Του Ηλία Παπαγεωργιάδη*
- «Βρε, βρε τι έκπληξη... ο Ηλίας και ο Γρηγόρης. Και εσείς για την παγκόσμια έκθεση τροφίμων;»
- «Καλημέρα, φίλε. Έχουμε στήσει μία εταιρεία χονδρικής πώλησης βιολογικών προϊόντων και delicatessen στη Ρουμανία, είμαστε σε 4 αλυσίδες σούπερ μάρκετ και 10 μαγαζιά λιανικής. Εξάγουμε ελληνικά προϊόντα, σε ποσοστό πάνω από 80%», του απάντησε ο Γρηγόρης, που «τρέχει» την εταιρία μας.
- «Και πάτε για νέα προϊόντα κλπ. Κατάλαβα...»
Σάββατο, 15 Οκτωβρίου. Στο αεροπλάνο κάθισα δίπλα με τον φίλο μου...
- «Διαβάζεις Ρουμάνικα, βλέπω. Αυτή είναι οικονομική εφημερίδα;»
- «Η μεγαλύτερη στη χώρα, η Ziarul Financiar (σ.σ. «Οικονομική» θα τη λέγαμε στα Ελληνικά)»
- «Έχει κάτι ενδιαφέρον;»
- «Σχεδόν όλα τα νέα είναι θετικά...»
- «Υπερβάλλεις, όπως κάνεις στα άρθρα σου. Απορώ πώς τα δημοσιεύει ο κ. Μαυρίδης...»
- «Θες να τη διαβάσουμε μαζί; Να σου μεταφράζω;»
- «3 ώρες πτήση έχουμε μπροστά μας. Καλή ιδέα...»
- «Ξεκινάμε από το εξώφυλλο;»
- «Σε ακούω...»
· Τον Σεπτέμβριο του 2016 το Ρουμανικό Κράτος δανείστηκε 1 δισ. ευρώ για 12 χρόνια με επιτόκιο 2,15%.
· Η ομολογιακή έκδοση της εταιρίας επικοινωνιών RCS & RDS υπερκαλύφθηκε 3 φορές στην αγορά του Λονδίνου. Η εταιρεία συγκέντρωσε 375 εκατ. ευρώ, με επιτόκιο 3%, και 1,43 δισ. lei (317 εκατ. ευρώ), με επιτόκιο 5%. Στη χρήση που έκλεισε τον Ιούνιο, ο τζίρος της έφτασε τα 793 εκατ. ευρώ και τα λειτουργικά της κέρδη ανήλθαν σε 255 εκατ. ευρώ.
· Μία γιγάντια εταιρεία από την Αμερική (Greenbrier) αγόρασε με 60 εκατ. ευρώ το πλειοψηφικό πακέτο της εταιρείας Astra Rail, που έχει 3 εργοστάσια παραγωγής βαγονιών. Η εταιρεία είχε χρεοκοπήσει το 2010, όταν και την αγόρασε ένας Ρουμάνος επιχειρηματίας. Αυτός την εξυγίανε, την πέρασε σε κερδοφορία και την πούλησε το 2012 στον Γερμανό Thomas Manns με 30 εκατ. ευρώ. Η εταιρεία είναι καθαρά εξαγωγική.
· Η αλυσίδα σούπερ μάρκετ Mega Image (μέλος του Delhaize Group, όπως και η ΑΒ Βασιλόπουλος), με διευθύνοντα σύμβουλο τον Έλληνα Βασίλη Σταύρου, έφτασε τα 500 εκατ. τζίρο στο πρώτο εξάμηνο του έτους. Είναι στο +32% σε σχέση με το 2015. Τα κέρδη της ως 30/06 ήταν 102 εκατ. lei (22,6 εκατ. ευρώ), όσα είχε πέρσι στους 12 μήνες. Στόχος της να περάσει το 1 δισ. τζίρο φέτος με 490 καταστήματα.
