Του Χάρη Θεοχάρη
Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία. Δονούσε τους δρόμους της Αθήνας του 1973.
Έχουν άραγε νόημα αυτά τα συνθήματα σήμερα;
Η μεταπολίτευση πνέει τα λοίσθια κλείνοντας επώδυνα τον κύκλο της.
Όσο, όμως, επικριτικός και αν είναι κάποιος, δεν μπορεί να μην αναγνωρίσει την πρόοδο.
Ψωμί και ευημερία έδωσε η μεταπολίτευση. Τώρα μας παίρνει πίσω ένα μέρος της προόδου. Άλλοι δείκτες μας γυρίζουν στο 2005, άλλοι στο 2000. Παρ'' όλα αυτά, το 1974 μοιάζει μακρινό.
Για αυτό το «ψωμί» όμως αμφισβητούμε τα πάντα. Η προσαρμογή και η λιτότητα έχουν πολλά θύματα. Θύματα που δεν καταφέραμε να προστατεύσουμε όπως έπρεπε και όπως είχαμε χρέος ως πολιτεία.
Η ελευθερία είναι αναμφισβήτητη κατάκτηση της μεταπολιτευτικής Ελλάδας.
Έχουμε, ωστόσο, έλλειψη θεσμών και, κυρίως, μιας ανεξάρτητης, χειραφετημένης Δικαιοσύνης, μιας ανεξάρτητης, χειραφετημένης Δημόσιας Διοίκησης.
Μας λείπουν οι βάσεις για ένα ποιοτικό άλμα προς τα εμπρός.
Στην παιδεία έχουμε τα πιο αμφισβητήσιμα αποτελέσματα. Ιδιαίτερα στην τριτοβάθμια. Περισσότερα πανεπιστήμια ναι, καλύτερα όμως;
Κλείνει, λοιπόν, ο κύκλος της μεταπολίτευσης νομοτελειακά.
Οι ψεύτικες υποσχέσεις, τα ψέματα, οι υπερβολές, οι κρυφές διευθετήσεις, το πελατειακό κράτος, τα ρουσφέτια, όλα όσα μας έφεραν εδώ και συνεχίζουν να μας βουλιάζουν πρέπει να τελειώσουν.
Φτάνει πια. Πρέπει όλοι να το φωνάξουμε.
Μόνο έτσι θα θέσουμε τις βάσεις ενός νέου προοδευτισμού. Θα ξαναδώσουμε φωνή στις δημιουργικές δυνάμεις, τους νοικοκυραίους, τους οπαδούς της κοινής λογικής.
Η χώρα μας χρειάζεται ένα βαθύ σχέδιο ανασυγκρότησης.
Ένα σχέδιο που θα ξεκινάει με την αυτοκριτική του πολιτικού συστήματος. Με την παραδοχή πως μόνο μέσα από την αναγέννησή του μπορεί να έλθει η πραγματική αλλαγή.
Όλοι αξιολογούνται. Η εμπειρία διακυβέρνησης είναι πλεονέκτημα, αλλά είναι δευτερεύον μπροστά στη διαφθορά της εξουσίας.
Πρέπει όλοι να αξιολογηθούν. Για να ξεκινήσουμε με εντιμότητα, με ικανότητα, με σοβαρότητα.
Μόνο τότε μπορεί να ξεκινήσει το σχέδιο ανασυγκρότησης και προόδου:
Πρώτον, με τη ριζική συνταγματική αναθεώρηση χωρίς παρωπίδες. Ακόμη και η μορφή του πολιτεύματος θα πρέπει να εξεταστεί, καθώς ο εναγκαλισμός νομοθετικής και εκτελεστικής εξουσίας και η εξάρτηση της δικαστικής από την εκτελεστική είναι βαθιά ριζωμένος και δεν αλλάζει με απλές διορθωτικές παρεμβάσεις.
Δεύτερον, με την εκ βάθρων ισχυροποίηση των θεσμών στη χώρα μας ξεκινώντας από τη Δικαιοσύνη. Ο εκσυγχρονισμός των κωδίκων από επιτροπές δικαστικών και δικηγόρων, η ενίσχυση των εξωδικαστικών και διαιτητικών επιλύσεων, η πλαισίωση των δικαστών από ικανούς και εξειδικευμένους διοικητικούς υπαλλήλους για να απελευθερωθούν από την τετριμμένη καθημερινότητα και να επικεντρωθούν στα ουσιαστικά τους καθήκοντα, η τεχνολογική αναβάθμιση των δικαστηρίων είναι οι κυριότεροι άξονες δράσης.
Τρίτον, με την απόλυτη προσήλωση στη χειραφέτηση και τον επαγγελματισμό της Δημόσιας Διοίκησης. Επιλογές προσώπων για επικεφαλής οργανισμών μέσω ανοιχτών διαδικασιών, στοχοθεσία και ανοικτά δεδομένα σε όλες τις υπηρεσίες, αξιολόγηση υπηρεσιών και υπαλλήλων, δραστική μείωση των φορέων – για παράδειγμα στις επιστήμες γης οι ΗΠΑ έχουν 5 φορείς και εμείς 27! – ευελιξία στα οργανογράμματα, αλλά και σφικτή παρακολούθηση των προϋπολογισμών με διπλογραφικό σύστημα σε κάθε φορέα είναι αναγκαίες παρεμβάσεις.
Τέταρτον, με την ισχυροποίηση των δράσεων κατά τις διαφθοράς. Η προστασία των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος (whistleblowers), η δημιουργία και ισχυροποίηση υπηρεσιών εσωτερικών υποθέσεων, η ενιαία αρχή για τις προμήθειες, η ανεξαρτητοποίηση των μηχανισμών καταπολέμησης της διαφθοράς από την κυβέρνηση, το σπάσιμο του εναγκαλισμού τραπεζών, ΜΜΕ και πολιτικού συστήματος είναι σε αυτόν τον τομέα αναγκαία.
Πέμπτον, με τη μείωση της γραφειοκρατίας. Κατάργηση της θεώρησης του γνήσιου της υπογραφής αλλά και της υπεύθυνης δήλωσης, e-Hellas για επαναθεμελίωση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, εξυπηρέτηση από το σπίτι και από τα ΚΕΠ, κατάργηση, απλοποίηση, επιτάχυνση.
Έκτον, με την προσέλκυση παραγωγικών επενδύσεων που θα φέρουν δουλειές. Παραχωρήσεις, ενίσχυση υγιούς συνεταιριστικού κινήματος και των ομάδων παραγωγών στον αγροδιατροφικό τομέα, βελτίωση του αδειοδοτικού πλαισίου, μικροχρηματοδότηση για ενίσχυση της ρευστότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, επιτάχυνση κτηματολογίου και του ορισμού των χρήσεων γης, αποσύνδεση επενδύσεων με κάποιες από τις δικαστικές διενέξεις (μετατροπή της ποινής, δηλαδή, σε αποζημίωση, αντί του σταματήματος της επένδυσης).
Έβδομον, με τον εξορθολογισμό των δημοσίων οικονομικών, αλλά και την αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος. Ενεργοποίηση των δημοσιονομικών κανόνων και δικλείδων, δημιουργία ισολογισμού του κράτους με κοστολόγηση και των περιουσιακών στοιχείων (πρότυπα EPSAS), για να έχουμε ορθή εικόνα για τα δημόσια οικονομικά, ρητή υποχρέωση μείωσης φόρων από το αποτέλεσμα των δράσεων εξοικονόμησης, όπως για παράδειγμα τη συγχώνευση οργανισμών. Κατάργηση αρχικά των εκτάκτων φορολογιών και των φόρων υπέρ τρίτων και σταδιακά μείωση της φορολόγησης της εργασίας υπέρ της πράσινης φορολογίας και της φορολογίας των κερδών.
Και εδώ δεν χωρούν καθυστερήσεις, αλλά ούτε και αιφνιδιασμοί.
Όγδοον, με την θεμελίωση ενός δίκαιου ασφαλιστικού συστήματος με τρεις πυλώνες. Ενός συστήματος που στηρίζεται στη δημόσια δράση και εποπτεία αλλά αξιοποιεί τη δύναμη και την τεχνογνωσία του καλά εποπτευόμενου ιδιωτικού ασφαλιστικού πυλώνα.
Ένατον, με ένα κοινωνικό κράτος που στοχεύει σε συγκεκριμένα αποτελέσματα. Στόχευση μέσω της δημιουργίας ενός μόνο φορέα απόδοσης των κοινωνικών επιδομάτων, της κατοχύρωση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, εστίαση στην καταπολέμηση της φτώχειας, στη μείωση του παιδικού υποσιτισμού και στην παροχή εφοδίων για να ξεφύγει κάθε Έλληνας από την παγίδα της φτώχειας, τη δίνη που δεν αφήνει τους αδύναμους συνανθρώπους μας να σπάσουν τα δεσμά της φτώχειας τους.
Δέκατον, με την ουσιαστική επένδυση στην Παιδεία, ξεκινώντας από τους βρεφονηπιακούς σταθμούς και καταλήγοντας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Τέλος, με την εμπέδωση πως ο νόμος ισχύει για όλους όσο ψηλά και αν είναι. Αν ο νόμος είναι σκληρός και άδικος, η κοινοβουλευτική δημοκρατία έχει τρόπους να τον διορθώσει. Δεν επαφίεται στον δημόσιο υπάλληλο ή τον κρατικό λειτουργό να χαράσσει κοινωνική ή άλλη πολιτική μέσω της ερμηνείας του νόμου. Ο λόγος είναι απλός. Ο εκφυλισμός έρχεται τάχιστα: την πρώτη φορά το κάνουμε για αυτόν που το αξίζει, τη δεύτερη για τον φίλο μας, την τρίτη για αυτόν που μας πληρώνει.
Οι μέρες που το πολιτικό σύστημα εκπροσωπούσε τους κηφήνες, τους τεμπέληδες, τους ανεπάγγελτους και τους βολεμένους πρέπει να τελειώσουν.
Οι εργαζόμενοι που πονάνε την επιχείρηση στην οποία δουλεύουν, οι επιχειρηματίες που δεν θέλουν να κλέβουν κράτος ή ασφαλιστικά ταμεία, οι άνεργοι που πρέπει να βρουν δουλειές για να μην χάσουν την αξιοπρέπειά τους, οι συνταξιούχοι που δεν μπορούν να κοιτάνε κάθε μήνα στην τράπεζα και να βλέπουν διαφορετικό ποσό σύνταξης, οι νέοι που πρέπει να έχουν ελπίδες να βρουν δουλειά πριν περάσουν τα τριάντα θέλουν επειγόντως να ακουστεί η φωνή τους.
Στο τέλος τέλος, ποιο ήταν το αίτημα πίσω από το Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία;
Σεβασμός στις προσωπικές επιλογές.
Αξιοπρέπεια στη διαβίωση.
Δικαίωμα στη δημιουργία και στην προκοπή.
Και αυτό το υπάρχον πολιτικό σύστημα δεν πέτυχε να το δώσει στον ελληνικό λαό.
Και η κατρακύλα δε θα σταματήσει, αν δεν βρεθεί το πολιτικό σύστημα που θα το πετύχει.
