Ουκρανική κρίση: Τα διπλωματικά περιθώρια στενεύουν

Ουκρανική κρίση: Τα διπλωματικά περιθώρια στενεύουν

Η ανάδειξη του χάσματος μεταξύ των αμερικανικορωσικών θέσεων φαίνεται να είναι το μόνο που έχουν αποφέρει οι διαπραγματεύσεις στο διπλωματικό πεδίο.

Η αποτυχία γεφύρωσης των διαφορών μεταξύ Κρεμλίνου και Λευκού Οίκου έχουν μεταφέρει την προσοχή στο στρατιωτικό πεδίο, καθώς οι ρωσικές δυνάμεις παραμένουν και ενισχύονται στα ουκρανικά σύνορα και αμερικανικά στρατεύματα ετοιμάζονται να μεταφερθούν στην ανατολική Ευρώπη.

Η πιο πρόσφατη, αλλά όχι σίγουρα τελευταία, διπλωματική αψιμαχία των υπουργών Εξωτερικών ΗΠΑ και Ρωσίας αφορούσε εκ νέου την παρουσία άνω των 100.000 Ρώσων στρατιωτών στα ουκρανικά σύνορα.

Η ξεκάθαρη άρνηση της Μόσχας να ανταποκριθεί, φαίνεται να έφερε την αμερικανική απάντηση, καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος πήγε ένα βήμα παραπάνω από το να θέσει σε επιφυλακή 8.500 στρατιώτες για να αναπτυχθούν στην ανατολική Ευρώπη. Σχεδόν 2.000 Αμερικανοί στρατιώτες θα μετακινηθούν στην Πολωνία, ενώ 1.000 ακόμα θα ανακατευθυνθούν από τη Γερμανία στη Ρουμανία, σε χώρες δηλαδή κοντά στην Ουκρανία.

Ωστόσο, οι δυνάμεις που αναπτύσσονται, στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, είναι μάλλον δύσκολο να μπορούν να επηρεάσουν άμεσα την κατάσταση σε στρατιωτικό επίπεδο. Μοιάζουν περισσότερο με ένα πολιτικό μήνυμα, σχεδιασμένο να δείξει την αποφασιστικότητα των Ηνωμένων Πολιτειών να παρέμβουν στην περιοχή. Ενδεχομένως αποσυμπιέζει και την πίεση που δέχεται η Ουάσιγκτον από τους συμμάχους της, από τη Βαρσοβία μέχρι το Λονδίνο, να εξισορροπήσει τη ρωσική επίδειξη στρατιωτικής ισχύος.

Ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον έχει αναδείξει τη σύγκρουση με τη Ρωσία του Πούτιν σε βασικό πολιτικό ζήτημα. Η Μεγάλη Βρετανία ετοιμάζει ένα προσχέδιο νόμου που θα επιτρέπει την επιβολή κυρώσεων σε ρωσικούς οργανισμούς και φυσικά πρόσωπα, που θα φτάνει μέχρι και τη δέσμευση περιουσιών των επονομαζόμενων Ρώσων ολιγαρχών του Λονδίνου.

Σε μία ακόμα έκφανση της έντασης μεταξύ Λονδίνου και Μόσχας, η βρετανική Πολεμική Αεροπορία δήλωσε πως αναχαίτισε και συνόδευσε τέσσερα ρωσικά βομβαρδιστικά αεροσκάφη, βόρεια της Σκωτίας. Η Μεγάλη Βρετανία, όπως και οι άλλες δυνάμεις της Δύσης, δεν έχουν τη δυνατότητα όμως να κάνουν το ίδιο πέρα, στον χώρο που η Ρωσία ορίζει ως εγγύς εξωτερικό της.

Η απόφαση της Ουκρανίας να αυξήσει το στρατιωτικό προσωπικό της κατά 100.000 και να δημιουργήσει 20 νέες ταξιαρχίες συνδέεται άμεσα με τη στήριξη που λαμβάνει από τη Δύση, η οποία είναι διατεθειμένη να συνδράμει υλικοτεχνικά το Κίεβο, αλλά όχι με ανθρώπινες δυνάμεις. Βέβαια, καθώς το σχέδιο δεν πρόκειται να υλοποιηθεί νωρίτερα από 3 χρόνια, γίνεται κατανοητή η αδυναμία να πραγματοποιηθεί ανάσχεση των ρωσικών δυνάμεων.