· Την ίδια περίοδο οι αλυσίδες Kaufland και Carrefour είχαν άνοδο 10 - 15%, ενώ η Dedeman (το αντίστοιχο του Praktiker) είδε τον τζίρο της να τρέχει με +26%.
· Επιχειρηματίες από την Oradea και το Arad (στην Ελλάδα θα λέγαμε «Περιφέρεια Ηπείρου»), κατά τη διάρκεια συνεδρίου: «Υπάρχει πολύς χώρος για περαιτέρω ανάπτυξη σε διάφορους κλάδους, π.χ. τη Γεωργία και τον Τουρισμό».
· Να και ένα νέο που εσένα θα σου αρέσει. Λύνεται οριστικά το πρόβλημα των δανειοληπτών που δανείστηκαν σε ελβετικό φράγκο κατά το παρελθόν. Από τα 100.000+ δάνεια, έχουν ρυθμιστεί τα μισά και τα υπόλοιπα θα ρυθμιστούν, με τις τράπεζες να αποδέχονται τη μετατροπή τους σε lei, μετά από σχετικές δικαστικές αποφάσεις. Οι τράπεζες θα γράψουν σοβαρές ζημίες από αυτήν τη διαδικασία (περί τα 368 εκατ. ευρώ), χωρίς όμως να κλονίζεται το τραπεζικό σύστημα.
· Επίσης οι Ρουμάνοι κατασκεύασαν μόνο 368 χιλιόμετρα αυτοκινητοδρόμων την περίοδο 2007 - 2013, ενώ οι Πολωνοί 1.886...».
- «Δηλαδή υπάρχει πρόβλημα».
- «Φυσικά, όπως υπήρξε και στην Ελλάδα τα πρώτα χρόνια που μπήκαμε στην ΕΟΚ. Αυτό όμως είναι και η ευκαιρία της Ρουμανίας. Η χώρα αναπτύσσεται χωρίς να έχει εξαντλήσει τη δυναμική της. Ακόμη υπάρχουν πολλά που θα γίνουν»
- «Για να δούμε και μέσα...»
- «Με χαρά. Θα αποφύγω τα χρηματιστηριακά νέα...
· 89% των managers εταιρειών περιμένουν βελτίωση του τζίρου τους το 2016, σύμφωνα με σχετική έρευνα της EY (Ernst & Young). Αυτοί που περιμένουν πτώση ανέρχονται στο 7%, ενώ σταθερότητα προβλέπει το 4%. Από τις εταιρείες που ανεβαίνουν, το 41% περιμένει μεγάλη άνοδο άνω του 10%. Για τα επόμενα χρόνια το 64% των εταιρειών αναμένουν να αυξήσουν τις επενδύσεις τους στην παραγωγή κατά 5 - 30%.
· «Το 70% των εξαγωγών της Ρουμανίας, 54,6 δισ. ευρώ πέρσι, κατευθύνθηκε εντός Ε.Ε. Το 15% εξήχθη σε ευρωπαϊκές χώρες εκτός Ε.Ε. και το 15% στον υπόλοιπο πλανήτη.
· Η ασφαλιστική Ergo έφτασε σε 6 μήνες του 2016 στον τζίρο που είχε καθ' όλη τη διάρκεια του 2015 και οδεύει προς ανάπτυξη 100%.
· Λεπτομέρειες από το συνέδριο με τους επιχειρηματίες της Oradea και του Arad. Όλοι περιέγραψαν ότι η εταιρεία τους ανεβαίνει δυναμικά. Το μεγαλύτερο πρόβλημά τους: Το 38% δεν βρίσκει να προσλάβει όσο εξειδικευμένο προσωπικό έχει ανάγκη...
