Δεν τα πάει και άσχημα ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Ακριβέστερα, τα έχει πάει αρκετά καλά προτείνοντας, στα λόγια, ένα κράτος φιλικό στην επιχειρηματικότητα. Κατάφερε να συσπειρώσει περί τη ΝΔ και τους πολλούς ανέστιους πολιτικά φιλελεύθερους πολίτες. Θα μπορούσε κανείς να πει πολλά, ως προς την κρατικίστικη πολιτική της ΝΔ ιδίως την περίοδο της κρίσης του κορονοϊού. Όμως ότι και να ειπωθεί είναι αλήθεια ότι, ο πρωθυπουργός μίλησε και μιλάει για την ανάγκη της δημιουργίας επιχειρήσεων και την ανάγκη το κράτος να είναι φιλικό προς αυτές. Για να προκύψει η ανάπτυξη…
Είναι επίσης σαφές και προφανές ότι αυτές οι θέσεις του πιστώνονται (τουλάχιστον από φιλελεύθερη σκοπιά). Του πιστώνεται ακόμη πως όντας αρχηγός ενός «Λαϊκού»-Συντηρητικού κόμματος λέει πως είναι φιλελεύθερος και παρ’ ότι ο κρατισμός είναι διάχυτος ως πρακτική στην κυβέρνησή του.
Όμως υπάρχουν δυο πολύ βασικά, θα έλεγα θεμελιακά θέματα, τα οποία δεν εκστόμισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Είναι αυτά που κάνουν τη διαφορά και αυτά δια των οποίων οι κρατιστές και οι κολεκτιβιστές κερδίζουν την ιδεολογική μάχη. Κατά πάσα πιθανότητα δεν μπορεί να τα πει και κατά πάσα πιθανότητα δεν είναι στο προσκήνιο του ενδιαφέροντος τόσο του ίδιου όσο και της ηγετικής του ομάδας. Κατά πάσα πιθανότητα δεν τα ξέρουν…
Ποια είναι αυτά τα θεμελιακά θέματα που δεν θέτει και τα οποία συνήθως δεν τίθενται; Πιθανόν η απάντηση θα εκπλήξει αρκετούς. Είναι η ηθική διάσταση της επιχειρηματικότητας και η ηθική διάσταση του προσωπικού συμφέροντος. Και αυτά εν συνδυασμώ με την ηθική απαξία του «κοινού» καλού και του «κοινωνικού» (=μεγάλου) κράτους το οποίο όχι μόνο αποδέχεται αλλά και διαρκώς λιβανίζει.
Ως προς την ηθική διάσταση της επιχειρηματικότητας και την ηθική της υπεροχή ελάχιστα λέγονται και συζητούνται. Η «πραγματικότητα» αυτή (η μη συζήτηση) της ηθικής διάσταση της επιχειρηματικότητας για πολλούς είναι χωρίς νόημα. Και εδώ βρίσκεται ένα τεράστιο λάθος πλήρως διαδεδομένο και πλήρως σχεδόν αποδεκτό.
Ας επιχειρήσουμε όμως να ανιχνεύσουμε την ηθική της επιχειρηματικότητας για να καταδείξουμε και την ηθική της υπεροχή. Ο άνθρωπος ή οι άνθρωποι (συνεταίροι) οι οποίοι ξεκινούν μια επιχείρηση είναι αυτοί που εκτιμούν ότι ένα προϊόν ή μια υπηρεσία μπορεί να παραχθεί καλύτερα ή φθηνότερα ή ταχύτερα ή συνδυασμοί των τριών (ποιότητα, τιμή, ταχύτητα παραγωγής ή διάθεσης). Αν κάτι από τα τρία δεν ισχύει οι πιθανότητες αποτυχίας είναι μεγάλες. Ίσως και η ήττα-αποτυχία να είναι βέβαιη. Εκ των πραγμάτων ο άνθρωπος/οι αυτός/οι ( ο επιχειρηματίας/ες) θα κινητοποιήσει/ουν δυνάμεις και ανθρώπους για να επιτευχθεί ένας επιχειρηματικός στόχος. Δηλαδή να παραχθεί ένα καινοτόμο-ποιοτικό ή φθηνότερο προϊόν (ή υπηρεσία). Και εντός αυτής της διαδικασίας παραγωγής γίνονται τόσα και τόσα που ούτε να φανταστούμε μπορούμε.