Ακόμα και η δύναμη ταχείας επέμβασης της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, που βρίσκεται υπό την εκ περιτροπής ηγεσία της Γαλλίας και ανέρχεται σε λιγότερο από 6 χιλιάδες στρατιώτες, είναι δύσκολο να αποτελέσει το αντίπαλο δέος σε στρατιωτικό επίπεδο. Εν μέρει, εξηγείται η επιλογή της Δύσης να επικεντρωθεί στην απειλή των οικονομικών και έπειτα πολιτικών κυρώσεων, καθώς σε πραγματικό επίπεδο επί του εδάφους, οι ρωσικές δυνάμεις φαίνεται να διαθέτουν υπεροπλία.

Η Ρωσία βέβαια χαρακτήρισε καταστροφικό βήμα την αποστολή αμερικανικών στρατευμάτων στην ανατολική Ευρώπη, ενώ θεώρησε τη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για την Ουκρανία που πέτυχαν οι Ηνωμένες Πολιτείες, ως μια πρόκληση που ισοδυναμεί με έκκληση σε πόλεμο, όπως δήλωσε σχετικά ο πρέσβης της στον οργανισμό.

Η ερώτηση του ενός εκατομμυρίου ωστόσο, είναι κατά πόσο οι ρωσικές δυνάμεις έχουν παραταχθεί σε διάφορα σημεία των συνόρων της Ουκρανίας για να είναι επιχειρησιακά έτοιμες να αναπτυχθούν σε ουκρανικό έδαφος. Η μεταφορά ρωσικών δυνάμεων στη Λευκορωσία έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς πραγματοποιήθηκαν τον Ιανουάριο, εν μέσω της αντιπαράθεσης ΗΠΑ - Ρωσίας, δίχως να έχουν προγραμματιστεί και ακριβώς λόγω αυτής της γεωπολιτικής έντασης.

Η ύπαρξη του καθεστώτος Λουκασένκο, η δική του σύγκρουση με τη Δύση και η θέρμη του να εξασφαλίσει την εύνοια της Μόσχας, έχει ωθήσει τον δικτάτορα σε προσπάθειες περαιτέρω όξυνσης, με προβοκατόρικες δηλώσεις.

Τόσο οι Ηνωμένες Πολιτείες, όσο και χώρες της περιοχής, όπως η Λιθουανία, έχουν χαρακτηρίσει άμεση απειλή την είσοδο ρωσικών στρατευμάτων στη Λευκορωσία.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των Αμερικανών, μέχρι και 30.000 στρατιώτες έχουν μεταφερθεί στη στενή σύμμαχο πλέον της Μόσχας, δηλαδή περίπου το 1/5 με 1/6 των δυνάμεων της στα ουκρανικά σύνορα. Το πλέον επικίνδυνο στοιχείο βέβαια, είναι πως οι συγκεκριμένες βασικές ρωσικές μεραρχίες που μετακινήθηκαν στη Λευκορωσία βρίσκονται για πρώτη φορά στη χώρα και διαθέτουν τις απαιτούμενες δυνατότητες.

Οι Ρώσοι αλεξιπτωτιστές ολοκλήρωσαν την αποστολή τους στην κατάπνιξη των εξεγέρσεων στο Καζακστάν και βρίσκονται πίσω στη βάση τους, ενώ οι νέες φωτογραφίες από δορυφόρο που είδαν το φως της δημοσιότητας στο CNN απεικονίζουν την ανάπτυξη ρωσικών στρατιωτικών δυνάμεων σε νέα μέτωπα, που εκτείνονται από την κατεχόμενη χερσόνησο της Κριμαίας μέχρι και τη δυτική Ρωσία.

Οι στρατιωτικές ασκήσεις επεκτείνονται κοντά στην Ουκρανία, στην αποσχισθείσα περιοχή της Υπερδνειστερίας, περιλάμβαναν μυστικές κινήσεις στρατευμάτων ενώ ο ρωσικός στόλος της Μαύρης Θάλασσας συνεχίζει τις προγραμματισμένες ασκήσεις του.

Η επίδειξη της ρωσικής υπεραριθμίας δυνάμεων σε πραγματικές συνθήκες παράγει ήδη πολιτικά αποτελέσματα, συσπειρώνοντας συμμάχους, αλλά και δημιουργώντας νέα μπλοκ, μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Οι δυνατότητες στοχευμένων επιχειρήσεων εντός του ουκρανικού εδάφους σίγουρα υπάρχουν, αλλά παραμένει άγνωστο αν ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει λάβει τις αποφάσεις του για το επόμενο βήμα της Ρωσίας.