· Laurentiu Stefanescu, διευθύνων σύμβουλος της SIKA Romania (παραγωγός οικοδομικών υλικών): «Σκεφτόμαστε να κτίσουμε και τρίτο εργοστάσιο στη Ρουμανία, στον Νότο της χώρας. Φέτος ο τζίρος μας θα ανέβει με 24%, στα 117 εκατ. lei (περίπου 26 εκατ. ευρώ), μετά από αύξηση 26% πέρσι. Η αγορά οικοδομικών υλικών επεκτείνεται φέτος με περίπου 8%»
· O μεγάλος όμιλος φαρμακείων A&D Pharma έφτασε τα 420 φαρμακεία, με τα brands Sensiblu και Punkt. Συνεργάζεται με αρκετές ελληνικές εταιρείες, όπως η Apivita. Συνολικά η χώρα έχει 9.100 φαρμακεία, με 20 εκατ. πληθυσμό (αν και, όπως σου έχω ξαναπεί, το 40% του πληθυσμού ελέγχει το 80% του ΑΕΠ). Στην αγορά των φαρμακείων πρώτη αλυσίδα είναι η Catena, με τζίρο περίπου 400 εκατ. ευρώ, ακολουθεί η Sensiblu με 266 εκατ. ευρώ και τρίτη είναι η Dona, με 198 εκατ. ευρώ.
· Οι Γερμανοί της Bosch κατασκευάζουν στο Jucu του Cluj ένα κέντρο εκπαίδευσης εργαζομένων. Σήμερα η εταιρεία έχει πωλήσεις στη Ρουμανία 270 εκατ. ευρώ και απασχολεί 3.200 υπαλλήλους.
· Ο παραγωγός καρεκλών Antares κατασκευάζει εργοστάσιο στη Remetea. Οι πωλήσεις της εταιρείας αυξήθηκαν κατά 9% στο εξάμηνο, φτάνοντας τα 6,5 εκατ. ευρώ.
· Οι ιδιοκτήτες του Sun Plaza Mall στο Βουκουρέστι (S IMMO) ετοιμάζουν επενδύσεις 75 εκατ. ευρώ, 30 εκατ. για το Mall και 45 εκατ. ευρώ για νέο συγκρότημα γραφείων στο κέντρο της πόλης. Η εταιρεία έχει επενδύσει ως τώρα πάνω από 200 εκατ. ευρώ στη Ρουμανία, σε ακίνητα καλυμμένης επιφάνειας 250.000 τ.μ. Το πρώτο εξάμηνο του 2016 ο τζίρος της ανέβηκε στα 92,2 εκατ. ευρώ.
· Μία εταιρία Executive Coach ετοιμάζει προγράμματα εκπαίδευσης για managers στην Αγροτική Οικονομία. «Αγορά μας οι 1.000 σοβαρές αγροτικές εταιρείες και οι 5.000 εταιρίες παραγωγής τροφίμων».
· Ο ενεργειακός κολοσσός Hidroelectrica (με τεράστια παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας) περιμένει 250 εκατ. ευρώ κέρδη στο εννιάμηνο του 2016, +30% πάνω σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο.
· Ένα ρουμανικό ερευνητικό κέντρο συνεργάστηκε με Φινλανδούς και ανέπτυξε ένα νέο τρακτέρ, μετά από επένδυση 2,7 εκατ. ευρώ.
· Ένας μεγάλος Ρουμάνος παίκτης μπαίνει στην απελευθερωμένη αγορά των couriers και των ταχυδρομικών υπηρεσιών, που φέτος εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 350 εκατ. ευρώ.
· Ο Όμιλος του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών (μέσω των κλινικών του Medsana) ολοκλήρωσε την τρίτη του επένδυση στη Ρουμανία, μία κλινική γονιμότητας αξίας 600.000 ευρώ. Η εταιρεία συνεργάζεται με 200 γιατρούς. Πέρσι ο τζίρος της ήταν περίπου 4,2 εκατ. ευρώ και, όπως δήλωσε ο Έλληνας country manager Βασίλης Χανιώτης, το 2016 αναμένει αύξηση πωλήσεων κατά 20%.
· 7.907.252 μοναδικούς επισκέπτες στα ρουμανικά sites κατέγραψε η εταιρεία SATI, που ανακοινώνει καθημερινά τα στατιστικά της χώρας (ουσιαστικά μιλάμε για το 40% που σου έλεγα, αυτοί αντιπροσωπεύουν την αγορά στόχο).
· Ο μεγάλος online fashion retailer Fashion Days είχε πέρσι πωλήσεις 28,8 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων το 70% (!) πραγματοποιήθηκε από συναλλαγές μέσω κινητού τηλεφώνου. «Πέρσι η online αγορά μόδας ανήλθε στα 160 εκατ. ευρώ, ενώ φέτος θα κλείσει στα 200 εκατ.»
· Εδώ η εφημερίδα παρουσιάζει κάθε μέρα και ένα application που ανέπτυξε κάποια ρουμανική εταιρία, σήμερα το Policolor».
- «Εντάξει; Να σταματήσω;»
- «Πάντως κοίτα πόσες διαφημίσεις έχουν... και ανακοινώσεις συνεδρίων με σειρά χορηγών...»
- «Χαμηλοί οι φόροι... η Οικονομία προοδεύει...»
- «Ούτε προ κρίσης δεν είχαμε στην Ελλάδα τόσες νέες επενδύσεις καθημερινά...»
- «Υπενθυμίζω ότι στο άρθρο του ο διευθυντής σύνταξης παραπονιέται ότι η χρηματοδότηση των επιχειρήσεων δεν είναι όσο υψηλή θα ήθελαν, μιας και η Κεντρική Τράπεζα κρατά τα γκέμια σφικτά και προτιμά να έχει περισσότερες καταθέσεις από δάνεια».
- «Μα εμένα άλλα μου έλεγαν αυτήν την εβδομάδα οι Ρουμάνοι με τους οποίους μίλησα...»
- «Ο Ρουμάνος λατρεύει να κλαίγεται και να τα βλέπει όλα μαύρα. Πρόσεξες όμως πως 1 στις 10 διαφημίσεις στο Βουκουρέστι αφορά πρόσληψη προσωπικού;»
- «Μέχρι και το Lidl… δεκάδες εταιρείες κάνουν καμπάνιες... παρακαλάνε να βρουν υπαλλήλους».
- «Η Ρουμανία έχει και πολλά στραβά, δεν είναι παράδεισος, θέλει προσοχή, όπως κάθε άλλη χώρα. Όμως οποιαδήποτε ημέρα πάρεις στα χέρια σου μία οικονομική εφημερίδα, θα καταλάβεις ότι οι χαμηλοί φόροι μαζί με την πάταξη της διαφθοράς φέρνουν πρόοδο. Στη ΝΑ Ευρώπη η Ρουμανία παραμένει η πρώτη επιλογή των σοβαρών εταιρειών όταν σκέφτονται νέες επενδύσεις».
- «Αν αυτοί προοδεύουν με χαμηλούς φόρους, τότε εμείς γιατί τους κρατάμε ψηλά;»
- «Εμείς μάλλον θέλουμε και την πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο...»
Στις 22 και 23 Νοεμβρίου ο Ηλίας Παπαγεωργιάδης θα είναι ξανά στην Αθήνα για 20 συναντήσεις, με ενδιαφερόμενους για ίδρυση εταιρείας στη Ρουμανία ή άλλες επενδύσεις. Για να κλείσετε ραντεβού:[email protected]ή 6979 339400.
* Ο κ. Ηλίας Π. Παπαγεωργιάδης είναιδιευθύνων σύμβουλος της MOREστη Ρουμανία, Πρόεδρος του Ρουμανικού Συνδέσμου Βιομάζας και Βιοαερίου (ARBIO), εκλεγμένο μέλος του δ.σ. του Ευρωπαϊκού Συνδέσμου Βιομάζας (AEBIOM) και Αντιπρόεδρος της Αγροτικής ΟμοσπονδίαςProAgro(Ρουμανική ΠΑΣΕΓΕΣ).