Ας δούμε ένα παράδειγμα. Έναν καινοτόμο οινοποιό, ο οποίος παρασκευάζει ένα γευστικό κρασί σε ανταγωνιστική τιμή. Δεν χρειάζεται να πούμε και πολλά για το πώς ο άνθρωπος αυτός «φέρνει τον κόσμο ανάποδα» για να φθάσει στην παραγωγή του κρασιού του. Από το στήσιμο του αμπελώνα, τις ποικιλίες του, την διαδικασία οινοποίησης, την εμφιάλωση, την προώθησή του στις αγορές για να αναφέρουμε μερικά μόνο από τα βήματα του επιχειρηματικού του σχεδίου. Και όπως πολύ εύκολα καταλαβαίνει κανείς το κάθε επιμέρους βήμα σημαίνει «δουλειές» για τον ίδιο αλλά και έναν μεγάλο αριθμό ανθρώπων…
Προεκτείνετε το παράδειγμα για μια νεοφυή (τη λένε στα νεοελληνικά και start up) επιχείρηση λογισμικού, μια καινοτόμα επιχείρηση στον χώρο των μεταφορών ή της υγείας. Εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς ότι διαμέσου όλων αυτών των δραστηριοτήτων αναπτύσσεται η οικονομία, παράγονται εισοδήματα, μειώνεται η ανεργία, υπάρχουν φορολογικά έσοδα και τόσα άλλα «καλά»…
Όμως όλα αυτά έχουν σχέση με την ηθική; Η απάντηση είναι ότι έχουν τεράστια σχέση με την ηθική. Χωρίς ιδιαίτερη εμβάθυνση ο καθένας καταλαβαίνει το τεράστιο ηθικό ανάστημα ενός επιτυχημένου παραγωγού, ενός άτλαντα. Και ο καθένας καταλαβαίνει ότι αυτοί οι άνθρωποι είναι οι ευεργέτες της ανθρωπότητας. Και είναι οι ευεργέτες καθώς διάβηκαν τις θολές γραμμές των οριζόντων στις πρώϊμες εποχές της λίθινης «ανθρωπότητας» για να βρουν νέους χώρους εγκατάστασης και κυνηγιού. Είναι αυτοί που επινόησαν εργαλεία για να κάνουν ευκολότερη τη ζωή. Αυτοί που δημιούργησαν την επιστήμη που έβγαλε τον άνθρωπο από την ανιμιστική άγνοια και σιγά σιγά του έδωσε δυνατότητες για μια καλύτερη ζωή… Ας μην συνεχίσω διότι η προσφορά και η ευεργεσία των ατλάντων προς την ανθρωπότητα δεν μπορεί ούτε να μετρηθεί ούτε να εκτιμηθεί… Αν δεν υπήρχαν αυτοί η ανθρωπότητα πιθανόν να ήταν ακόμη στα σπήλαια…
Νομίζω ότι γίνεται ήδη σαφές ότι αυτή η δραστηριότητα των ατλάντων είναι μια ανεκτίμητη πορεία δημιουργίας και προσφοράς. Μια απολύτως ηθική στάση-δραστηριότητα δια της οποίας η ανθρωπότητα εξελίσσεται και πλουτίζει…
Τα γνωστά αντεπιχειρήματα των κρατιστών και των κολεκτιβιστών είναι ότι η δημιουργική καινοτομία (δια της ανθρώπινης δραστηριότητας) «αφάνισε τα οικοσυστήματα», κατέστρεψε κοινωνίες (χαμηλότερης υλικής-τεχνολογικής ανάπτυξης), απελευθέρωσε ατιθάσευτες δυνάμεις (πυρηνικά), κ.α.. Η κριτική αυτού του τύπου, γνωστή από πάντα για τους αρνητές της εξέλιξης και της προόδου, αναδεικνύει το όποιο υπαρκτό αρνητικό για να μην αναγνωρίσει την προσφορά… Άλλωστε την χρήση των καινοτομιών και των ανακαλύψεων για κατακτητικούς και καταστροφικούς σκοπούς την πραγματοποίησαν κατά βάση οι οργανωμένες κρατικές οντότητες (γραφειοκρατίες) και όχι οι επιμέρους δημιουργοί πλούτου…
