Πρωτοφανής συνωστισμός από λομπίστες των ορυκτών καυσίμων στην COP28
AP Photo/Kamran Jebreili
AP Photo/Kamran Jebreili

Πρωτοφανής συνωστισμός από λομπίστες των ορυκτών καυσίμων στην COP28

Αριθμός-ρεκόρ από λομπίστες των ορυκτών καυσίμων δίνουν το «παρών» στις εργασίες της 28ης Διάσκεψης του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (COP28) που βρίσκονται σε εξέλιξη στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Τουλάχιστον 2.456 είναι οι διαπιστεύσεις που έχουν δοθεί σε πρόσωπα που συνδέονται με τις βιομηχανίες πετρελαίου και φυσικού αερίου, βάσει ανάλυσης του συνασπισμού Kick Big Polluters Out (KBPO) που συνενώνει δεκάδες μη κυβερνητικές οργανώσεις.

Τα στοιχεία έρχονται να εγείρουν περαιτέρω ερωτήματα σχετικά με την επιρροή της βιομηχανίας ορυκτών καυσίμων στη φετινή σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ για το Κλίμα, της οποίας προεδρεύει ο διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Εταιρείας Πετρελαίου του Άμπου Ντάμπι (ADNOC) Αχμέτ Αλ Τζαμπέρ, γεγονός που είχε δώσει λαβή για αντιπαραθέσεις πριν καν η διάσκεψη ξεκινήσει.

Η κλίμακα της επιρροής της βιομηχανίας του πετρελαίου και του φυσικού αερίου στο Ντουμπάι είναι άνευ προηγουμένου. Στους χώρους της διάσκεψης βρίσκονται σχεδόν τέσσερις φορές περισσότεροι λομπίστες που συνδέονται με τη βιομηχανία συγκριτικά με τον ανάλογο αριθμό που είχε καταγραφεί στην COP 27 στο Σαρμ ελ Σέιχ - όταν και πάλι είχε καταγραφεί ρεκόρ.

Οι λομπίστες που ανταγωνίζονται για να προωθήσουν τα συμφέροντα εταιρειών πετρελαίου και φυσικού αερίου, όπως η Shell, η Total και η ExxonMobil, ξεπερνούν αριθμητικά κάθε κρατική αντιπροσωπεία, εκτός από εκείνη της Βραζιλίας (3.081 άτομα), η οποία αναμένεται να διοργανώσει το COP30 το 2025, καθώς και της διοργανώτριας χώρας που κατέγραψε 4.409 συμμετέχοντες.

Η Κάρολιν Μουτούρι, συντονίστρια της ομάδας Ibon Africa, δηλώνει: «Τα ευρήματα αυτά μας υποδεικνύουν ότι η δυναμική μέσα σε αυτούς τους χώρους παραμένει θεμελιωδώς αποικιοκρατική. Οι COP έχουν γίνει λεωφόροι για αυτές τις εταιρείες για να "ξεπλύνουν" ρυπογόνες επιχειρήσεις τους και να επιβάλλουν επικίνδυνους αντιπερισπασμούς από την πραγματική δράση για το κλίμα».

Η αποτύπωση της ισχυρής παρουσίας του λόμπι των ορυκτών καυσίμων έρχεται κατά τη διάρκεια ακόμη μίας καταστροφικής χρονιάς για το κλίμα, με ακραία καιρικά φαινόμενα να πλήττουν κάθε γωνιά του πλανήτη, από πρωτοφανείς βροχοπτώσεις στη Λιβύη, τη σοβαρή ξηρασία που απειλεί τον Αμαζόνιο έως την απότομη αύξηση των θανάτων από κύματα καύσωνα από την Αριζόνα των ΗΠΑ έως τη νότια Ευρώπη.

Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι τέτοιες καταστροφικές καταιγίδες, ξηρασία και ζέστη θα ήταν σχεδόν αδύνατες χωρίς την αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας που προκαλείται από την καύση ορυκτών καυσίμων, η οποία πρέπει να σταματήσει σταδιακά για να αποφευχθεί η πλήρης κατάρρευση του κλίματος.

