Ουκρανία: Η ώρα της αλήθειας για το Μπαχμούτ
AP Photo/Evgeniy Maloletka
AP Photo/Evgeniy Maloletka

Ουκρανία: Η ώρα της αλήθειας για το Μπαχμούτ

Σε καθοριστικό στάδιο εισέρχεται η πλέον μακρά και αιματηρή μάχη επί ουκρανικού εδάφους από την έναρξη του πολέμου του Βλαντιμίρ Πούτιν, με τα ρωσικά στρατεύματα και τους μισθοφόρους της Wagner να επιτίθενται από τρεις κατευθύνσεις στη πόλη Μπαχμούτ του Ντονμπάς με στόχο την περικύκλωση των ουκρανικών δυνάμεων -που εξακολουθούν μεν να αντιστέκονται, αλλά είναι αβέβαιο για πόσο ακόμη.

Έχοντας ρίξει στη μάχη του Μπαχμούτ ισχυρές τακτικές δυνάμεις και τους εφέδρους που επιστράτευσε ο Βλαντιμίρ Πούτιν, και με το μισθοφορικό στρατό της Wagner στην πρώτη γραμμή, η Ρωσία διαφαίνεται ότι βαδίζει προς την πρώτη σημαντική νίκη στο πεδίο εδώ και έξι μήνες. Το σχεδόν ισοπεδωμένο σήμερα Μπαχμούτ, πέραν του ότι έχει μετατραπεί σε πολιτικό έπαθλο, αποτελεί δυνητικά και «δίοδο» για την κατάληψη του συνόλου της επαρχίας Ντονέτσκ στη βιομηχανική περιοχή του Ντονμπάς. 

Η πτώση του Μπαχμούτ ισοδυναμεί με περαιτέρω προέλαση του ρωσικού στρατού, στο πλαίσιο του διακηρυγμένου στόχου του Βλαντιμίρ Πούτιν περί «απελευθέρωσης» του Ντονμπάς.

Σήμερα ρωσοκρατείται το ήμισυ του Ντονέτσκ, η μία εκ των τεσσάρων ουκρανικών επαρχιών που παρανόμως προσαρτήθηκαν το φθινόπωρο στη Ρωσική Ομοσπονδία με διάταγμα Πούτιν. Ο πλήρης έλεγχος της επαρχίας «περνά» μέσα από το Μπαχμούτ, καθώς αποτελεί τη μόνη οδό προσέγγισης προς έτερα ουκρανικά προπύργια στο Ντονέτσκ αφότου το Κίεβο ανέκτησε τον Σεπτέμβριο το Ιζιούμ στην περιφέρεια του Χαρκόβου.

Στρατιωτικοί αναλυτές συγκλίνουν, πάντως, στο γεγονός ότι ενδεχόμενη πτώση του Μπαχμούτ θα προσφέρει μεν τακτικά πλεονεκτήματα στο ρωσικό στρατό, διαρρηγνύοντας παράλληλα τις γραμμές ανεφοδιασμού των ουκρανικών δυνάμεων στο ανατολικό μέτωπο, εντούτοις δεν αναμένεται να αποδειχθεί καθοριστικής σημασίας ως προς την τελική έκβαση του πολέμου. 

Εντός και στα περίχωρα της πόλης μαίνονται τα τελευταία 24ωρα σφοδρές μάχες. Ουκρανοί διοικητές μιλούν για «κόλαση επί Γης» καθώς η πόλη σφυροκοπείται ανηλεώς, ενώ οι εναπομείναντες κάτοικοι -υπολογίζονται σήμερα σε 4.500 από 70.000 προ της ρωσικής εισβολής- ζουν σε υπόγεια χωρίς πόσιμο νερό, ρεύμα και θέρμανση. Οι επιχειρήσεις απομάκρυνσης αμάχων έχουν καταστεί πλέον εξαιρετικά δύσκολες διότι κανένας δρόμος δεν είναι ασφαλής. Μόνο πέντε έως δέκα άμαχοι μπορούν πλέον να διαφύγουν καθημερινά σε αντίθεση με 600 το προηγούμενο διάστημα.

«Ο εχθρός ισοπεδώνει τα πάντα. Χτυπά πολυώροφα κτήρια, οικιστικές ζώνες. Αεροπορικές επιδρομές, βομβαρδισμοί από το πυροβολικό, όλμοι. Ο εχθρός χτυπά την πόλη με ό,τι μπορεί» δηλώνει ο αντιδήμαρχος της Μπαχμούτ Ολεξάντρ Μαρτσένκο.

Οι ρωσικές δυνάμεις ελέγχουν περιοχές σε τρεις πλευρές της πόλης -ανατολικά, βόρεια και νότια- και έχει απομείνει μόνο ένας δρόμος που να συνδέει την Μπαχμούτ με ελεγχόμενη από το Κίεβο επικράτεια. Ο ιδρυτής της διαβόητης Wagner, Γεβγκένι Πριγκόζιν, μιλά για «ουσιαστική περικύκλωση» της Μπαχμούτ και καλεί τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι να αποσύρει το στρατό του, επιδιδόμενος ταυτόχρονα σε τακτικές ψυχολογικού πολέμου με τη δημοσιοποίηση βίντεο που φέρεται να απεικονίζουν φέρετρα με τις σορούς Ουκρανών στρατιωτών που «επαναπατρίζονται» σε ελεγχόμενες από το Κίεβο περιοχές.

Το εδρεύων στην Ουάσινγκτον think-tank Institute for the Study of War εκτιμά ότι δεν επίκειται άμεσα η πλήρης περικύκλωση της πόλης από τα ρωσικά στρατεύματα. Όμως, σφίγγοντας τον κλοιό και αποκόπτοντας τις ζωτικές οδούς ανεφοδιασμού του ουκρανικού στρατού, οι Ρώσοι μπορεί να αναγκάσουν τις δυνάμεις του Κιέβου να εγκαταλείψουν τις αμυντικές τους θέσεις.

Προς απόσυρση ο ουκρανικός στρατός;

(AP Photo/Libkos)

Δυτικοί στρατιωτικοί αναλυτές συνολικά εκτιμούν ότι η Ουκρανία τελικώς θα διατάξει τακτική οπισθοχώρηση από το Μπαχμούτ για να περιορίσει τις απώλειές της και να ανασυνταχθεί. Ήδη έχουν υπάρξει ενδείξεις ότι το Κίεβο ενδεχομένως ετοιμάζεται για απόσυρση, με τις ουκρανικές δυνάμεις να ανατινάζουν γέφυρες στην πλευρά της Μπαχμούτ που τελεί υπό τον έλεγχό τους.

Από πλευράς του, το Γενικό Επιτελείο Στρατού της Ουκρανίας επιμένει ότι οι δυνάμεις του αντιστέκονται και εξακολουθούν να απωθούν μπαράζ ρωσικών επιθέσεων στην περιοχή -130 το τελευταίο 24ωρο. Το Κίεβο αναφέρει, επίσης, ότι η Ρωσία χάνει 500 άνδρες την ημέρα στο Μπαχμούτ.

Ωστόσο, έχει πλέον καταστεί περισσότερο από σαφές πως ο Βλαντιμίρ Πούτιν δεν υπολογίζει τις απώλειες στρατιωτών μπροστά στο διακηρυγμένο στόχο της κατάληψης (κατά το αφήγημά του «απελευθέρωσης») του συνόλου του Ντονμπάς. Γεγονός είναι επίσης πως παρά τις σοβαρές ελλείψεις πυρομαχικών, οι Ρώσοι  υπερτερούν σε τεθωρακισμένα, πυροβολικό και αεροσκάφη, και η δυτική βοήθεια στην Ουκρανία δεν θα φθάσει έγκαιρα για τη μάχη του Μπαχμούτ.

Ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, είχε διαμηνύσει τον περασμένο μήνα ότι η Ουκρανία δεν θα εγκαταλείψει τη μάχη, τονίζοντας πως «κανείς δεν θα χαρίσει την ανατολική πόλη-φρούριο», η οποία και έχει μετατραπεί σε σύμβολο της ουκρανικής αντίστασης. Όμως, έκτοτε ο τόνος των δηλώσεων έχει μετριαστεί καθώς τα περιθώρια στενεύουν και ο κλοιός από τους μισθοφόρους και τον τακτικό στρατό έχει γίνει ασφυκτικός. Στο τελευταίο βιντεοσκοπημένο του μήνυμα ο Ζελένσκι ευχαρίστησε τους υπερασπιστές της πόλης, χωρίς να κάνει καμία αναφορά στην κατάσταση επί του πεδίου...