Το μεγάλο πείραμα της αυτορρύθμισης

Το Facebook ανακοίνωσε χθες την πρόθεσή του να λάβει ενεργά μέτρα ελέγχου του περιεχομένου της πλατφόρμας σε περίπτωση που οι επερχόμενες αμερικανικές εκλογές οδηγηθούν σε χάος - ένα ενδεχόμενο όχι απολύτως απίθανο, καθώς για παράδειγμα οι επιστολικές ψήφοι, για τις οποίες ήδη έχει ξεσπάσει μια πολύ έντονη διαμάχη, μπορεί να φτάσουν να κρίνουν το αποτέλεσμα.

Τι θα κάνει λοιπόν το Facebook; Μεταξύ άλλων, δηλώνει έτοιμο να περιορίσει τη διάδοση σχολίων που διαδίδουν ψευδείς ειδήσεις (για παράδειγμα πρόωρους πανηγυρισμούς υποψηφίων), που λειτουργούν αποτρεπτικά προς την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος, και που παρακινούν σε βία.

Πολλοί θα σπεύσουν να πουν ότι το Facebook μας λέει ότι θα λειτουργήσει ως λογοκριτής. Όμως η λογοκρισία αφορά τη δημόσια σφαίρα, και το Facebook είναι μια ιδιωτική πλατφόρμα. Ιδιαίτερα μάλιστα εφόσον ανακοινώνει τι σκοπεύει να κάνει, δεν παραβιάζει κανέναν τυπικό ή ηθικό νόμο.

Να πάω όμως κι ένα βήμα παραπάνω: Ας υποθέσουμε ότι το Facebook ήθελε στις εκλογές αυτές να υποστηρίξει έναν από τους δύο κύριους υποψηφίους. Και πάλι πρόβλημα κατ’ αρχήν δεν υπάρχει. Μια ιδιωτική επιχείρηση έχει το δικαίωμα - εντός ή εκτός εισαγωγικών - να παίρνει θέση απέναντι στα πράγματα, ανάλογα με τις αποφάσεις του ιδιοκτήτη της, ή του διοικητικού της συμβουλίου. 

Το σημαντικότερο όμως εδώ είναι ο λόγος που το Facebook σπεύδει να μας ανακοινώσει τα έκτακτα μέτρα που προτίθεται να λάβει. Έχοντας καεί με τον χυλό, με τις αμερικανικές εκλογές του 2016, με το Brexit αλλά και με διάφορες άλλες περιπτώσεις όπου όντως υπάρχουν ενδείξεις ότι χρησιμοποιήθηκε για να επηρεαστούν αθέμιτα εκλογικά αποτελέσματα και ευρύτερα εξελίξεις, τώρα φυσάει και το γιαούρτι. Και το κάνει αυτό γιατί το πολυτιμότερο περιουσιακό του στοιχείο είναι η εμπιστοσύνη των χρηστών του.

Το Facebook θα συνεχίσει να κυριαρχεί στην αγορά των κοινωνικών μέσων και να παράγει κέρδος για τους μετόχους του, όσο οι χρήστες του το εμπιστεύονται. Και για να το διασφαλίσει αυτό, το ίδιο το Facebook αυτορρυθμίζεται. Με λάθη και ατέλειες; Βεβαίως, εφόσον μιλάμε για ένα ανθρώπινο κατασκεύασμα. Όμως φανταστείτε αν τη συμπεριφορά του Facebook σε κάποιες επερχόμενες προεδρικές εκλογές έπρεπε να τη ρυθμίσει η εκάστοτε αμερικανική κυβέρνηση ή κάποιο νομοθετικό σώμα ελεγχόμενο από το ένα ή το άλλο κόμμα. Με όλες τις ατέλειες, νομίζω ότι όπως έχουν τα πράγματα σήμερα, είμαστε καλύτερα.