίγραφα και οι απειλές της Δύσης εναντίον της Ρωσίας «δεν οδηγούν πουθενά», σχολίασε την Πέμπτη ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ που συναντάται στη Μόσχα με τη Βρετανίδα ομόλογό του Λιζ Τρας. «Οι προσεγγίσεις βάσει της ιδεολογίας, τα τελεσίγραφα και οι απειλές δεν οδηγούν πουθενά», τόνισε ο Λαβρόφ στην αρχή της συνάντησής του με την Τρας.
Παράλληλα ωστόσο, ο Ρώσος ΥΠΕΞ σημείωσε ότι η Μόσχα είναι έτοιμη να εξομαλύνει τις σχέσεις της με τη Βρετανία.
Η Βρετανίδα υπουργός Εξωτερικών Λιζ Τρας δήλωσε από τη μεριά της ότι μετέβη στη Μόσχα «για να καλέσει τη Ρωσία να ακολουθήσει την οδό της διπλωματίας», τονίζοντας πως ένας πόλεμος στην Ουκρανία θα ήταν καταστροφικός για τους Ρώσους και τους Ουκρανούς αλλά και για την ευρωπαϊκή ασφάλεια.
Κουαρτέτο της Νορμανδίας
Το βράδυ της Πέμπτης το λεγόμενο σχήμα της Νορμανδίας, δηλαδή η Γαλλία, η Γερμανία, η Ρωσία και η Ουκρανία θα έχει νέα συνάντηση στο Βερολίνο, με στόχο την επικράτηση ειρήνης στο Ντονμπάς. Θα είναι η δεύτερη φορά από την ανάπτυξη ρωσικών δυνάμεων στα σύνορα της Ουκρανίας, που θα καθίσουν στο ίδιο τραπέζι οι στενοί σύμβουλοι των προέδρων της Ρωσίας και της Ουκρανίας μαζί με τους συναδέλφους τους από τη Γαλλία και τη Γερμανία. Ο πρώτος γύρος διαπραγματεύσεων του λεγόμενου Σχήματος της Νορμανδίας σε επίπεδο συμβούλων, έγινε τέλος Ιανουαρίου. Στόχος να μειωθούν οι διαφορές απόψεων και να δημιουργηθούν προϋποθέσεις για την αποκλιμάκωση της κρίσης.
Σύμφωνα με την Deutsche Welle η επιτυχία του εν λόγω Σχήματος αποτελεί πλέον προσωπικό στοίχημα και για τον Γάλλο πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν, με φόντο τις γαλλικές προεδρικές εκλογές που έρχονται τον Απρίλιο και την εξάμηνη γαλλική προεδρία της ΕΕ.
Σε δηλώσεις του νωρίτερα ο γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς, ο οποίος συναντάται στο Βερολίνο με τους ηγέτες της Εσθονίας, της Λιθουανίας και της Λετονίας, τονίζει ότι «η Ρωσία δεν θα πρέπει να υποτιμήσει την ενότητα και την αποφασιστικότητά μας», επαναλαμβάνοντας για μία ακόμη φορά στη διττή στρατηγική, από τη μία πλευρά της προετοιμασίας για «πολύ σοβαρές» οικονομικές, πολιτικές και στρατηγικές συνέπειες σε περίπτωση εισβολής στην Ουκρανία και από την άλλη για συνέχιση του διαλόγου με τη Μόσχα και προώθηση διπλωματικής λύσης.
