Την ημέρα της πτώσης του bitcoin, σύμφωνα με την ιστοσελίδα Fxempire, που συγκέντρωσε στοιχεία από πλατφόρμες συναλλαγών και ανταλλακτήρια κρυπτονομισμάτων, 800.000 επενδυτικοί λογαριασμοί οδηγήθηκαν σε πλήρη ρευστοποίηση, καθώς οι θέσεις τους είχαν πλέον αρνητικό πρόσημο.
Έτσι 800.000 επενδυτές που ένοιωθαν πλούσιοι με βάση την εικόνα που είχαν στις οθόνες τους, στο τέλος της ημέρας βρέθηκαν με μηδενικά χαρτοφυλάκια.
Με αφορμή το χθεσινό άρθρο για την άτσαλη υποχώρηση του bitcoin, που είχε για αρκετούς καταστροφικά αποτελέσματα, όπως είδαμε στην προηγούμενη παράγραφο, έγινα αποδέκτης μιας σειράς μηνυμάτων. Μηνύματα μίσους, μηνύματα ενθουσιασμού και μηνύματα προβληματισμού.
Κοινός παρονομαστής όλων των μηνυμάτων, αποτελούσε η απουσία βαθιάς γνώσης του αντικειμένου των αγορών και η πέρα από κάθε μέτρο παρορμητική συμπεριφορά των επενδυτών. Έτσι σήμερα θα προσεγγίσουμε αυτήν την ανθρώπινη πτυχή των χρηματιστηρίων.
Υπάρχουν ορισμένες βασικές συνταγές και οδηγίες, τις οποίες αν ακολουθήσει ο μέσος επενδυτής στις χρηματιστηριακές αγορές, είναι σίγουρο, ότι δεν θα βγει ζημιωμένος. Διότι ας μη γελιόμαστε. Η ενασχόληση των ιδιωτών επενδυτών με τα χρηματιστήρια είναι σχεδόν βέβαιο ότι σε βάθος χρόνου θα αποδειχθεί καταστροφική.
Η ψυχική καταπόνηση των επενδυτών μαζί με τη εναλλαγή των συναισθημάτων ανάμεσα στη αισιοδοξία και την απαισιοδοξία, τη σιγουριά και το φόβο, την απληστία και τον πανικό, τις περισσότερες φορές, δεν τους επιτρέπει να κινηθούν με σταθερότητα και αντικειμενικότητα, απέναντι στα πραγματικά γεγονότα.
Ο πιο απλουστευτικός τρόπος για να αντιληφθεί κανείς σε ποιο σημείο του χρηματιστηριακού κύκλου βρισκόμαστε την κάθε στιγμή, σύμφωνα με τους επαγγελματίες των αγορών, έχει να κάνει με τις κλήσεις στο τηλεφωνικό κέντρο των χρηματιστηριακών εταιρειών.
Έτσι, όταν υπάρχει επενδυτική αδιαφορία που οδηγεί στην ύπαρξη σημαντικών ευκαιριών, τότε είναι η εποχή που από τα τηλεφωνικά κέντρα περνάνε κλήσεις των χρηματιστών και των αναλυτών προς τους πελάτες τους, για να τους διεγείρουν το ενδιαφέρον και να αγοράσουν μετοχές.
Μετά έρχεται η περίοδος που το επενδυτικό ενδιαφέρον αρχίζει να ζωηρεύει, οπότε η τάση αντιστρέφεται. Είναι η εποχή που από τα τηλεφωνικά κέντρα των εταιρειών, έρχονται κλήσεις από τους επενδυτές προς τους αναλυτές και τους χρηματιστές, διότι οι πρώτοι αναζητούν ευκαιρίες για τοποθετήσεις, οπότε ερωτούν τους ειδικούς, το τι να αγοράσουν.
Και ακολουθεί η περίοδος, κατά την διάρκεια της οποίας οι πελάτες τηλεφωνούν στις χρηματιστηριακές εταιρείες για να προτείνουν εκείνοι με τη σειρά τους, το τι να αγοράσουν οι επαγγελματίες. Και εκεί τελειώνει η ιστορία.
Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο της χρηματιστηριακής καθημερινότητας, ίσως να αποτελεί το γεγονός ότι σε κάθε συναλλαγή, σε κάθε αγοραπωλησία, τόσο ο αγοραστής, όσο και ο πωλητής θεωρούν ότι πραγματοποιούν μια κερδοφόρα κίνηση. Δηλαδή, ότι ο μεν αγοραστής έχει αγοράσει κάτι φθηνά που θα κινηθεί ανοδικά, ο δε πωλητής ότι έχει πωλήσει κάτι ακριβά που θα κινηθεί καθοδικά. Με δεδομένο ότι για τις «αρκούδες» των αγορών καμιά τιμή δεν είναι ποτέ επαρκώς φθηνή και για τους «ταύρους» των αγορών καμιά τιμή δεν είναι ποτέ επαρκώς υψηλή, το γαϊτανάκι των αντίθετων προσδοκιών, θα ρίχνει συνεχώς νερό, στο νερόμυλο των χρηματιστηρίων.
Δηλαδή, τα χρηματιστήρια αποτελούν μια αρένα σύγκρουσης αντίθετων συναισθημάτων και επιθυμιών; Σε μεγάλο βαθμό. Γι’ αυτό το λόγο, σύμφωνα με τον Benjamin Franklin, η επένδυση στη γνώση είναι αυτή που προσφέρει τις καλύτερες αποδόσεις. Διότι η γνώση είναι αυτή, που πάνω της δομείται η αναλυτική σκέψη. Μια σκέψη, που βασισμένη στη γνώση, είναι πάνω από συναισθήματα και παρορμήσεις.
Ο Warren Buffett, το έχει πει διαφορετικά. «Ο τρόπος για να κερδίσεις στα χρηματιστήρια είναι, να κλείσεις τις πόρτες. Και να είσαι τρομαγμένος, όταν οι άλλοι είναι άπληστοι και να γίνεσαι άπληστος όταν οι άλλοι είναι τρομαγμένοι».
Υπάρχει ένας ενδιαφέρων αστικός μύθος σχετικά με τον βαρόνο Rothschild και το κραχ του 1929. Ο μύθος θέλει τον βαρόνο να αποφασίζει την πώληση όλων των μετοχών του χαρτοφυλακίου του, μόλις ο καθημερινός στιλβωτής των παπουτσιών του, τον ρώτησε σχετικά με τις προβλέψεις του για την πορεία του δείκτη του χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης, σκεπτόμενος ότι αφού και οι στιλβωτές πόνταραν στην άνοδο του Dow Jones, η κατάρρευση δεν ήταν πολύ μακριά.
Θα κλείσω το σημερινό άρθρο, με μια αποστροφή του George Soros, από μια διάλεξη του στο London School of Economics, του οποίου είναι απόφοιτος. «Οι χρηματιστηριακές φούσκες δεν μεγαλώνουν από το πουθενά. Εδράζονται πάντα στη πραγματικότητα. Όμως η πραγματικότητα παραμορφώνεται, μέσα από παρανοήσεις και στρεβλές αντιλήψεις.»
