Πώς βλέπει ένας φιλελεύθερος το 1821

Αύριο, Τετάρτη 8 Ιουλίου, το ΚΕΦίΜ θα παρουσιάσει τα ευρήματα της μεγάλης δημοσκόπησης που διεξήγαγε με τη MARC με θέμα το πώς οι Ελληνίδες και οι Έλληνες βλέπουν την Επανάσταση του 1821. Θα αποφύγω τον πειρασμό να κάνω spoilers - το μόνο που θα πω είναι πως τα αποτελέσματα έχουν πολύ μεγάλο ενδιαφέρον και σε αρκετά σημεία διαφέρουν σημαντικά από το τι θα περίμενε κανείς, οπότε οι ενδιαφερόμενοι σπεύστε να εγγραφείτε για να παρακολουθήσετε ζωντανά την αυριανή εκδήλωση από το σελίδα του ΚΕΦίΜ στο Facebook.

Αφού λοιπόν αύριο θα δούμε πώς βλέπει ο μέσος Έλληνας το 1821, σήμερα ας δούμε πώς το βλέπει ένας φιλελεύθερος, και συγκεκριμένα ο υποφαινόμενος. 

Το 1821 για κάθε φιλελεύθερο είναι μια αφορμή μεγάλης υπερηφάνειας. Κι αυτό γιατί οι ήρωες και οι ηρωίδες του δεν πολέμησαν μόνο για την απελευθέρωση της πατρίδας και της πίστης τους, αλλά είχαν και πολύ συγκεκριμένο όραμα για τη μορφή και τη δομή του ελεύθερου πια ελλαδικού κράτους.

Η τεράστια πνευματική προετοιμασία από τους φιλελεύθερους εκπροσώπους του Νεοελληνικού Διαφωτισμού αποτυπώθηκε με ενάργεια στα καταστατικά κείμενα των τριών επαναστατικών εθνοσυνελεύσεων, που είναι τα πιο φιλελεύθερα και δημοκρατικά της εποχής τους. Η κατάργηση της δουλείας, η ελευθερία της έκφρασης και του τύπου, η ανεξιθρησκεία, η διάκριση των εξουσιών, σχεδόν όλες οι ριζοσπαστικές φιλελεύθερες ιδέες βρήκαν την έκφρασή τους στα κείμενα αυτά που εξέφραζαν τους πόθους ενός ολόκληρου λαού.

Άλλωστε, ο Αγώνας των Ελλήνων ενέπνευσε κάθε φίλο της ελευθερίας στην Ευρώπη αλλά και πέρα απ’ αυτή. Οι φιλέλληνες - καρμπονάροι και ρομαντικοί - συνέτρεξαν τους Επαναστάτες όχι μόνο χρηματικά αλλά και θυσιάζοντας ακόμη και τη ζωή τους στο βωμό της ελευθερίας. Ακόμη και ο Τζέφερσον αντάλλασσε επιστολές με τον Κοραή με θέμα τους θεσμούς που θα επιτρέψουν να ριζώσει, να βλαστήσει και να ανθήσει το αειθαλές δέντρο της ελευθερίας.

Βεβαίως, υπήρξαν και παρεκκλίσεις, αλλά και λάθη που οδήγησαν για παράδειγμα στις εμφύλιες συρράξεις εν μέσω του Αγώνα. Βεβαίως, οι Επαναστάτες είχαν πολλές φορές και αδυναμίες και προσωπικές φιλοδοξίες. Όμως όλα αυτά, τα οποία οφείλουμε να γνωρίζουμε και να αναγνωρίζουμε, δεν επισκιάζουν εντέλει τον Αγώνα για την Ελευθερία. Δεν επισκιάζουν το γεγονός ότι σ’ αυτή τη γωνιά της Ευρώπης, άνδρες και γυναίκες από κάθε κοινωνική τάξη και υπόβαθρο - πρίγκηπες και διανοούμενοι, πολεμιστές και έμποροι, ιερείς και αγρότες - κατάφεραν η φλόγα της ελευθερίας να λάμψει λαμπρότερα απ’ οπουδήποτε αλλού στον κόσμο εκείνη τη χρονική στιγμή.

Και η καλύτερη απόδοση τιμής στους Αγωνιστές και τις Αγωνίστριες του ‘21 θα είναι να ξαναπιάσουμε εμείς οι απόγονοι και συνεχιστές τους το νήμα της ελευθερίας που τους ενέπνευσε και τους καθοδήγησε στην τρέλα εκείνη που απέδωσε τη σημερινή ελεύθερη Ελλάδα.