Τα συντρίμμια του ιδιωτικού αεροσκάφους Embraer του Γεβγκένι Πριγκόζιν έχουν απομακρυνθεί από το σημείο της συντριβής και οι καταγραφείς πτήσης έχουν ανακτηθεί, αλλά ο «κουρνιαχτός» δεν έχει ακόμη διαλυθεί στη Μόσχα μετά τον πιθανό θάνατο του επικεφαλής της μισθοφορικής ομάδας Wagner.
Όπως σημειώνει σε ανάλυσή του ο Νέιθαν Χοτζ για το CNN, «το μεγαλύτερο μαύρο κουτί σε αυτή την αεροπορική καταστροφή είναι ο κρατικός μηχανισμός του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος δεν φημίζεται για τη διαφάνειά του».
Αυτό με τη σειρά του παραπέμπει σε ένα πολύ μεγαλύτερο ερώτημα: Πώς θα αλλάξει το ρωσικό τοπίο μετά την αποχώρηση του ανθρώπου που αποτέλεσε την πιο σοβαρή πρόκληση για την εξουσία του Πούτιν εδώ και πάνω από δύο δεκαετίες;
Ο Πούτιν προσέφερε τη δική του άποψη, αναφερόμενος εμμέσως στη συμβολή του Πριγκόζιν στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας.
«Γνώριζα τον Πριγκόζιν για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, από τις αρχές της δεκαετίας του '90. Ήταν ένας άνθρωπος με δύσκολη μοίρα και έκανε σοβαρά λάθη στη ζωή του και πέτυχε τα αποτελέσματα που χρειαζόταν τόσο για τον εαυτό του όσο και όταν του το ζήτησα - για έναν κοινό σκοπό, όπως αυτούς τους τελευταίους μήνες. Ήταν ένας ταλαντούχος άνθρωπος, ένας ταλαντούχος επιχειρηματίας», δήλωσε ο Πούτιν την Πέμπτη.
Αλλά το πραγματικό μήνυμα που έστελνε ο Πούτιν, αφού περίμενε μια ολόκληρη ημέρα μετά το δυστύχημα, φάνηκε να απευθύνεται στην ελίτ της Ρωσίας: τα λάθη μπορεί να αποβούν μοιραία.
Το Κρεμλίνο αρνήθηκε σθεναρά τις εικασίες ότι το ρωσικό κράτος μπορεί να εμπλέκεται στη συντριβή. Αλλά δεν είναι πιθανό να πειστούν όλοι. Τον Ιούλιο, μετά την αποτυχημένη ανταρσία του Πριγκόζιν, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν αστειεύτηκε σε συνέντευξη Τύπου, λέγοντας ότι αν ήταν στη θέση του Πριγκόζιν, «θα πρόσεχα τι τρώω, θα πρόσεχα το μενού μου».
Πέρα από τα αστεία, όμως, ο Μπάιντεν είχε θέσει ένα σοβαρό επιχείρημα: Η πορεία των ανδρών του Πριγκόζιν προς τη Μόσχα ήταν μια άμεση απειλή για το κράτος και μια προσωπική προσβολή για τον Πούτιν, ο οποίος εδώ και καιρό καλλιεργεί μια τσαρική εικόνα κυριαρχίας και σχεδόν αλάθητου.
Επομένως, ποιος θα τολμούσε να βάλει το κεφάλι του στον τορβά στην παρούσα χρονική στιγμή; Οποιοσδήποτε επίδοξος Πριγκόζιν - και δεν φαίνεται να υπάρχει κανένας στον άμεσο ορίζοντα - είναι πιθανό να προσέχει να μην περάσει πραγματικές ή νοητές «κόκκινες» γραμμές.
Αξίζει να θυμηθούμε ότι ο Πριγκόζιν δεν είχε ποτέ ιδιαίτερα υψηλή αναγνωρισιμότητα στη Ρωσία, τουλάχιστον σίγουρα όχι πριν από την πλήρους κλίμακας εισβολή στην Ουκρανία. Αλλά οι επιτυχίες της ομάδας Βάγκνερ στο πεδίο της μάχης αύξησαν το δημόσιο προφίλ του, και η ρωσική κρατική τηλεόραση απέδωσε επαίνους στους μαχητές του Βάγκνερ για την κατάληψη της διαλυμένης ανατολικοουκρανικής πόλης Μπαχμούτ.
Αυτό άλλαξε στα τέλη Ιουνίου, αφότου η πορεία της Wagner προς τη Μόσχα έθεσε την ανησυχητική πιθανότητα εμφυλίου πολέμου στη Ρωσία. Ο Πριγκόζιν μπορεί να χαρακτήρισε την εξέγερση των μισθοφόρων ως «διαμαρτυρία», αλλά η εξέγερση έπληξε σοβαρά το κύρος του. Η ανεξάρτητη εταιρεία δημοσκοπήσεων Levada-Center διεξήγαγε τον Ιούλιο μια έρευνα που διαπίστωσε ότι η δημόσια αποδοχή του Πριγκόζιν είχε πέσει κατακόρυφα μετά την αποτυχημένη εξέγερση.
Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι ο Πριγκόζιν δεν είχε πιστούς ψηφοφόρους. Οι δράσεις της ομάδας Wagner παρακολουθούνταν στενά από μια κλίκα εθνικιστών bloggers και ο ίδιος - ο οποίος στρατολογούσε μαχητές από ρωσικές φυλακές και χρησιμοποιούσε την ίδια αλμυρή γλώσσα με τους κατάδικους - φαίνεται ότι είχε τον σεβασμό πολλών από τους μαχητές του.
Απειλεί, λοιπόν, η διαφαινόμενη πτώση του Πριγκόζιν να κινητοποιήσει τους οπαδούς του, αποτελώντας μια πιθανή πρόκληση για το κράτος; Σε αυτό το στάδιο, όχι. Στους μαχητές του Wagner προσφέρθηκαν να υπογράψουν συμβόλαια με τον τακτικό στρατό μετά την εξέγερσή τους και ο Ιγκόρ Γκίρκιν, ένας σκληροπυρηνικός υπερεθνικιστής που είχε επικρίνει ανοιχτά τον Πούτιν, βρέθηκε στη φυλακή. Τα προηγούμενα έχουν δημιουργηθεί.
Οι οπαδοί και οι υποστηρικτές του Πριγκόζιν δεν πτοήθηκαν από το να καταθέσουν λουλούδια έξω από το αρχηγείο του Βάγκνερ στην Αγία Πετρούπολη, τη δεύτερη πόλη της Ρωσίας και γενέτειρα τόσο του Πούτιν όσο και του Πριγκόζιν, μετά το δυστύχημα της περασμένης Τετάρτης.
«Δεν έχουν προκύψει στοιχεία που να υποδεικνύουν την εμπλοκή του Κρεμλίνου ή των ρωσικών υπηρεσιών ασφαλείας στη συντριβή. Αλλά η ζωή και η μοίρα του Prigozhin έχουν αποκαλύψει τα ρήγματα μέσα στην παρανοϊκή, εκδικητική γεροντοκρατία που κυβερνά τη Ρωσία», καταλήγει στην ανάλυσή του ο Νέιθαν Χότζ.
Επιμέλεια - Νοηματική απόδοση στα ελληνικά: Χρήστος Θ. Παναγόπουλος