Η δυναμική για τη δέσμευση στη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων στην COP28 έχει ενισχυθεί, ιδίως μεταξύ των πιο ευάλωτων χωρών, αλλά πολλοί από τους μεγάλους ρυπαντές αντιστέκονται.

Οι μη αναστρέψιμες απώλειες και ζημιές στις αναπτυσσόμενες χώρες εκτιμάται από ορισμένες μελέτες ότι ξεπερνούν τα 400 δισ. δολάρια ετησίως -και αναμένεται να αυξηθούν-, συνεπώς ο χρόνος είναι ζωτικής σημασίας.

«Εάν η COP28 δεν επιτύχει τη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων, ξέρουμε ποιος πρέπει να κατηγορηθεί. Είμαστε θυμωμένοι και έχουμε βαρεθεί να πρέπει να εξηγούμε ξανά και ξανά γιατί η βιομηχανία ορυκτών καυσίμων δεν θα έπρεπε να γράφει τους κανόνες για το κλίμα», σημειώνει η Ρέιτσελ Ρόουζ Τζάκσον, διευθύντρια ερευνών της Corporate Accountability

Η KBPO είναι ένας συνασπισμός περισσότερων από 450 οργανώσεων σε όλο τον κόσμο που ζητούν να σταματήσει η επιρροή των εταιρειών ορυκτών καυσίμων στην πολιτική για το κλίμα. Μετά από χρόνια πιέσεων για μεγαλύτερη διαφάνεια, ο ΟΗΕ υποχώρησε και φέτος απαίτησε από τους αιτούντες να δηλώνουν ποιον εκπροσωπούν, γεγονός που μπορεί να εξηγεί εν μέρει την αύξηση στους αριθμούς, καθώς σε προηγούμενες διασκέψεις λομπίστες μπορεί να είχαν παραστεί «αθόρυβα», αναφέρει σχετικά ο Guardian.

Τα στοιχεία για τους λομπίστες συγκεντρώθηκαν από τις οργανώσεις Corporate Accountability, Global Witness και Corporate Europe Observatory στη βάση της προσωρινής λίστας του ΟΗΕ με τους περίπου 84.000 συμμετέχοντες στην COP28, και είναι η πιο εμπεριστατωμένη μελέτη για την παρουσία της βιομηχανίας ορυκτών καυσίμων σε οποιεσδήποτε συνομιλίες μέχρι σήμερα. 

Διαπιστώθηκε συγκεκριμένα ότι λομπίστες των ορυκτών καυσίμων έλαβαν περισσότερες διαπιστεύσεις από το σύνολο των αντιπροσώπων (1.609) από τις δέκα πιο ευάλωτες στην κλιματική αλλαγή χώρες, όπως η Σομαλία, το Τσαντ, η Τόνγκα, τα Νησιά Σολομώντα και το Σουδάν.

Πολλοί λομπίστες των ορυκτών καυσίμων είχαν πρόσβαση ως μέλη μιας εμπορικής ένωσης, εκ των οποίων οι εννέα από τις 10 μεγαλύτερες αντιπροσωπείες προέρχονταν από τον παγκόσμιο βορρά. Μεταξύ αυτών ήταν και η Διεθνής Ένωση Εμπορίας Εκπομπών με έδρα τη Γενεύη, η οποία εκπροσωπήθηκε από 116 άτομα, συμπεριλαμβανομένων εκπροσώπων της Shell, της TotalEnergies και της νορβηγικής Equinor.

Το φαινόμενο δεν αποτελεί ίσως έκπληξη, δεδομένων των πρόσφατων αποκαλύψεων ότι η διοργανώτρια χώρα σχεδίαζε να χρησιμοποιήσει τις συνομιλίες για το κλίμα για να προωθήσει συμφωνίες για τις εθνικές εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου με άλλες ώρες.

Ο πρόεδρος της COP, Αλ Τζαμπέρ, καταγράφηκε δε να ισχυρίζεται ότι δεν υπάρχει «καμία επιστημονική απόδειξη» που να δείχνει ότι απαιτείται σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων για να περιοριστεί η θέρμανση του πλανήτη στον 1,5 βαθμό Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα.