Η πρόσφατη απόφαση του Ομοσπονδιακού Δικαστηρίου της Λειψίας περί κατάλληλων και αποδεκτών συνθηκών διαβίωσης εντός και εκτός προσφυγικών δομών στην Ελλάδα, «ανοίγει» νομικά τον δρόμο για επιστροφές (ή απελάσεις) στην Ελλάδα αιτούντων άσυλο, που είναι ήδη αναγνωρισμένοι πρόσφυγες στη χώρα πρώτης υποδοχής (δηλαδή την Ελλάδα) και οι οποίοι μεταβαίνουν στη Γερμανία ζητώντας και εκεί εκ νέου άσυλο.
Υπενθυμίζεται ότι, η πρώτη ελληνική αντίδραση ήρθε την περασμένη Παρασκευή από τον υπουργός Μετανάστευσης Μάκη Βορίδη, ο οποίος μιλώντας στον ΣΚΑΙ, παρέπεμψε στις αρχές της ίσης κατανομής και της αλληλεγγύης στην ΕΕ, ενώ τόνισε ότι η Ελλάδα δεν θα είναι πολύ φιλική ως προς πιθανές επιστροφές προσφύγων.
Σε ερώτηση της Deutsche Welle προς το γερμανικό υπουργείο Εσωτερικών σχετικά με το εάν σκοπεύει η γερμανική κυβέρνηση να εφαρμόσει άμεσα την απόφαση του Ομοσπονδιακού Διοικητικού Δικαστηρίου, εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Εσωτερικών απαντά:
«Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση χαιρετίζει την απόφαση του Ομοσπονδιακού Διοικητικού Δικαστηρίου. Κατά την εξέταση των πραγματικών περιστατικών, το Ομοσπονδιακό Διοικητικό Δικαστήριο έκρινε ότι άνδρες ανύπαντροι που μπορούν να εργαστούν και δεν ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες ώστε να δικαιούνται διεθνούς προστασίας δεν απειλούνται προς το παρόν σε περίπτωση επιστροφής με εξευτελιστικές ή απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης στην Ελλάδα. Αυτές οι συνθήκες θα οδηγούσαν σε παραβίαση των δικαιωμάτων τους, σύμφωνα με το άρθρο 4 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ. Συνεπώς, οι αιτήσεις ασύλου αυτής της ομάδας ατόμων, μπορούν να απορριφθούν από τη Γερμανία ως απαράδεκτες σύμφωνα με το άρθρο 29§1.2 του Δικαίου περί Ασύλου σε συνάρτηση με το ισχύον ευρωπαϊκό δίκαιο».
«Δεν μπορεί να προσδιοριστεί η διάρκεια»
Όπως προσθέτει ο εκπρόσωπος: «Από τη στιγμή που το Ομοσπονδιακό Διοικητικό Δικαστήριο έχει διευκρινίσει επί της ουσίας τις συνθήκες που επικρατούν στη χώρα προορισμού για τις απελάσεις, δηλαδή την Ελλάδα, η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Μετανάστευσης και Προσφύγων θα στηρίξει τη λήψη αποφάσεων σχετικά με την εν λόγω ομάδα ατόμων σε αυτή τη δικαστική απόφαση».
Ποιος είναι όμως αρμόδιος για τις τελικές αποφάσεις σχετικά με πιθανές επιστροφές από τα γερμανικά σύνορα προς την χώρα προορισμού; Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση ή τα ομόσπονδα κρατίδια και πόσο χρόνο διαρκούν συνήθως αυτές οι διαδικασίες;
Σύμφωνα με την απάντηση του εκπροσώπου του γερμανικού υπ. Εσωτερικών: «Η απόφαση επί της αίτησης ασύλου λαμβάνεται από την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Μετανάστευσης και Προσφύγων. Σύμφωνα με το ομοσπονδιακό σύστημα κατανομής αρμοδιοτήτων, τα ομόσπονδα κρατίδια είναι υπεύθυνα για την εφαρμογή του δικαίου που ρυθμίζει τους όρους παραμονής στη Γερμανία. Ειδικότερα, συνεπώς, είναι αρμόδια και για τη διενέργεια των επιστροφών». Ως προς τη διάρκεια μιας τέτοιας διαδικασίας το γερμανικό υπουργείο απαντά ότι ακόμη δεν είναι σε θέση να την προσδιορίσει χρονικά.
«Συνεχής ο διάλογος για το μεταναστευτικό»
Πόσες αιτήσεις ασύλου κατατέθηκαν στη Γερμανία το 2024 και πόσες στους πρώτους μήνες του 2025 ως απόρροια της δευτερογενούς μετανάστευσης από την Ελλάδα;
«Το 2024, 26.540 άτομα υπέβαλαν αίτηση ασύλου στη Γερμανία. Πρόκειται για άτομα που έχουν ήδη αναγνωριστεί στην Ελλάδα ως πρόσφυγες και δικαιούνται προστασία. Για το 2025, μέχρι τις 31 Μαρτίου, έχουν υποβληθεί 7.470 αιτήσεις ασύλου από άτομα που έχουν ήδη αναγνωριστεί ως δικαιούχοι προστασίας στην Ελλάδα. Δεν είμαστε σε θέση να προβλέψουμε πώς θα εξελιχθούν αυτά τα στοιχεία κατά τη διάρκεια του έτους» αναφέρει ο εκπρόσωπος στην DW.
Σε ερώτημα σχετικά με το αν υπήρξε κάποια επίσημη επικοινωνία με τις ελληνικές αρχές όσον αφορά ενδεχόμενες επιστροφές από τη Γερμανία προς την Ελλάδα, το γερμανικό υπ. Εσωτερικών αναφέρει τα εξής: «Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση βρίσκεται σε συνεχή διάλογο με την ελληνική κυβέρνηση για θέματα μεταναστευτικής πολιτικής. Ωστόσο δεν σχολιάζουμε το περιεχόμενο συγκεκριμένων συζητήσεων».
