Τα μνημεία, οι πόλεις και ο Τουρισμός

Τον σχεδιασμό, τις επιλογές και την εκτέλεση των έργων προσβασιμότητας στον αρχαιολογικό χώρο της Ακροπόλεως - τον οποίο, παρεμπιπτόντως,  πρέπει να σταματήσουμε, κάποια στιγμή, να τον αποκαλούμε «Ιερό Βράχο» - θα τα αποτιμήσει για να τα δικαιώσει ή να τα απορρίψει η επιστημονική κοινότητα και όχι ο λαός των σόσιαλ μήντια.

Κάθε παρέμβαση στους αρχαιολογικούς χώρους διεθνώς είναι αποτέλεσμα μιας εξαιρετικά σύνθετης διαδικασίας, πολύ υψηλής εξειδίκευσης και βάθους γνώσεων που όποιος δεν έχει και την ελάχιστη έστω εποπτεία της απλώς αδυνατεί ακόμα και να τη συλλάβει. Φυσικά, και ο καθένας μπορεί να έχει ό,τι γνώμη θέλει για το θέμα και να την εκφράζει ακόμα κι εάν έχει δει τον χώρο μόνο από φωτογραφίες, δεν τίθεται θέμα «δικαιώματος έκφρασης γνώμης». 

Γι αυτό και το διθυραμβικό ρεπορτάζ του BBC που παρουσιάζει τα έργα προσβασιμότητας στο χώρο είναι κάτι περισσότερο από «δικαίωση» της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΠΟ και της ομάδας των ειδικών που τα σχεδίασαν: το ρεπορτάζ αυτό θυμίζει σε όλους τον τρόπο που πρέπει να αντιλαμβανόμαστε και να διαχειριζόμαστε σήμερα την πολιτιστική μας κληρονομιά. 

Η εκδημοκρατικοποίηση της γνωριμίας με τα μνημεία δε σταματά στα έργα προσβασιμότητας για τα άτομα με αναπηρία. Αφορά πλήθος άλλων πραγμάτων: από τον τρόπο που είναι οργανωμένη κάθε έκθεση στα μουσεία μέχρι το πόσο κατανοητή είναι η σήμανση των εκθεμάτων. Να θυμίσουμε ότι σε αρκετά περιφερειακά μουσεία τα κείμενα «στα ταμπελάκια» είναι ακόμα γραμμένα στην καθαρεύουσα ή ακόμα χειρότερα, στην αρχαιολογική επιστημονική ορολογία, για να κάνουμε πιο σαφές αυτό που εννοούμε, κάνοντας τα μνημεία μη-προσβάσιμα στο ευρύ κοινό.

Το ρεπορτάζ του BBC λοιπόν δείχνει ότι διαχειριζόμαστε ένα μνημείο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς με το σωστό τρόπο. Η εκδημοκρατικοποίηση της γνωριμίας με τα μνημεία είναι το ζητούμενο και βρισκόμαστε σε πολύ καλό δρόμο και διαβάζουμε στα ρεπορτάζ ότι αυτή η καλή πρακτική θα επεκταθεί και σε άλλους αρχαιολογικούς χώρους.

Την ίδια στιγμή όμως συμβαίνει και το εξής: η Αθήνα κατακλύζεται ήδη από τουρίστες και μάλιστα τουρίστες περαστικούς, με την πόλη ως σταθμό κάποιας κρουαζιέρας. Οι τουρίστες αποβιβάζονται στον Πειραιά για να ανέβουν στην Ακρόπολη στα γρήγορα, να ξοδέψουν στα τουριστικά καταστήματα, εμπορικά και εστίασης, λίγα χρήματα και να φύγουν.

Τα αποτελέσματα αυτής της καθημερινής, άτσαλης, φτηνής επέλασης είναι ήδη ορατά. 

Το Κέντρο έχει γίνει αβίωτο. Η ιστορική Πλατεία Αγίας Ειρήνης έχει στην κυριολεξία καταστραφεί. Το χειρότερο όλων είναι ότι το θέμα δεν εξαντλείται στα τραπεζοκαθίσματα. Πλέον απαξιώνονται μνημεία όπως η ίδια η Εκκλησία της Αγίας Ειρήνης. Σε λίγο τα τραπεζάκια θα μπούνε μέσα στο μνημείο που είναι και εν λειτουργία ναός!

Αυτό πως το επιτρέπει η Αρχαιολογική Υπηρεσία;

Ήρθε η ώρα η ελληνική Πολιτεία να γίνει πιο τολμηρή στη διαχείριση των μνημείων και τους θερινούς μήνες να διπλασιάσει το εισιτήριο στην Ακρόπολη, να το κάνει πανάκριβο ώστε να αποθαρρύνει την επέλαση. 

Κάποιοι, ίσως αρκετοί, να φρίξουν με αυτή την πρόταση αλλά ειλικρινά μας είναι αδιάφορο. Ζώντας καθημερινά το Κέντρο, διαπιστώνουμε την τριτοκοσμική κατάσταση που έχει προκαλέσει ο Τουρισμός στην πρωτεύουσα. 

Ο μόνος τρόπος να προφυλάξουμε τα μνημεία μας και την πόλη μας, αφού έτσι κι αλλιώς αυτά προσελκύουν τους ξένους είναι να γίνουμε πιο ακριβοί σε όλα αντί να γινόμαστε πιο φθηνοί. Να παρέχουμε παντού καλύτερες υπηρεσίες, ακόμα και στα μνημεία, και να τις τιμολογούμε ακριβότερα. 

Η καταστροφή πρέπει να αποφευχθεί.