O Μίκης είναι ενιαίος και αδιαίρετος

Με τον θάνατο του μεγάλου Μίκη εμφανίσθηκαν και πάλι οι γνωστές απόψεις που διασπούν την προσωπικότητα του και τις δραστηριότητες του σε διάφορα επίπεδα. Έτσι άλλοι διαφωνούν με τον πολιτικό Μίκη γενικώς, άλλοι με συγκεκριμένες περιόδους, άλλοι το εξειδικεύουν ακόμα πιο πολύ και κάνουν σχόλια σε διάφορες δηλώσεις του. Γενικώς, παρατηρείται μια τάση πολυτεμαχισμού της προσωπικότητας και των δραστηριοτήτων του Μίκη Θεοδωράκη.

Νομίζω πως αυτές οι παγκοσμίου κύρους, πολυσχιδείς προσωπικότητες, δεν τεμαχίζονται. Αποτελούν ένα ενιαίο και αδιαίρετο σύνολο και ως τέτοιο το αποδεχόμαστε, γιατί ως τέτοιο καταξιώθηκε.

Όλοι οι μεγάλοι έχουν και τις κακές στιγμές τους, τις γκρίζες ζώνες τους, τις αμφιλεγόμενες συμπεριφορές τους. Αλλά όλα αυτά χάνονται μέσα στη γενικότερη εικόνα του έργου τους, απορροφώνται από την καταλυτική παρουσία τους.

Συνεπώς, δεν μπορούμε να διαχωρίσουμε τον Μίκη μουσικοσυνθέτη, από τον Μίκη πολιτικό. Οι ευαισθησίες του που τον οδηγούσαν στη σύνθεση των αριστουργημάτων που ακούμε, είναι οι ίδιες που τον έκαναν να αφουγκράζεται τα μηνύματα των καιρών και να βγαίνει μπροστά. Ο Μίκης ποτέ δεν έκανε πίσω με μεγάλο προσωπικό κόστος, όπως αναγνώρισε και ο ίδιος. Όντας ταγμένος στην Αριστερά από την Κατοχή, δεν δίστασε να υπερβεί πολλές φορές τις δεσμεύσεις που επέβαλλε αυτός ο χώρος – και ήταν ασφυκτικά πολλές. Αν παρατηρήσει κάποιος την πολιτική πορεία του θα διαπιστώσει ότι τις περισσότερες φορές εκινείτο σε μια εθνικοενωτική τροχιά, καταγγέλλοντας όσους την υπονόμευαν. Στις καταγγελίες του ήταν οξύς και το πλήρωσε.

Η πρώτη μεγάλη πολιτική του υπέρβαση ήταν όταν κατήγγειλε την εισβολή των στρατευμάτων του Συμφώνου της Βαρσοβίας στην Τσεχοσλοβακία τον Αύγουστο του 1968 και η τελευταία του όταν τον Φεβρουάριο του 2018, μπροστά σε ένα εκατομμύριο πολίτες, μίλησε για τον αριστερόστροφο φασισμό. Το 1976, αυτοί που τον αποθέωναν πριν από λίγο καιρό, ως σύμβολο της αντίστασης κατά της χούντας, του έκοβαν τα καλώδια στο γήπεδο της Νέας Σμύρνης για να μην γίνει η συναυλία του. Ο χώρος της ορθόδοξης Αριστεράς δεν συγχωρούσε και δεν συγχωρεί διαφοροποιήσεις.

Ο Μίκης, όπως κάθε πληθωρική προσωπικότητα, έχει πει τα πάντα για τους πάντες. Έτσι είναι αυτοί οι άνθρωποι και γι' αυτό τους αγαπάμε. Το έργο τους, τούς δίνει το δικαίωμα να λένε ό,τι θέλουν για όποιον θέλουν, χωρίς παρεξηγήσεις. Και ο Μίκης δεν μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση σε αυτόν τον κανόνα.

Όλοι εμείς που μεγαλώσαμε και με τα τραγούδια του, όλοι εμείς που στη μαγική δεκαετία του '70 παρακολουθούσαμε την πολιτική διαδρομή του με τις διακλαδώσεις της, όλοι εμείς που πολλές φορές απορήσαμε για κάποιες δηλώσεις του και άλλες φορές πικραθήκαμε, δεν θα τον ξεχάσουμε ποτέ, γιατί τον αγαπήσαμε γι' αυτό που ήταν.