Είναι επίσης σαφές ότι όλοι αυτοί οι δημιουργοί πλούτου δεν θα ανακάλυπταν ούτε θα κινητοποιούσαν ποτέ δυνάμεις και διαδικασίες αν δεν προσδοκούσαν στην βελτίωση των συνθηκών κατ’ αρχήν της δικής τους ζωής. Επιχείρησαν δηλαδή και επιχειρούν πρωτίστως διότι θέλουν να βελτιώσουν της συνθήκες της δικής τους ζωής. Δρουν δηλαδή πρωτίστως για το δικό τους καλό για το δικό τους προσωπικό συμφέρον … αυτό το τόσο κατασυκοφαντημένο από τους λογής λογής κρατιστές και κολεκτιβιστές. Και εδώ ακριβώς βρίσκεται η ηθική αξία του προσωπικού συμφέροντος που τόσο απόλυτα απαξιώνουν και απορρίπτουν οι γραφειοκράτες της κάθε κρατικίστικης νομενκλατούρας… Είναι αυτό το ηθικό κίνητρο που κινητοποιεί για δημιουργία και εξέλιξη…
Εν πάσει περιπτώσει όμως αυτή η μη αναγνώριση της ηθικής υπεροχής της επιχειρηματικότητας και του προσωπικού συμφέροντος είναι και η βάση για την αρπαγή πλούτου δια της πολυσχιδούς φορολογίας αλλά και η βάση της νίκης των κολεκτιβιστών (και των κρατιστών) στο ιδεολογικό επίπεδο. Οι κρατιστές και οι κολεκτιβιστές απορρίπτοντας το προσωπικό συμφέρον ως αντικοινωνικό και κυρίως ως ανήθικο καταφέρνουν να κάνουν αποδεκτή (από τους πολλούς) την πολυσχιδή λεηλασία του πλούτου που παράγουν οι άτλαντες, υποσχόμενοι ότι θα τον μοιράσουν δίκαια σ’ όλους. Κρύβουν βέβαια επιμελώς και αποτελεσματικά το ότι θέλουν (τον πλούτο) πρωτίστως για τους ίδιους…
Αυτό λοιπόν που δεν λέει, και δεν ξέρει να πει, ο κ. Μητσοτάκης είναι ότι οι παραγωγοί πλούτου είναι οι μεγάλοι ηθικοί άτλαντες οι οποίοι έχουν κάθε ηθικό δικαίωμα να δρουν για το προσωπικό τους συμφέρον. Και ότι έχουν κάθε δικαίωμα επί του πλούτου που παράγουν. Και ότι δεν μπορεί το κάθε αδηφάγο και σπάταλο κράτος (δηλαδή οι εξουσιάζοντες αξιωματούχοι του – η κρατική νομενκλατούρα) να ιδιοποιείται τον πλούτο που παράγουν άλλοι. Δηλαδή η φορολογία που εξοντώνει την επιχειρηματικότητα είναι άδικη και ανήθικη …
Αυτά ακριβώς καλείται να αναδείξει ένα φιλελεύθερο και όχι φο-φιλελεύθερο κόμμα που δεν το χαρακτηρίζει η αγραμματοσύνη αλλά η γνώση των ιδεών της ελευθερίας και της ιστορίας τους…
Ως προς την ηθική απαξία του κοινού καλού και την ηθική απαξία του «κοινωνικού» (=μεγάλου) κράτους θα επανέλθω.
