Μια άλλη ματιά στο δημογραφικό πρόβλημα

To δημογραφικό, αποτελεί τον βασικό μοχλό, που κινεί την ιστορία. Το μέλλον μιας χώρας στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στη νεανικότητα του πληθυσμού της. Αρκεί αυτό; Όχι, αλλά αποτελεί μια βασικότατη παράμετρο. Για να μπορέσει μια χώρα να γίνει πλούσια, θα πρέπει να υπάρχει επαρκής αριθμός από νέα μυαλά και χέρια που θα δουλέψουν.

Ένα επαρκές πλήθος από νέους, που μέσω της εργασίας τους, θα επωφεληθούν από την κοινωνική κινητικότητα μετακινούμενοι από τη μια κοινωνική τάξη ή στρώμα ή θέση, στην άλλη κοινωνική τάξη ή στρώμα ή θέση, ενώ ταυτόχρονα θα στηρίζουν τους μεγαλύτερους αλλά και τους μικρότερους, που βρίσκονται έξω από τις διαθέσιμες προς εργασία, ηλικιακές ομάδες.

Η ύπαρξη νεανικού πληθυσμού, είναι ένα από τα κομμάτια του μεγάλο παζλ, που ονομάζεται «Κινεζική οικονομική ανάπτυξη». Τα τελευταία 40 χρόνια, περισσότεροι από ένα δισεκατομμύριο Κινέζοι, απομακρύνθηκαν από την ακραία φτώχεια και από το οικονομικό και κοινωνικό περιθώριο. Κύματα νέων ανθρώπων εισέρρευσαν από τις αγροτικές επαρχίες στα αστικά κέντρα.

Νέοι άνθρωποι, που από αγρότες έγιναν βιομηχανικοί εργάτες. Το κράτος επένδυσε στην εκπαίδευση, στην κατάρτιση, στην τεχνολογία, στην οικιστική ανάπτυξη και στους μισθούς, με αποτέλεσμα μέσα σε 40 χρόνια, να κτιστεί μια μεσαία αστική τάξη στη θέση των φτωχών και αμόρφωτων αγροτικών νοικοκυριών.

Τον ίδιο δρόμο θα μπορούσαν να ακολουθήσουν φαινομενικά και άλλες χώρες με πληθυσμιακή έκρηξη, όπως είναι η Ινδία, η Ινδονησία, αλλά και χώρες της Αφρικανικής ηπείρου, με πρώτο παράδειγμα τη Νιγηρία.

Στη Νιγηρία, πάνω από το 44% του πληθυσμού βρίσκεται στην ηλικιακή ομάδα 0-14, το 53% βρίσκεται στην ηλικιακή ομάδα 15-54 και μόλις το 3% αποτελείται από απόμαχους της επαγγελματικής ζωής.

Όμως το μοντέλο ανάπτυξης έχει μεταβληθεί. Σε σημαντικό τμήμα της βιομηχανικής διαδικασίας, η ανθρώπινη απασχόληση έχει αντικατασταθεί από τη ρομποτική. Επομένως, οι νέες μορφές απασχόλησης απαιτούν ψηφιακή εκπαίδευση και εξάσκηση, στις οποίες μπορούν να ανταποκριθούν ελάχιστοι νέοι αυτών των φτωχών χωρών.

Ένα άλλο χαρακτηριστικό είναι η αλλαγή του παγκοσμιοποιημένου μοντέλου ανάπτυξης και παραγωγής. Έχει αρχίσει να υποχωρεί η μεταφορά παραγωγικών διαδικασιών τύπου «outsourcing», από τις αναπτυγμένες χώρες προς τις αναπτυσσόμενες.

Και αυτό διότι οι χαμηλόμισθοι εργάτες της Νοτιοανατολικής Ασίας, έχουν αντικατασταθεί στις μητροπόλεις της Δύσης από μηχανήματα- ρομπότ, που δεν απαιτούν αμοιβές και υπερωρίες, δε χρειάζονται διαλείμματα για καφέ ή φαγητό, θερινές διακοπές, συνταξιοδοτικά προγράμματα, ασφαλιστικά συμβόλαια και οτιδήποτε άλλο συνοδεύει τις σχέσεις εργοδότη - εργαζόμενου. Επιπλέον, τα ρομπότ ούτε απεργούν, ούτε βάλλονται από την υγειονομική κρίση.

Τι σημαίνουν όλα αυτά; Ότι στη σημερινή εποχή, το μοντέλο ανάπτυξης δεν δημιουργεί ευκαιρίες απασχόλησης σε νέους ανθρώπους που δεν έχουν μορφωθεί, εκπαιδευτεί και εξασκηθεί, για να ξεφύγουν από τη φτώχεια και την ανέχεια, μέσω της σκληρής και μη εξειδικευμένης δουλειάς.

Τι θα γίνει λοιπόν με αυτούς νέους πληθυσμούς που διαρκώς αυξάνονται, στις φτωχές χώρες; Πώς θα μπορέσουν αυτές οι φτωχές χώρες, να εκμεταλλευτούν το νεανικό πληθυσμό τους για να οδηγηθούν στην ευημερία; Πόσο εύκολο είναι για τις κυβερνήσεις αυτών των χωρών, να επενδύσουν σε χρόνο, κεφάλαια και ενέργεια στην εκπαίδευση και στην ψηφιακή τεχνολογία, σε μια προσπάθεια να δημιουργήσουν πολίτες ικανούς να σταθούν στα δεδομένα του 21ου αιώνα;

Είναι φανερό ότι ούτε η μετανάστευση δίνει απάντηση στο πρόβλημα. Διότι αυτοί οι νέοι, μεταναστεύοτας στις αναπτυγμένες χώρες στις Δύσης, πέρα από τα πολιτισμικά προβλήματα που θα έχουν να αντιμετωπίσουν, θα βρεθούν μπροστά σε ένα εκπαιδευτικό κενό που δύσκολα μπορεί να αναπληρωθεί.

Αυτό σημαίνει ότι οι χώρες υποδοχής οικονομικών προσφύγων και μεταναστών, θα πρέπει να αναθεωρήσουν τα προγράμματα τους, διότι το επιχείρημα ότι «χρειάζονται φτηνά εργατικά χέρια», ήδη έχει ξεπεραστεί από την ίδια την πραγματικότητα