Η ένταση αυξάνεται ανάμεσα στη Γουιάνα και τη Βενεζουέλα με τον πρόεδρο της πρώτης Ιρφάαν Άλι να δηλώνει την Τρίτη πως οι τοποθετήσεις του προέδρου της Βενεζουέλας Νικολάς Μαδούρο ήταν «μια ευθεία απειλή», καθώς αυτός ο τελευταίος διέταξε να χορηγηθούν πετρελαϊκές άδειες για το Εσεκίμπο, μια περιφέρεια που ανήκει στη Γουιάνα και είναι πλούσια σε πετρέλαιο.
Οι δηλώσεις αυτές έγιναν ενώ η Βενεζουέλα οργάνωσε την Κυριακή ένα δημοψήφισμα για το Εσεκίμπο. Σύμφωνα με τους επίσημους αριθμούς -που αμφισβητούνται από πολυάριθμους παρατηρητές- συμμετείχαν περίπου 10,4 εκατομμύρια ψηφοφόροι και 95% τάχθηκαν υπέρ της ένταξης της εν λόγω περιοχής στη χώρα τους.
Στη βάση αυτής της «νίκης», ο Μαδούρο έδωσε την Τρίτη εντολή στη γιγάντια δημόσια πετρελαϊκή εταιρεία PDVSA να χορηγήσει άδειες για την εκμετάλλευση πετρελαίου και αερίου στην περιφέρεια του Εσεκίμπο.
Ο ίδιος πρότεινε επίσης να θεσπίσει η χώρα έναν ειδικό νόμο που να απαγορεύει την υπογραφή συμβολαίων με επιχειρήσεις του τομέα που εργάζονται βάσει δικαιωμάτων που τους έχουν χορηγηθεί από τη Γουιάνα.
Ο Μαδούρο έκανε λόγο για μια προθεσμία τριών μηνών που δόθηκε σ' αυτές τις εταιρείες για να αποσυρθούν από την «προς οριοθέτηση» ζώνη, λέγοντας πάντως παράλληλα πως είναι «ανοικτός για συζήτηση».
Ο ίδιος ζήτησε επίσης να θεσπιστεί νόμος για να δημιουργηθεί η επαρχία της Γκουαγιάνα Εσεκίμπα, να διεξαχθεί εκεί απογραφή και να χορηγηθούν στους κατοίκους δελτία ταυτότητας.
Ο πρόεδρος της Βενεζουέλας απηύθυνε έκκληση για «μια διπλωματική συμφωνία, δίκαιη, ικανοποιητική για τα μέρη και φιλική», υποστηρίζοντας παράλληλα πως η χώρα του θα «ανακτήσει» το Εσεκίμπο, όπου το 2015 ανακαλύφθηκαν σημαντικά κοιτάσματα αργού.
Ο ποταμός Εσεκίμπο (AP Photo / Juan Pablo Arraez)
Η απάντηση της Γουιάνας
«Πρόκειται για μια απ' ευθείας απειλή για την εδαφική ακεραιότητα, την κυριαρχία και την πολιτική ανεξαρτησία της Γουιάνας [...] Η Γουιάνα το θεωρεί αυτό επικείμενη απειλή [...] θα εντείνει τα μέτρα προφύλαξης για να διαφυλάξει το έδαφός της», δήλωσε την Τρίτη ο πρόεδρος της Γουιάνας σε ομιλία του προς το έθνος.
«Μίλησα απόψε με το Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών και με ηγέτες για να τους ειδοποιήσω γι' αυτή την επικίνδυνη εξέλιξη και για τις απέλπιδες ενέργειες του προέδρου Μαδούρο που θέτουν σε κίνδυνο το διεθνές δίκαιο και αποτελούν σημαντικό κίνδυνο για τη διεθνή ειρήνη και τη διεθνή ασφάλεια», πρόσθεσε.
«Ζητούμε επιμόνως από τον πρόεδρο Μαδούρο να διορθώσει τα λάθη του και να ενεργεί και να συμπεριφέρεται σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο», δήλωσε υπογραμμίζοντας πως οι ένοπλες δυνάμεις της Γουιάνας βρίσκονται σε «πλήρη συναγερμό».
«Η Βενεζουέλα απέρριψε το διεθνές δίκαιο, το κράτος δικαίου, τη δικαιοσύνη [...] καθώς και τη διαφύλαξη της διεθνούς ειρήνης και της διεθνούς ασφάλειας και αυτοανακηρύσσεται κυριολεκτικά σε ένα έθνος εκτός νόμου», επέμεινε.
Το Καράκας διεκδικεί εδώ και δεκαετίες το Εσεκίμπο, ένα έδαφος 160.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων που αντιπροσωπεύει πάνω από τα δύο τρίτα της Γουιάνας και στο οποίο ζουν 125.000 άνθρωποι, δηλαδή το ένα πέμπτο του πληθυσμού της.
Η Βενεζουέλα υποστηρίζει πως ο ποταμός Εσεκίμπο πρέπει να είναι το φυσικό σύνορο, όπως ήταν το 1777, την εποχή της ισπανικής αυτοκρατορίας. Η Γουιάνα εκτιμά από την πλευρά της ότι τα σύνορα μεταξύ των δύο χωρών χρονολογούνται από την εποχή της αγγλικής αποικιοκρατίας και επικυρώθηκαν το 1899.
Το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης (CIJ), το κορυφαίο δικαστικό όργανο των Ηνωμένων Εθνών, του οποίου τη δικαιοδοσία στην υπόθεση αυτή δεν αναγνωρίζει η Βενεζουέλα, είχε διατάξει την Παρασκευή την κυβέρνηση της Βενεζουέλας «να απόσχει από κάθε ενέργεια που είναι πιθανό να τροποποιήσει την κατάσταση» στο Εσεκίμπο και τα δύο μέρη «να απόσχουν από οποιαδήποτε δράση θα μπορούσε να επιδεινώσει ή να επεκτείνει τη διένεξη».
Η διεκδίκηση της Βενεζουέλας έγινε ακόμη πιο έντονη μετά την ανακάλυψη πετρελαίου το 2015 στο Εσεκίμπο από την ExxonMobil.
Δρόμος κοντά στο χωριό Σουράμα στην περιοχή Ρουπουνούνι, η οποία αποτελεί μέρος της περιοχής Εσεκίμπο (AP Photo / Juan Pablo Arraez_
Μια νέα και σημαντική ανακάλυψη μαύρου χρυσού έγινε τον περασμένο μήνα στην περιοχή, προσθέτοντας στα αποθέματα της Γουιάνας τουλάχιστον δέκα δισεκατομμύρια βαρέλια, δηλαδή περισσότερο από τα αποθέματα του Κουβέιτ. Η Γουιάνα διαθέτει έτσι τα σημαντικότερα στον κόσμο κοιτάσματα πετρελαίου ανά κάτοικο. Η Βενεζουέλα διαθέτει από την πλευρά της τα σημαντικότερα αποδεδειγμένα κοιτάσματα του πλανήτη.
